Anatomie en fysiologie hart

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Het hart

Inhoud les

• bouw en werking van het hart
• bouw en functie van aders en slagaders
• de bloedsomloop 
• observeren van afwijkingen aan de hartslag van een zorgvrager
• verschil tussen de bovendruk en onderdruk
• wat is een hoge en wat is een lage bloeddruk?

Hart

Uit de linkerkamer komt de grote lichaamsslagader (aorta)

Uit de rechterkamer komt de longslagader : splitst in twee

Tussen de boezems en de kamers liggen de ...

Tweeslippige klep =mitraalklep.

Drieslippige klep =tricuspidaalklep.

Tussenschot (septum)

De klep tussen de rechterkamer en de longslagader is de pulmonaalklep.

De klep tussen de linkerkamer en de aorta is de aortaklep.

Aortaklep en pulmonaalklep liggen op de plaats waar het bloed het hart verlaat.

https://www.hartwijzer.nl/hartkleppen

De halvemaanvormige kleppen zitten aan het begin van de aorta en aan het begin van de longslagader. 

verhinderen het terugstromen van bloed van longslagaders en aorta naar de kamers op het moment dat de bloeddruk in de longslagader en de aorta hoger is dan de bloeddruk in de kamers.

Pericard = hartzakje

Van binnen naar buiten:

hartvlies (endocard)

hartspier (myocard)

hartzakje (pericard)

Bloedsomloop

Grote bloedsomloop:

Linker boezem

Linker kamer

Bloed naar het lichaam via aorta

Bloed komt terug naar hart via onderste + bovenste holle ader

Kleine bloedsomloop:

Rechter boezem

Rechter kamer

Longslagader

Longen

Via longader komt bloed weer in linker boezem

 

In welke holte stroomt het bloed vanuit de longen?

1. linker boezem
2. rechter boezem
3. linker kamer
4. rechter kamer

Uit welke holte stroomt het bloed naar de longen?

1. Rechter boezem
2. Linker boezem
3. Linker kamer
4. Rechter kamer

Hartspier

Via kransslagaders bloed ontvangen.

Hoeveel bloed circuleert gemiddeld bij volwassene?

1. 2 liter
2. 5 liter
3. 8 liter
4. 10 liter

Gemiddeld heeft een volwassen vrouw 4,5 liter bloed en een volwassen man 5,6 liter bloed in het lichaam. 

Bloedvaten

Slagaders: zuurstofrijk en voedselrijk (behalve longslagader)

Aders: zuurstofarm bloed, kooldioxide

Arteriolen: ringen van glad spierweefsel

De doorsnede van een slagader loopt uiteen van tweeënhalve centimeter van de aorta of lichaamsslagader, tot een halve millimeter voor de kleinste slagadertjes. 

Sinusknoop

Bevindt zich in de rechterboezem.

Geeft  elektrische prikkels aan de hartspier af -> hartspier knijpt samen.

Gemiddeld 72 prikkels per minuut 

Vanuit de hersenen lopen er twee zenuwtakken naar de sinusknoop. 

www.anatomie-online.nl

Hartslag

Een hartslag bestaat uit drie fasen:

samentrekken van het hart;

ontspannen van het hart;

periode van rust van het hart.

Wanneer hartslag
controleren?

frequentie;

ritme;

gelijkmatigheid;

spanning en volume.

Wat is een gemiddelde hartfrequentie bij volwassene?

1. 30-50 slagen per minuut
2. 60-90 slagen per minuut
3. 90-120 slagen per minuut
4. 120-140 slagen per minuut

Waardoor kan een
verhoogde hartfrequentie
komen?

Een verhoogde hartfrequentie 

• emoties;
  
• koorts (bij een temperatuurstijging van 1 °C neemt de hartfrequentie met acht tot twaalf slagen toe);
  
• bloedingen;
  
• hartafwijkingen;
  
• bepaald medicijngebruik.

Een verlaagde hartfrequentie 

• bij conditieverbetering;
  
• tijdens de slaap;
  
• bij braken;
  
• bij hersenaandoeningen;
  
• bij hartafwijkingen;
  
• na bepaald medicijngebruik;
  
• in een later stadium van shock.

Bloeddruk 

Millimeters kwik (mm Hg) en RR (Riva Rocci)

De bloeddruk (tensie) is de druk die in de slagaders heerst.

Bovendruk (systolische druk): heerst in de slagaders als het hart bloed in de aorta pompt;

Onderdruk (diastolische druk): heerst in de slagaders als het hart zich in de ontspanningsfase bevindt.

Wat hoor je, voel je en zie je bij bloeddruk meten?

Het bloed oefent zoveel druk uit, dat het weer in de arm stroomt, ook al zit de manchet nog strak om de arm = bovendruk (hart trekt samen)  = Eerst hoorbare toon + eerst voelbare polsslag

  Als de druk in de manchet nog verder daalt, stroomt het bloed op een bepaald moment ook in de ontspanningsfase in de arm: de onderdruk. = De laatst hoorbare toon

Wanneer is een bloeddruk te hoog/te laag?
En hoe zit dit met de pols?

Bloeddruk en pols

Te hoog:

hoger dan 140/90 

Te laag

90/60

Pols: tussen 60 en 100

Je hebt een lage bloeddruk als de bovendruk lager is dan 90 of de onderdruk lager is dan 60. Bij een bovendruk tussen 120 en 140 heb je een normale bloeddruk. 

Een bovendruk van 120 of lager is een ideale bloeddruk

Vragen?