2HV - les 10 SO U5

• Spaans
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

SO Unidad 5

Voca Unidad 5 NL-SP

Hay - Estar - Ser (vervoeg en verschil)

Llamarse (+ andere wederkerende)

Regelmatige ww

Onreg ww (venir, cerrar, jugar, dormir, hacer, ir)

Tener, Querer, Gustar

Voorzetsels

Socrative

Roomname: BAKKER5564

Voca Unidad 5

Voca Unidad 5 1-90 NL-SP

HAY ESTAR SER

hay/ser/estar (zijn)

Bij 'zijn' altijd de top 3 volgen:

1. Hay (staat er letterlijk 'er is' of 'er zijn' in de zin?)

2. Estar (kun je 'zijn' vervangen door 'zich bevinden'?)

3. Ser (in de overige gevallen). 

Let op: je kunt je ook in een tijdelijke emotionele staat bevinden. Bijv. verdrietig, boos, verliefd etc. Ook dan gebruik je 'estar'.

Hay

Hay kent maar één vervoeging en dat is 'hay'. 

Hay gebruik je zodra je kan zeggen 'er is/ er zijn'. 

Bijv. er zijn veel leerlingen in de klas - hay muchos alumnos en la clase.

Zodra je een nummer (1, 2, 3, etc.), een onbepaald lidwoord (un/unos, una/ unas), een hoeveelheidswoord (mucho/ poco/ demasiado, etc) ziet staan, dan gebruik je ook het werkwoord hay.

Opdracht 1 - kiezen uit ser, estar, hay

Opdracht 2 - kiezen uit estar en hay

Opdracht 3 - kiezen uit ser, estar, hay

Estar

Estar wordt gebruikt bij plaatsbepaalingen. Zodra je het werkwoord 'zijn' kan vervangen door 'bevinden' dan weet je dat je estar moet gebrijken.

Bijv. ik ben op school - ik bevind mij op school.

Let op: dit werkwoord draagt accentjes ;)

Opdracht 1

Opdracht 2

Opdracht 3

Oefen HIER met het werkwoord

Ser

Ser wordt gebruikt bij vaste eigenschappen. 

Bijv. Ik ben blond, jij bent Nederlander of zij heet Daphne. 

Er wordt van uitgegaan dat dit eigenschappen zijn die eigenlijk niet kunnen veranderen. 

Oefening 1

Oefening 2

Oefening 3

Oefen HIER met het werkwoord

WEDERKERENDE WERKWOORDEN 

VERVOEGEN

Wederkerende ww: zoals llamarse

Het werkwoord 'llamarse' is een wederkerend werkwoord. Zo een ww kun je herkennen aan de 'SE' achter het woord. Denk hierbij aan het NL - ik was mij, jij wast jou, etc.

'SE' haal je van het ww af en plaats je helemaal naar voren en zet je in de persoon waarin je wil praten. Vervolgens ga je de stam maken door ar/er/ir van het woord af te halen. Het enige wat je dan nog hoeft te doen is het ww in de juiste persoon te zetten door er de juiste uitgang aan vast te plakken.

Opdracht 1 Invulopdr - met ww peinarse (zelfde vervoegingen als bij llamarse)

Opdracht 2

Opdracht 3 Zoek de uitdaging en leer meer over wederkerende werkwoorden!!

REGELMATIGE WERWERKOORDEN VERVOEGEN

Regels regelmatige ww AR, ER, IR:

• Bij ww op -AR (ER of IR) haal je  de -AR (ER of IR) van het werkwoord af , zodat de stam overblijft: 

   bv HABLAR > HABL, COMER > COM,  VIVIR > VIV.

• Daarachter zet je dan de vervoeging van de persoonsvorm bij. Dus bij Yo  > O, bij Tú > -AS of ES,  bij él/ella usted > -A, E  etcetera.  

Regels regelmatige ww AR, ER, IR:

• Bij ww op -AR zit in de vervoeging altijd een A behalve bij YO
• Bij ww op -ER zit in de vervoeging altijd een E behalve bij YO
• Bij ww op -IR zit in de vervoeging ook een E, behalve bij nosotros (viv)imos) en vosotros (viv(ís) én natuurlijk bij YO

• Het accent bij de vervoeging van vosotros staat :
• op de A (-ar) >> Habláis
• op de E (-er) >> Coméis
• op de I (-ir) >> vivís

Regelmatige werkwoorden

                                                    - AR                                       -ER                                   -IR

                                                  bailar                                     comer                             vivir

(yo)                                          bailo                                       como                              vivo

(tú)                                           bailas                                    comes                            vives

(él, ella, usted, ..)                baila                                      come                               vive

(nosotros/-as)                     bailamos                            comemos                     vivimos

(vosotros/-as)                     bailáis                                  coméis                           vivís

(ellos, ellas, ustedes, ..)   bailan                                   comen                           viven

Regelmatige ww op -ar

De stam van een werkwoord vind je altijd door -ar/-er/-ir weg te halen. 

Vervolgens plak je er een andere letter achter (zoals het voorbeeld hiernaast, dit gaat altijd in vaste volgorde: ik - jij - hij/zij/het/u - wij - jullie - zij/u meervoud).

Opdracht 1

Opdracht 2

Opdracht 3

Regelmatige ww op -er

De stam van een werkwoord vind je altijd door -ar/-er/-ir weg te halen.

Vervolgens plak je er een andere letter achter (zoals het voorbeeld hiernaast, dit gaat altijd in vaste volgorde: ik - jij - hij/zij/het/u - wij - jullie - zij/u meervoud).

Opdracht 1

Opdracht 2

Opdracht 3

Regelmatige ww op -ir

De stam van een werkwoord vind je altijd door -ar/-er/-ir weg te halen.

Vervolgens plak je er een andere letter achter (zoals het voorbeeld hiernaast, dit gaat altijd in vaste volgorde: ik - jij - hij/zij/het/u - wij - jullie - zij/u meervoud).

Opdracht 1

Opdracht 2

Opdracht 3 (ww -er/-ir)

ONREGELMATIGE WERKWOORDEN 

VERVOEGEN

Cerrar

Ken je al

Nieuw

Venir =komen <IE	Cerrar = sluiten <IE	Jugar = spelen <UE	Dormir = slapen <UE	Hacer = doen/ maken	Ir = gaan
Ven g o	C ie rro	J ue go	D ue rmo	Hago	Voy
V ie nes	C ie rras	J ue gas	D ue rmes	Haces	Vas
V ie ne	C ie rra	J ue ga	D ue rme	Hace	Va
Venimos	Cerramos	Jugamos	Dormimos	Hacemos	Vamos
Venís	Cerráis	Jugáis	Dormís	Hacéis	Vais
V ie nen	C ie rran	J ue gan	D ue rmen	Hacen	Van

stappenplan ww met klinkerverandering

1.  Voorbeeld: dormir (o>ue)
2. neem de stam van het ww (bv. dormir - dorm)
   
3. kijk naar de uitgang (bv -ir) en pas de vervoeging toe voor een ww op -ir
4. vervang bij de vervoeging overal in de stam de klinker -o door -ue, BEHALVE bij de nosotros en vosotros- vorm
5. Je hebt een ww met klinkerverandering vervoegd

LET OP: Als er meerdere klinkers zitten in de stam, dan verandert de klinker direct vóór de uitgang -ar, -er of -ir. Bijv. preferir (e>ie)

Opdrachten onregelmatige ww

Opdracht 1

Oefen met VERBUGA

Selecteer bij tijd: presente

Selecteer de onregelmatige ww

Verbuga Spaans

Venir

Cerrar

Jugar

Dormir

Hacer

Ir

Tener

Ser

Querer

TENER

TENER

Betekenis: HEBBEN

--> ONREGELMATIG WW

Oefening 1

Oefening 2

oefen HIER met het werkwoord

QUERER

QUERER

BETEKENIS = Willen

--> ONREGELMATIG WW

--> Gebruik bij aangeven als je iets wil

Oefen: klik HIER voor quizlet lijst

Oefen: Klik HIER voor een opdracht

Oefen HIER met het werkwoord

GUSTAR

Gustar

Gustar = houden van/ leuk vinden/ lekker vinden

Er zijn maar 2 vervoegingen: GUSTA & GUSTAN

Ook staat er altijd een meewerkend voorwerp  voor het werkwoord. dit is anders dan bij een wederkerend voorwerp, lees goed de uitleg)

Zie de volgende slides voor het stappenplan voor het vervoegen van dit werkwoord!

Stap 1

Het meewerkend voorwerp bepaalt de persoon. Zie het blauwe rijtje in de afbeelding. Hoe weet je welke persoon je moet gebruiken?

Dit kun je zien aan de namen in de zin of de persoonsvorm (zie het  zwarte kolommetje).

vb. IK hou van pizza.

Het gaat om persoon ik, dan gaan we het meewerkendvoorwerp ME gebruiken. 

Stap 2

Kijk naar het woord wat achter 'gustar' staat.

1. Is het een zelfstandig nw enkelvoud of een werkwoord, dan gebruik je GUSTA.   vb: me gusta el libro. of Te gusta comer pizza.
2. Is het een zelfstandig nw. wat achter 'gustar' staat in meervoud of staan er 2 zelfstandige nw in enkelvoud, dan gebruik je GUSTAN. bijv: Me gustan los libros, of Me gustan el libro y la pizza.

Voorbeelden

Ik hou van voetballen (jugar al fútbol)

het gaat om de 'ik' persoon. 

Dus: ME ....jugar al fútbol

Nu nog gustar: Voetballen = ww --> dus GUSTA

me GUSTA jugar al fútbol

Voorbeelden

Wij houden van de pizza (la pizza)

het gaat om de 'wij' persoon. 

Dus: NOS .....la pizza

Nu nog gustar: pizza = zelfstand nw ENKelvoud--> dus GUSTA

nos GUSTA la pizza

Opdrachten gustar

Oefening 1

Oefening 2

VOORZETSELS

Voorzetsels

Oefen HIER met de voorzetsels