4.1 - Ontwikkeling van het leven (A4)

Thema 4 - Evolutie
Atheneum 4
1 / 15
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 15 slides, with text slides.

Items in this lesson

Thema 4 - Evolutie
Atheneum 4

Slide 1 - Slide

Thema 4 - Evolutie
4.1 - Ontwikkeling van het leven
4.2 - Prokaryoten
4.3 - Eukaryoten
4.4 - De evolutietheorie
4.5 - Onderzoek naar evolutie
4.6 - Evolutie in populaties
4.7 - Ontstaan van soorten

Slide 2 - Slide

4.1 - Ontwikkeling van het leven

Slide 3 - Slide

Doelen van deze paragraaf
Je weet uit welke periode de eerste levende wezens op aarde stammen
Je kunt het ontstaan van prokaryoten en eukaryoten beschrijven
Je kunt het ordeningssysteem van organismen omschrijven en toepassen

Slide 4 - Slide

Geschiedenis van het leven
Aarde bestaat 4,6 miljard jaar

Leven sinds ~3,8 miljard jaar - eencelligen)
~670 miljoen jaar geleden - meercelligen

Eerste landplanten 400 miljoen jaar geleden (Siluur)

Eerste bossen 350 miljoen jaar geleden (Carboon)



Slide 5 - Slide

Ontstaan van organische stoffen
Chemische evolutie: vormen stoffen waaruit de eerste eencelligen konden ontstaan.

Oeratmosfeer: stikstofgas, waterdamp, koolstofmonoxide, koolstofdioxide, waterstofgas, ammoniak, methaan en waterstofsulfide (vulkaanuitbarsting)
  • Van anorganische stoffen naar organische stoffen door energie uit elektrische ontladingen, uv-straling en botsingen met meteorieten

Slide 6 - Slide

Miller-Urey-experiment (1951)
Bootste het ontstaan van organische stoffen uit anorganische stoffen in het laboratorium na. Uit aminozuren, nucleotiden, sachariden en vetzuren kunnen in organismen de belangrijke organische stoffen als eiwitten, DNA, koolhydraatketens en vetten gevormd worden.

Oersoep: kleine organische moleculen verenigen zich tot grotere (protobionten)
Zelforganisatie: de vorming van cellen uit organische stoffen (er ontstaan eenheden met nieuwe eigenschappen op een hoger organisatieniveau, zoals delen en doorgeven DNA)

Andere theorieën over chemische evolutie
  • Black smokers theorie (400 graden, hoge druk)'
  • Bouwstenen voor het leven afkomstig uit de ruimte

Slide 7 - Slide

Ontstaan levende cellen
in oeratmosfeer: uit anorganische stoffen + bliksem/UV straling > organische stoffen (aminozuren, nucleotiden, vetzuren)
biogenese: uit levenloze materie ontstaan levende cellen 
*3,8 miljard = eencellig, prokaryoot, anaeroob, heterotroof
heterotroof = energie uit opname en afbraak van organische
*2,8 miljard: eerste autotrofen (cyanobacterie)
autotroof = kunnen organische stoffen maken uit anorganische


Slide 8 - Slide

endosymbiose theorie
  • mogelijke verklaring ontstaan eukaryoten uit prokaryoten
  • chloroplasten en mitochondriën ooit vrij levende eencellige prokaryoten
  • opgenomen in een gastcel (archaea) en daar gebleven
  • bewijs: eigen DNA + zelfde deling en membraan

Slide 9 - Slide

Indelen in domeinen
Biodiversiteit indelen op basis van overeenkomstige kenmerken.

Indelen in 4 rijken op basis van celkenmerken

Slide 10 - Slide

Belangrijke Celkenmerken van prokaryoten
Alle prokaryoten
hebben:
  • Geen celkern
  • Celwand

Slide 11 - Slide

Eukaryoten
  • rijken:  schimmels, planten, dieren, eencellige eukaryoten
  • wel een celkern en organellen
  • met een celwand: schimmels en planten
  • zonder celwand: dieren en eencellige eukaryoten
  • autotroof of heterotroof

Slide 12 - Slide

taxonomie
Taxon/taxa: groep
Species = soort
Genus = geslacht

Binaire naamgeving: 
Homo sapiens
Homo neanderthalensis

Slide 13 - Slide

Vragen

Slide 14 - Slide

Aan het werk
Maken: 1 t/m 21

Lezen: 4.2
Begrippen:
chemische evolutie                                binaire naamgeving
oeratmosfeer                                             geslachtsnaam
anorganische stoffen                            soortaanduiding
organische stoffen
Miller-Urey-experiment
oersoep
zelforganisatie
black smokers
prokaryoot / eukaryoot
anaeroob / aeroob
heterotroof / autotroof
cyanobacteriën
endosymbiosetheorie
biodiversiteit
bacteriën
archaea
taxon
species


Doelen:
Je weet uit welke periode de eerste levende organismen op aarde stammen
Je kunt het ontstaan van prokaryoten en eukaryoten beschrijven
Je kunt het ordeningssysteem van organismen omschrijven en toepassen

Slide 15 - Slide