BS 7 Verwantschap

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

BS 7 Verwantschap

Leerdoelen

- Je kunt toelichten wat fossielen hebben bijgedragen aan de evolutietheorie.

- Je kunt toelichten dat overeenkomsten in de bouw van organen, de bouw van cellen en de samenstelling van stoffen in cellen duiden op verwantschap.

Fossielen

Fossielen zijn versteende overblijfselen van
organismen of afdrukken van organismen in
gesteenten.

Bepaalde organismen komen alleen in bepaalde 

lagen voor. Dit betekent dat die soorten
organismen alleen in die periode geleefd
hebben. 

Verwantschap

Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben, vertonen verwantschap. Biologen zoeken naar verwantschap door te kijken naar overeenkomsten in:

1. de bouw van organen

2. de processen in cellen

3. de samenstelling van stoffen in cellen

Verwantschap: de bouw van organen

Deze verschillende diersoorten hebben
waarschijnlijk een gemeenschappelijke
voorouder gehad, want de bouw van de
botten is bijna hetzelfde. Door aanpassing
aan verschillende milieus hebben de
ledematen een verschillende functie
gekregen met een daarbij passende vorm.

Verwantschap: De bouw van organen

Bij verschillende soorten die in
hetzelfde milieu leven, kunnen
organen met dezelfde functie ontstaan. 

Ze hebben dezelfde functie, maar een
andere bouw.

Rudimentaire organen

Een slang en een walvis hebben geen poten.
Toch hebben sommige reuzenslangen en walvissen
nog ‘resten’ van poten in hun skelet.
Door aanpassing aan het milieu kunnen
bepaalde organen niet meer nodig zijn.
Deze organen kunnen na een hele lange
tijd verdwijnen. De resten of overblijfselen
ervan noem je rudimentaire organen.

Verwantschap bepalen

2. Processen in cellen: In cellen vinden processen plaats zoals celdeling en verbranding

3. Stoffen in cellen, zoals DNA en eiwitten. Hoe meer overeenkomsten, hoe meer verwant. Hoe korter geleden hun gemeenschappelijke voorouder nog bestaan heeft. 

Evolutionaire stamboom

Door al het DNA van organismen te vergelijken, kan een stamboom van de verwantschap worden opgesteld. Dat noem je een evolutionaire stamboom.

Maak BS7

Leerdoelen behaald?

- Je kunt toelichten wat fossielen hebben bijgedragen aan de evolutietheorie.

- Je kunt toelichten dat overeenkomsten in de bouw van organen, de bouw van cellen en de samenstelling van stoffen in cellen duiden op verwantschap.