This lesson contains 47 slides, with text slides and 8 videos.
Items in this lesson
H6 De Tweede Wereldoorlog
6.2 Nationaalsocialisme en fascisme
Slide 1 - Slide
Lesopzet
Opening
Huiswerk bespreken
Histoclip Van democratie naar dictatuur
Uitleg 6.2
Opdrachten maken
Afsluiting
Slide 2 - Slide
Deelvraag
Hoe kregen de totalitaire ideologieën fascisme en nationaalsocialisme vorm in Italië en Duitsland?
Slide 3 - Slide
Slide 4 - Video
Slide 5 - Slide
Fascisme
Fascisme is een politieke stroming,
Wordt ook wel extreem-rechts genoemd
De naam komt van het voorwerp dat je hier ziet: een fasces
Dit voorwerp, een bijl met takken, stond symbool voor de macht van bestuurders in het Romeinse Rijk.
Slide 6 - Slide
Benito Mussolini
Leider, of 'Il Duce', van Italië (1922-1943)
Oprichter van de Fasci di Combattimento (Zwarthemden, knokploegen)
Na de Eerste Wereldoorlog en de Vrede van Versailles was er veel onvrede, en dat kwam door de onderhandelingen van de 'slechte' Italiaanse regering.
Slide 7 - Slide
Fascisme in Europa
'Oplossing voor de crisis'
Populair in de jaren ’20 en ’30 van de 20e eeuw
Antwoord op slecht beleid van de democratische regeringen
Niet alleen in Italië of Duitsland (NSDAP), ook in Engeland (BUF) en Nederland (NSB)
Slide 8 - Slide
Kenmerken van fascisme (1)
Fascisme is overal tegen: vooral dingen die vreemd zijn en andere culturen
Fascisme is anti-democratisch: het volk hoeft niet mee te praten
Er is één leider. Hij bepaalt wat goed is. (Leidersbeginsel/Führerbeginsel)
Slide 9 - Slide
Kenmerken van fascisme (2)
Fascisme is nationalistisch: de eigen staat boven alles
Fascisme gaat uit van ongelijkheid tussen mensen: de hoogontwikkelden moeten de laagontwikkelden leiden. (Het recht van de sterkste: Sociaal-Darwinisme)
Slide 10 - Slide
Kenmerken van fascisme (3)
Niet denken maar doen. Gevoel is belangrijker dan denken.
Geweld is goed: geen woorden maar daden
De vrouw is ondergeschikt: haar taak is het krijgen van kinderen.
Slide 11 - Slide
Slide 12 - Video
Slide 13 - Slide
Bierkellerputsch
1923
Hitler's mislukte staatsgreep (putsch) in München.
Hij wordt gearresteerd en veroordeeld tot een
gevangenisstraf van 5 jaar.
Slide 14 - Slide
Mein Kampf
Hitler gebruikte zijn tijd in de gevangenis om zijn boek 'Mein Kampf' (Mijn Strijd) te schrijven.
In het boek vertelt Hitler hoe hij denkt over de toekomst van Duitsland, het menselijke ras en de politiek.
Slide 15 - Slide
Slide 16 - Video
Hitler wordt vrijgelaten
1924
Hitler hoeft uiteindelijk slechts 9 maanden van zijn straf uit te zitten. Door de putsch en zijn gevangenisstraf was Hitler inmiddels in heel Duitsland bekend. Ondanks dat de staatsgreep mislukt was had zijn nazi-partij nu dus wel een nieuw landelijk platform om hun ideeën te propaganderen.
Slide 17 - Slide
Nationaal-Socialisme
Met Nationaal-Socialisme wordt het Duits fascisme in de periode 1933-1945 bedoeld
Ook wel: nazisme genoemd
De aanhangers worden ook wel nazi's genoemd
De Nederlandse NSB was ook nationaal-socialistisch
Slide 18 - Slide
Kenmerken van nationaal-socialisme
Het Duitse ras moet raszuiver worden gehouden.
Rassenleer en antisemitisme
Het Duitse volk heeft Lebensraum (=levensruimte) nodig.
Heim ins Reich: alle Duitsers moeten in één groot rijk wonen
Slide 19 - Slide
Antisemitisme
In centraal Europa is antisemitisme relatief "normaal"
Oorzaken:
1. Kruisdood van Jezus
2. Rijkdom
Schuld van Verdrag van Versailles ligt automatisch bij de joden
Belangrijkste verschil tussen Italiaans fascisme en nazisme: antisemitisme
Na WO 1 sluit Hitler zich aan bij de Duitse Arbeiders Partij en neemt leiding over
Slide 20 - Slide
Rassenleer
Rassenleer: het idee dat er onderscheid kan worden gemaakt tussen hogere rassen en lagere rassen.
1853 Arthur de Gobineau: 'vermenging blanke ras met inferieur ras is onwenselijk.'
1861 Max Müller: 'het Arische ras is een geboren leider'
1871 Georg von Schöner: 'Joden moeten uitgesloten worden van openbare leven.'
President Hindenburg maakte na overleg Hitler kanselier van een centrumrechtse coalitieregering.
Rijkskanselier Adolf Hitler buigt voor Rijkspresident Paul Von Hindenburg en geeft hem een hand. Met dit gebaar wilde Hitler laten zien dat Von Hindenburg nog altijd het eigenlijke staatshoofd was en dat er geen gevaar uitging van de nazi's.
Slide 27 - Slide
Hitler wordt kanselier
30 januari 1933
Hoewel Hitler nu kanselier is én leider van de grootste partij in de Rijksdag,
heeft hij niet de meerderheid in het Duitse parlement.
Hij zal dus altijd moeten samenwerken met andere partijen.
En dat vindt hij afschuwelijk: te lang praten om er samen uit te komen...
Slide 28 - Slide
Rijksdagbrand
27 februari 1933
Een Nederlandse communist, Marinus van der Lubbe, wordt
opgepakt, veroordeeld en geëxecuteerd.
Aan zijn schuld wordt echter nu nog steeds ernstig getwijfeld...
Slide 29 - Slide
Machtingswet
24 maart 1933
...de brand komt Hitler namelijk wel érg goed uit:
hij kan de noodtoestand in Duitsland uitroepen.
Het Duitse parlement neemt een noodwet aan, de Machtigingswet,
die Hitler onbeperkte macht geeft: Duitsland is een dictatuur.
Slide 30 - Slide
Machtingswet
De Grondwet kan door Hitler worden aangepast en opgeschort,
zonder goedkeuring van het Duitse parlement.
Alle partijen, behalve de NSDAP, worden verboden.
Sommige burgerrechten worden opgeschort (o.a. briefgeheim)
Gelijkschakeling: iedereen moet zich houden aan de ideologie van de Nazi's
Slide 31 - Slide
Hitler kan door de Machtigingswet zijn tegenstanders uitschakelen.
Dit zijn in het begin vooral mensen binnen Hitlers eigen partij, waaronder de SA.
Sommigen worden zonder proces vermoord door de SS,
anderen komen in concentratiekampen die als snel overvol raakten.
Slide 32 - Slide
Slide 33 - Video
deel 4
Slide 34 - Slide
Slide 35 - Video
NSDAP
Mussolini is grote voorbeeld van Hitler: DAP wordt fascistische NSDAP
In chaos van economische crisis (1923) probeert hij een staatsgreep te plegen
Gevangenschap gebruikt hij om boek te schrijven: Mein Kampf
Kern:
1. Afschaffen democratie
2. Joden zijn overal schuldig aan
3. Lebensraum voor Duits volk
Tot 1929 echter onbelangrijke partij...
Slide 36 - Slide
Macht
Na beurskrach groeit populariteit extreme partijen: NSDAP en communisme
Iedere verkiezing levert de NSDAP meer zetels in de Rijksdag op
Januari 1933: Hitler wordt Rijkskanslier
Februari: brand in de Rijksdag
Communisten krijgen de schuld --> wordt verboden
Slide 37 - Slide
Macht
De noodtoestand wordt afgekondigd--> Rijksdag verleent Hitler alle macht
In de maanden die volgen worden andere partijen verboden
Eind 1933: Führer van Duitsland
Paranoïde Hitler is bang voor concurrenten in eigen partij:
1934: Nacht van de Lange Messen --> SA wordt uitgeschakeld
Slide 38 - Slide
Lesopzet
Opening
Uitleg 6.2
Opdrachten maken
Afsluiting
Slide 39 - Slide
Nacht van de Lange Messen
Hitler en Röhm, leider van de SA, op een partijdag in september 1933. Röhm werd in 1934 vermoord omdat Hitler de SA als een gevaar zag.
Slide 40 - Slide
Totalitair
Langzaam verandert Duitsland in een totalitaire dictatuur:
1. Propaganda en censuur (door Joseph Goebbels)
2. Oprichting jeugdbewegingen (Hitler Jugend & Bund Deutscher Mädel)
3. Geheime politie (Gestapo) zaait terreur
4. Géén onafhankelijke rechtspraak
5. Opening concentratiekamp Dachau (1933) voor politieke tegenstanders
Slide 41 - Slide
Otto Dix, Kaartspelende oorlogskreupelen, 1920
Zijn kunst zou een bedreiging vormen voor de morele staat en de militaristische houding van het Duitse volk. Hij kreeg ook een tentoonstellingsverbod. Dix' werken werden tijdens het Derde Rijk bestempeld als Entartete Kunst, omdat ze niet strookten met het arische ideaalbeeld van de NSDAP.
Slide 42 - Slide
Kristallnacht
1935: Neurenberg Wetten --> verbod op huwelijk tussen joden en Duitsers
1938: Kristallnacht: aanval op joodse winkels en synagogen
Nazi's doen alsof het een spontane volkswoede tegen joden is
Echter in scène gezet door de SS
Slide 43 - Slide
Herschel Grynszpan
Jood van Poolse afkomst die in november 1938 de Duitse diplomaat Ernst vom Rath vermoordde en daarmee ongewilde de Kristallnacht ontketende.
Slide 44 - Slide
Diktat
Vanaf 1935 probeert Hitler langzaam het Verdrag van Versailles te ontmantelen
1. Opbouw leger tot 600.000 man + Luftwaffe
2. Militarisering Rijnland (1936)
Frankrijk durft niet in te grijpen zonder Engelse steun
1938: Hitler bedreigt Oostenrijk --> nazi's moeten macht krijgten
Na machtsovername valt Duitsland Oostenrijk binnen: Anschluss
Slide 45 - Slide
München
In het Sudetenland in Tsjechoslowakije wonen veel Duitsers
Hitler eist het gebied of anders oorlog
Engeland wilt vrede: appeasment politiek
Conferentie van München: gesprek over crisis tussen Engeland, Frankrijk, Duitsland en Italië
Tsjechoslowakije en SU zijn niet welkom...
Afspraak: Hitler mag Sudetenland innemen maar de rest niet