H4: Natuurrampen Japan Par.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nakijken

Teams: 4.1 en 4.2

Great wave of Kanagawa 

Made by Hokusai

                                                                                                             1820-1831

Paragraaf 3: Vulkaan de ASO

Aan het einde van deze les kun je uitleggen

-hoe de vulkaan de Aso is ontstaan

-hoe het landschap van de caldeira van de Aso eruitziet

-wat de voordelen kunnen zijn van vulkanisme

Herhaling:
Hoe ontstaat een aardbeving?

Wat is het gevolg van deze beweging?

1. Alleen vulkanen
2. Gebergte en aarbevingen
3. Alleen aardbevingen
4. Vulkanen en aardbevingen

Wat is het gevolg van deze beweging?

1. Alleen vulkanen
2. Gebergte en aarbevingen
3. Alleen aardbevingen
4. Vulkanen en aardbevingen en gebergte

Vulkanen

Vulkaan de Aso

Waar? Eiland 

0

Hoe ontstaan vulkanen?

Opbouw vulkaan

1. Magmakamer
   
2. Kraterpijp
3. Krater
   
4. Eventuele zijspleten
   
   Na een uitbarsting:
5. soms een Caldeira

Effusief vulkanisme

Bij effusief vulkanisme heb je 2 soorten vulkanen:

1. Schildvulkanen

2. Spleetvulkanen

Deze vulkanen zie je bij een divergente plaatbeweging.

Effusief vulkanisme

Effusief vulkanisme (= eruptietype) ontstaat bij een hotspots en divergente plaatbewegingen.

Vulkaanvormen: 
Spleetvulkaan, schildvulkaan

Explosieve vulkanen

• Stratovulkaan  
• Explosief
• Stolling in de kraterpijp
• Pyroclastische stroom 

Stratovulkaan

• 2 platen botsen tegen elkaar (convergentie
• Explosieve uitbarsting
• Steile hellingen
• Magma is taai

Schildvulkaan

• Plaatbeweging: divergentie
• Niet explosief
• magma is dun en vloeibaar
• flauwe helling

    Positieve gevolgen van een vulkaanuitbarsting

Vulkanen kunnen overal ter wereld zijn

1. waar
2. niet waar

Welke vulkanen horen bij effusief vulkanisme?

1. Schildvulkanen
2. Caldeiravulkanen
3. Stratovulkanen
4. Spleetvulkanen

Vulkanen hebben ook voordelen, wat is GEEN voordeel van vulkanisme

1. Vruchtbare grond
2. Het ontstaan van ertsen
3. Meer reliëf
4. Meer toeristen

Wat gebeurt er bij divergente breuken?

1. Hier bewegen platen naar elkaar toe.
2. Hier bewegen platen langs elkaar.
3. Hier bewegen platen uit elkaar.
4. Hier bewegen platen onder elkaar.

Maken

Voor vrijdag: vragen 1 t/m 8 par 3.

Verdieping: bekijk deze website eens. en beantwoord de vragen op de volgende slide

http://www.vulkanisme.nl/soorten-vulkanen.php

1.Wat voor een soort vulkanen zijn dit?

Etna

Vesuvius

Stromboli

ST. Helens

Merapi

Katla

2. Kan een vulkaanuitbarsting voorspeld worden?

Schildvulkaan

Een schildvulkaan wordt gekenmerkt door een brede basis en een langzaam oplopende, flauwe helling. De grootste vulkanen op aarde zijn schildvulkanen en hebben voornamelijk effusieve errupties. Een schildvulkaan komt voor bij divergerende plaatgrenzen

Spleetvulkanen zie je bij een divergente plaatsbeweging.  Door de scheur die ontstaat kan de lava zich makkelijk door de spleet verspreiden.

De magma/lava die je ziet bij spleetvulkanen is dun/vloeibaar. Dit stroomt rustig uit de vulkaan.

Spleetvulkanen

Stratovulkaan

Een stratovulkaan is een hoge kegelvormige vulkaan die is opgebouwd uit lagen van gestolde lava. Stratovulkanen hebben relatief steile hellingen en worden gekenmerkt door regelmatig explosieve uitbarstingen. Stratovulkanen ontstaan bij convergerende plaatgrenzen in subductiezones. 

Caldera

• Oude ingestorte  stratovulkaan
• Ontstaan bij subductiezonde
• Heel erg gevaarlijk
  

Een calderavulkaan is een oudere vulkaan met aan de bovenkant een grote brede krater. Deze krater is ontstaan doordat een deel van de vulkaan in de magmakamer is gestort, die na een vulkaanuitbarsting is leeggestroomd. Vaak vormt zich in de krater van een calderavulkaan een kratermeer. Het water in een kratermeer kan allerlei kleuren aannemen, als gevolg van elementen die uit het vulkanische gesteente opgelost worden. Behalve dat kratermeren mooi kunnen zijn, kunnen ze ook dodelijke gevolgen hebben. Wanneer het waterpijl van een kratermeer namelijk te hoog stijgt, kan een deel van de vulkaan het begeven. Met als gevolg dat een enorme watermassa de vulkaanhelling afstroomt en alles in zijn weg wegvaagt. In de krater van de oude vulkaan kan ook een nieuwe krater ontstaan. Wanneer de druk van de magma in de magmakamer hoog genoeg wordt, kan er een nieuwe eruptie plaatsvinden in de caldera. Een vulkaan die op deze manier ontstaat noemen we een calderavulkaan. Een voorbeeld van een calderavulkaan is de El Chichón, in Zuid-Mexico.

Type uitbarstingen

Mafisch betekent: er zit weinig magnesium en silicum in de gesteenten. Komt voor bij effusieve vulkaanuitbarstingen (rustige uitbarstingen). Is erg stroperig.

Felsisch betekent: er zit juist veel silica in en dit komt voor bij explosieve vulkaanuitbarstingen. Dit is vloeibaar magma.

Opdrachtje

Klaar? Maak paragraaf 2 af

Overzicht van vulkanen en vulkanisme

Eruptietype	Effusief vulkanisme	Explosief vulkanisme
Vulkaanvorm	Schildvulkaan Spleetvulkaan (spleeteruptie)	Stratovulkaan Calderavulkaan
Soort magma	Dun vloeibaar	Taai vloeibaar
Soort helling	Flauwe hellingen	Steile hellingen
Soort gesteente	basalt	Graniet
Ruimtelijke spreiding	Bij mid-oceanische ruggen Bij diepe breuken op de zeebodem of op het continent	In gebergtes bij een subductiezone Op eilandbogen bij een subductiezone
aardverschuiving	Kleine kans	Grote kans

 
  
  
  
 
 
  
  
  
 
 
  
  
  
 
 
  
  
  
 
 
  
  
  
 
 
  
  
  
 
 
  
  
  

Eruptietype	Effusief vulkanisme	Explosief vulkanisme
Vulkaanvorm	Schildvulkaan Spleetvulkaan (spleeteruptie)	Stratovulkaan Calderavulkaan
Soort magma	Dun vloeibaar	Taai vloeibaar
Soort helling	Flauwe hellingen	Steile hellingen
Soort gesteente	basalt	Graniet
Ruimtelijke spreiding	Bij mid-oceanische ruggen Bij diepe breuken op de zeebodem of op het continent	In gebergtes bij een subductiezone Op eilandbogen bij een subductiezone
aardverschuiving	Kleine kans	Grote kans