Ontstaan van de mens + J/V

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

1. Jagers-verzamelaars

Tijdvak 1: Tijd van jagers en boeren

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de eerste mensen leefden.

Ontstaan mens

3 Opties/Ideeën:

1.  Scheppingsverhaal 

2.  Evolutie 

 
3.  Beide 

Schepping - Christelijk

Schepping - Michelangelo Buonarotti

Sixtijnse Kapel - Vaticaanstad

-Scheppen is van niets, iets maken

Genesis= Oorsprong  

26 En God sprak: Laat ons mensen maken, een beeld, dat ons gelijk zij, om te heersen over de vissen in de zee, en over de vogels onder den hemel, en over het vee, en over de gehele aarde, en over al het gewormte, dat op de aarde kruipt. 

27 En God schiep den mens naar zijn beeld, tot een beeld Gods schiep Hij hem, en schiep hen man en vrouw. 

28 En God zegende hen en sprak tot hen: Zijt vruchtbaar en vermeerdert u, en vervult de aarde en maakt haar u onderdanig; en heerst over de vissen in de zee, en over de vogels onder den hemel, en over al het gedierte, dat op de aarde kruipt.

Scheppingsverhaal Griekenland

Uranus & Gaia

Kronos

Kronos vs. Zeus

Charles Darwin

Engelse bioloog die zag dat één diersoort zich op verschillende plekken heeft aangepast aan verschillende omstandigheden in klimaat en landschap.

 Aanpassen = evolueren -->

EVOLUTIETHEORIE

Wie weet er een voorbeeld van een diersoort die er op verschillende plekken op de wereld anders uitzien?

Wat is er allemaal verschillend?

• Kleur vacht (camouflage) 
  
• Dikte huid (kou / warmte) 
  
• Soorten voedsel (omgeving) 
  
• Hoeveelheid voedsel nodig (omgeving) 
  

Slimme vogel!

Op zoek 

naar voedsel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de eerste mensen leefden.

Leerdoel

Voor dezelfde periode worden verschillende namen gebruikt: tijd van jagers en boeren, steentijd of prehistorie

Verschillende namen

Klokhuis: Hoe is de eerste mens ontstaan?

Video

01:22

De eerste mensachtigen woonden in Afrika. 

Waarom juist in dit deel van de wereld?

01:58

De naam homo sapiens betekent 'wijze mens'. 

Waarom is deze naam goed gekozen?

05:29

Homo sapiens en Neanderthaler hebben 

 samen kinderen gekregen. Wij hebben hiervan dingen meegekregen.  Welke denk je dat het is?

1. Sommige mensen hebben heel veel lichaamshaar.
2. Sommige mensen hebben geen kin.
3. Sommige mensen hebben rood haar.
4. Sommige mensen kunnen goed jagen.

• Homo betekent mens. 
• Homo habilis: 'handige mens' (2,1 - 1,5 miljoen jaar geleden)
• Homo erectus: 'rechtopgaande mens' (1,9 miljoen - 140.000 jaar geleden)
• Homo sapiens: 'wijze mens' (200.000 jaar geleden tot nu)
• Homo neanderthalensis: 'Neanderthaler' (275.000 - 20.000 jaar geleden) 

De eerste mensen

Australopithecus

Homo habilis

Homo erectus

Homo neanderthalensis

Homo sapiens

15.000 v. Chr.

Wacht even! Hoe lang is dat eigenlijk geleden: 15.000 v. Chr.?

1. ongeveer 15.000 jaar
2. ongeveer 10.000 jaar
3. ongeveer 17.000 jaar
4. ongeveer 20.000 jaar

• Laatste stuk van de laatste IJstijd
• Nederland was voor een groot deel toendra: gras, mos en lage struiken
• Wilde dieren: mammoeten, wolven, paarden en rendieren
• Er woonden ongeveer 1000 mensen in Nederland

15.000 v. Chr.

• Leven van de natuur 
• Mannen: jagen (ook: vissen)
• Vrouwen: verzamelen van bessen, noten enz.

Jager-verzamelaars

• Leven in kleine groepen (ongeveer 30-50 mensen)
• Geen vaste woonplaats: nomaden
• Trekken achter hun eten aan
• Eenvoudige woningen: hutten/grotten
• Weinig bezittingen

Jager-verzamelaars

Weinig bezittingen... maar wat bepaalde dan jouw aanzien in de stam?

Histoclips:

Ötzi de ijsmummie

Video

0

Eigenlijk keek hij naar dieren, maar toen bedacht hij zich dat mensen ook verschillend zijn…

• Huidskleur 
  
•  Lengte 
  
• .....................?

Zouden mensen zich in de geschiedenis dus ook hebben aangepast aan natuur en klimaat?

De eerste mensen

• Homo betekent mens
• Homo habilis: 'handige mens' (2,1 - 1,5 miljoen jaar geleden)
• Homo erectus: 'rechtopgaande mens' (1,9 miljoen - 140.000 jaar geleden)
• Homo sapiens: 'wijze mens' (200.000 jaar geleden tot nu)
• 
  

• Homo neanderthalensis: 'Neanderthaler' (275.000 - 20.000 jaar geleden) 
  

Lucy

15.000 v. Chr.

• Laatste stuk van de laatste IJstijd

• Nederland was voor een groot deel toendra: gras, mos en lage struiken

• Wilde dieren: mammoeten, wolven, paarden en rendieren

• Er woonden ongeveer 1000 mensen in Nederland