H2.3 deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

VMBO KGT 4

2.3 De tijd van televisie en computer

Lesdoelen:

In deze paragraaf leer je:

- te begrijpen hoe en waardoor de verzorgingsstaat werd herzien.

Wat wordt er bedoeld met; 'toen was geluk heel gewoon'.

1. Door de komst van verzorgingsstaat was er een vangnet voor iedereen. Dit maakte het leven een stuk zorgelozer.
2. Door de komst van de Amerikanisering kon iedereen luxe producten kopen.
3. Doordat de wederopbouw was voltooid kon iedereen eindelijk ontspannen.
4. Doordat er een woningnood was, bleef iedereen gezellig bij hun ouders wonen.

VMBO KGT 4

2.3 De tijd van televisie en computer

Bekijk de video over Willem Drees van minuut 6:54  tot minuut 10:40.

Klik hier voor de video.

Bij welke politieke stroming hoorde Willem Drees?

Leg uit waarom Willem Drees ook wel 'vadertje Drees' wordt genoemd.

VMBO KGT 4

2.3 De tijd van televisie en computer

Herziening van de verzorgingsstaat

Door de sterke economische groei na 1950 kon de verzorgingsstaat betaald worden --> in 1973 kwam er een crisis:

- 1984 meer dan zeshonderdduizend werkloosheidsuitkering.

- Mensen met een WAO uitkering groeide enorm.

--> verzorgingsstaat kwam onder druk te staan. 

Er kwam weinig geld voor sociale verzekeringen binnen en er ging veel geld voor uitkeringsgerechtigden weg.

Ruud Lubber 1990 ; 'Nederland is ziek'.

1 miljoen mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering.

Ruud Lubbers

VMBO KGT 4

2.3 De tijd van televisie en computer

Onder werknemers groeide de irritaties toen bleek dat velen onterecht een WAO uitkering ontvingen. -->verzorgingsstaat onder druk.

--> oplossing: kabinet Lubbers liet alle arbeidsongeschikten opnieuw keuren. Velen verloren daarna hun uitkering.

Mentaliteit is erg veranderd:

WO2 solidariteit  <-- --> jaren 1980 individualisering

Na 2022 legden de overheden de verantwoordelijkheid meer bij de burgers. Problemen vaker zelf oplossen, met evt. hulp van vrienden en familie.

VMBO KGT 4

2.3 De tijd van televisie en computer

Zorg voor de burgers is nog steeds een taak voor de overheid.

Grondwetswijziging 1983; 

De overheid heeft de verplichting om voor voldoende werkgelegenheid en bestaanszekerheid te zorgen.

In de 19e eeuw waren mensen afhankelijk van liefdadigheid om rond te komen. In de 21e eeuw is de overheid verantwoordelijk om te zorgen voor de zwakkeren.

Dat is vandaag de dag erg actueel...

Je zag het zelfstandig kamerlid Pieter Omtzigt (voormalig CDA) het kabinet ter verantwoording roepen. Het kabinet moet volgens dit kamerlid een energiefonds opzetten voor diegene die hun energierekening niet meer kunnen betalen. Waarom is het kabinet verplicht om in te grijpen?

Waarom diende het Tweede Kamerlid Geert Wilders (PVV) een aanklacht in tegen het kabinet?

1. Volgens Wilders is de werkloosheid extreem toegenomen en heeft het kabinet te weinig ondernomen.
2. Volgens Wilders zijn de burgers ontevreden en moet het kabinet gedwongen aftreden.
3. Volgens Wilders heeft het kabinet de Grondwet overtreden doordat zij onvoldoende hebben toegezien op de bestaanszekerheid.
4. Volgens Wilders moet het kabinet aansprakelijk worden gesteld voor de minder minder uitspraak.

Bekijk de bron. Leg uit wat de zakken voorstellen.

Bekijk de bron. Deze sportprent werd in 1983 gemaakt. Leg uit of de Nederlandse economie er toen goed of slecht voor stond.

Welke omschrijving past het beste bij de bron?

1. De opbouw van de verzorgingsstaat was mogelijk door de economische groei van de jaren 1950 en 1960.
2. Aan de economische groei kwam in 1973 vrij abrupt een eind. Er brak een economische crisis uiten het aantal werklozen steeg snel.
3. Door alle uitkeringen dreigde de verzorgingsstaat onbetaalbaar te worden. Steeds minder werkenden betaalden de uitkeringen van steeds meer werklozen.

Zet de zinnen in de juiste volgorde.

1

2

3

4

5

Een economische crisis begint.

Premier Drees en zijn kabinet beginnen met het opbouwen van de verzorgingsstaat.

Wijziging Grondwet: nu is het de verantwoordelijkheid van de overheid om te zorgen dat er genoeg werkgelegenheid en bestaanszekerheid is.

Het kabinet Lubbers bezuinigt op WAO-uitkeringen.

De bijstandsuitkering wordt ingesteld.

Lees de tekst 'Economische groei en welvaart'. Sleep de uitspraken naar het goede vakje.

Juist

Onjuist

Na de Tweede Wereldoorlog werd de sociale zekerheid langzaam afgebouwd.

De overheid maakte afspraken met vakbonden over het laag houden van de lonen.

Dankzij de Marshallhulp, die Nederland vanaf 1947 ontving van Duitsland, kon de economie weer worden opgebouwd.

Na de Tweede Wereldoorlog waren mensen positief en wilden ze werken aan een veiliger Nederland.

Dankzij de hoge lonen kwam er meer welvaart in Nederland.

Gebruik de tekst 'Herziening van de verzorgingsstaat'.
De economische bloei van na de Tweede Wereldoorlog kwam ten einde in:

1. 1773
2. 1983

Gebruik de tekst 'Herziening van de verzorgingsstaat'.
De uitkering voor mensen die arbeidsongeschikt zijn, heet de:

1. bijstandsuitkering
2. WAO

Gebruik de tekst 'Herziening van de verzorgingsstaat'.
Sinds de jaren 80 is er steeds meer:

1. solidariteit
2. individualisering

Gebruik de tekst 'Herziening van de verzorgingsstaat'.
Aan de grondwetswijziging van 1983 is te zien dat mensen vinden dat de zorg voor de burgers een taak is van:

1. de overheid
2. mensen zelf

VMBO KGT 4

2.3 De tijd van televisie en computer

Aan de slag!

Lees blz. 61 en 62 en maak opdr. 5 t/m 8.