Les 6: Cultuur van de Kerk 2.2 Liturgie & Bedelorde

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Kunst Algemeen / Beeldend

Cultuur van de Kerk

les 6

Cultuur van de kerk

Liturgie & Bedelorde 

• Je weet hoe het omslagpunt ontstaat waarbij de rijke burgers meer invloed hebben dan de kerk en adel. 
• Je kunt uitleggen hoe het stadscentrum van Noord-Italiaanse steden in 1300 veranderde.
• Je kent de term "Nove"
• Je weet hoe je kunt herkennen dat Siena een "Nove" had. 
• Je weet wat een fresco is en hoe het wordt gemaakt. 
• Je weet hoe je aan een fresco kunt zien dat "Het goede bewind" van Ambriogio Lorenzetti laat zien dat het leven goed georganiseerd is. 
• Je kunt twee kenmerken noemen waarmee Lorenzetti vooruitliep op de renaissance
• Je weet de herkomst van volksfeesten en hoe je ze kunt herkennen. 
• Je kunt uitleggen in welke twee soorten spelen volksfeesten werden onderverdeeld.
• Je weet hoe de muziek uit de kerk ontstond en wie deze componeerde. 
• Je kunt uitleggen hoe wereldlijke liederen zich onderscheiden van kerkelijke liederen. 
• Je weet het verschil tussen een vagant en een troubadour. 

Cultuur van de kerk

Liturgie & Bedeorden

De steden, vermaak in de stad & Wereldlijke muziek 

Hoe de kerk steeds menselijker werd

2.3 Steden 

• Omslagpunt van kerk naar burgers. 

Ontstaan structurele veiligheid

Reizen -> handel

Burgers kon kiezen. Steden Venetië, Pisa etc profiteerden. 

Handelaren werden rijker. Maar macht bleef bij: kerk en de aristocraten 

Conflict, oorlog. Aristocraten en kerk exit

Stedelijk democratie -> Nove

2.3 Steden 

Nove

• 9 tellende stadsraad, democratisch gekozen 
• 2 maanden aan de macht
• 3 jaar wachten. 
• Niet ideaal maar wel democratie!

Nove drukte hun stempel op de stad.

2.3 Steden 

2.3 Steden 

2.3 Steden 

Waar aan kunnen we zien dat het een laat middeleeuws fresco is?

Annunciation

2.3 Steden 

Fresco's 

• Muur schildering 
• Platte afbeelding (tweedimensionale)  
• Levendige en intense kleuren. 
• Scherpe overgangen tussen kleuren 
• Beperkte detaillering

• Sinopia (contour tekening)
• Natte kalklaag 
• Pigment met water aanmaken 
• Snel schilderen op de natte kalklaag

2.3 Steden 

De democratie werkt! Waar aan kun je dat zien aan dit werk?

2.3 Steden 

Ambrogio Lorenzetti

• Gedanst
• Priester geeft les
• Ambachtslieden aan het werk
• Boeren te zien 
• Ezels met producten die naar de markt gaan

Allemaal beleidsterreinen waarmee het bestuur zich bezighoud!

• Zeer naturalistische stijl 
• Lijnperspectief 
• Niet eerder zo'n gedetailleerd beeld van een alledaags leven in de stad. 

2.3 Vermaak in de stad

Volksfeesten: 

• Combinatie van straattheater, proccessies en liturgisch drama. 
• Geconnect aan Katholiek kerkelijk jaar. 
• Mysteriespelen 
• Mirakelspelen 

1,52 min

2.3 Vermaak in de stad

Vol enthousiasme - gevaarlijk - in een roes - saamhorigheid

2.3 Vermaak in de stad

Mysteriespel:

• Buiten de kerk
• Bijbelverhalen
• Pasie/lijdensverhalen 
• Groot decor stukken 
• Verrijbare podia gemaakt door een gilde. 

Mirakelspel:

• Niet direct verbonden met de bijbel 
• Vooral over zondaars die hun leven verbeterde. 
• Losser

2.2 Liturgie 

Troubadour

• Vaak van adel
• Hoeft niet zijn geld met muziek te verdienen 
• Schrijven gedichten en liedjes over de aan het hof.  
  

Vagant 

• Voormalige studenten van de kerk/klooster
• Meer vrijheid om niet religieuze muziek te componeren 
• Fultime met muziek componeren en maken 

Muziek in de kerk

Liedjes waren vaak plat

schunnig

satirische