1. Politieke ontwikkelingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1:Politieke ontwikkelingen

Vorige keer

Wederopbouw

Verzorgingsstaat

Harmoniemodel

Hierover krijgen jullie eerst een aantal herhalingsvragen.

Van welk land kreeg Nederland economische hulp om Nederland weer op te bouwen?

1. Engeland
2. Frankrijk
3. Sovjet-Unie
4. Amerika

Hoe noemen we die economische hulp?

1. Marshallhulp
2. Chasehulp
3. Roosevelthulp
4. Rockyhulp

Waar werd dat geld in geinvesteerd?

1. Bouw van infrastructuur
2. Verbetering onderwijs
3. Maken van televisies
4. Bouw van verzorgingstehuizen

Hoe noemen we het wanneer de overheid zorgt voor iedereen?

Welke sociale wet werd als eerste ingevoerd?

1. Kindertoeslag
2. Bijstandswet
3. AOW
4. WW

Wie was een hoofdrolspeler bij de wederopbouw in Nederland?

1. Marga Klompé
2. Willem Drees
3. Wilhelmina
4. Churchill

Deze les:

Politieke ontwikkelingen. Het leerdoel dat hierbij hoort is: Je kunt uitleggen hoe de Nederlandse politiek zich na 1945 heeft ontwikkeld en daarbij een verband leggen met economische ontwikkelingen en ontzuiling. 

De verzuiling van Nederland

Aan het einde van de 19e eeuw richtten protestanten en katholieken eigen kranten, universiteiten, politieke partijen etc. op. In Nederland waren de katholieken in de minderheid en zij probeerden zo meer invloed te behouden/krijgen op hun achterban. Andere groepen volgden in Nederland het voorbeeld: socialisten, liberalen etc.

Zo ontstond de verzuiling van Nederland.

Hoe ben jij opgevoed? In welke zuil zou jij horen en naar welke televisiezender zou jij alleen mogen kijken in de jaren '50?

Eigen zuil

Uit die tijd is ook het spreekwoord ontstaan: twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen. Ondanks dat de protestanten en de katholieken in dezelfde God geloven, hadden ze andere tradities. Dat kon nooit goed gaan was het idee.. Pas in de jaren '60 toen geloven meer gingen samenwerken, werd het meer geaccepteerd. 

In de politiek

De leiders van de zuilen hadden wel contact met elkaar, vooral in de politiek.

In de oorlog werkte alle zuilen samen tegen de Duitsers, dit hoopten ze voort te zetten na WOII.

Toch bleven mensen tot ver in de jaren 60 trouw aan hun zuil.

Bij welke zuil hoort deze bron?

1. Liberalen
2. protestanten
3. socialisten
4. katholieken

Bij welke zuil hoort deze
bron?

1. Liberalen
2. protestanten
3. socialisten
4. katholieken

Bij welke zuil hoort deze bron?

1. Liberalen
2. protestanten
3. socialisten
4. katholieken

Politiek

In WOII werden de zuilen door de Duitsers verboden. En bijzonder was dat de zuilen wel samenwerkten in het verzet. Het ging zelfs zo ver dat de wens werd uitgesproken om de zuilen weg te doen na WOII. Maar na WOII ging het weer net als daarvoor: iedereen zat weer lekker in zijn eigen zuil. De confessionelen (katholieken en protestanten) waren erg machtig in de politiek. Na WOII werkten zij met verschillende partijen samen. Zoals bijv. de PvdA. 

Na WOII

Na de Tweede Wereldoorlog stond de politiek in het teken van de wederopbouw, Nederland er weer bovenop krijgen. Vanaf de jaren '50 stijgt de welvaart weer, lonen gaan omhoog en de bevolking kan weer 'leven'. Apparaten als de koelkast, televisie en auto's worden aangeschaft. Door de stijging van de welvaart komt er beter onderwijs, zorgt de overheid een groot gedeelte voor hulpbehoevenden (dus niet meer de kerk) en daardoor worden de zuilen steeds minder belangrijk. 

ONTZUILING

JONGEREN:

• Hogere opleiding
• Ontkerkelijking
• Doen hun "eigen ding"
• Meer geld
• Meer ontspanning

Ontzuiling vanaf jaren '60

• Ontzuilde partijen (D66)
• Samenwerking katholiek en protestant (CDA 1980)
• Ontzuilde kranten 
• Ontzuilde omroepen (RTL)

• Ontzuilde docenten in christelijk onderwijs
• Ontzuilde vakbond (FNV)
• Ontzuilde werkgeversorganisaties (VNO-NCW)

Welke ontzuilde politieke partijen (van nu) ken jij?

Gevolgen

In 1994 was er voor het eerst geen coalitie met de confessionelen erin, kabinet 'paars', met PvdA, VVD en D66. Bij dit kabinet worden er beslissingen genomen over bijv. het homohuwelijk en euthanasie, iets wat daarvoor absoluut niet ter sprake zou zijn gekomen. 

Er komen meer partijen bij die niet bij een 'zuil' horen. Inmiddels zijn er zoveel partijen dat het heel moeilijk wordt om een meerderheid te krijgen en dus ook om Nederland te besturen. 

Leg uit waarom de leiders van de zuilen wel moesten samenwerken om het land te kunnen regeren

Noem een voorbeeld van een verzuilde televisieorganisatie die tegenwoordig nog bestaat.

Liberalen

Protestanten

Katholieken

Socialisten

AVRO

Volkskrant

KVP

Telegraaf

VARA

VPRO

VVD

trouw

Parool

KRO

Terug naar het leerdoel: Leg uit hoe de Nederlandse politiek zich na 1945 heeft ontwikkeld en daarbij een verband leggen met economische ontwikkelingen en ontzuiling.

Huiswerk 

Hoofdstuk 6, paragraaf 1: Een welvarend land

Opdrachten: 10t/m14