Week 3: Mantelzorgers en SOFA model

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1-3

Coördineren, organiseren en samenwerken 1

week 3

Lesdoel:

Je kan benoemen wat het SOFA-model inhoudt. 

Je kan met behulp van het SOFA-model de samenwerking, ondersteuning en facilitering van zorg evalueren.

Programma

• Mantelzorgers
• Het Sofa model
• Stellingen 
• Opdrachten
• Lesdoel behaald? 
• Einde!

Wat is mantelzorg?

- Zorg en ondersteuning die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen aan mensen met fysieke, verstandelijke of (sociaal)psychische beperkingen in hun familie, huishouden of anderszins sociale netwerk. 

- Het gaat om hulp die de gebruikelijke hulp die in redelijkheid mag worden verwacht van partners, ouders, kinderen of andere huisgenoten overstijgt.

CIJFERS

enmerken mantelzorgers

• 56 % van de mantelzorgers in Nederland is vrouw.

• 36 % van de vrouwen in Nederland is mantelzorger.

• 10 % van de vrouwen in Nederland is vrijwilliger.

• 43 % van de mantelzorgers is tussen de 45 en 65 jaar.

• 34 % van de mantelzorgers is ouder dan 65 jaar.

• 44 % van de mantelzorgers heeft in de zorg gewerkt.

Kennisbehoefte van mantelzorgers

• Hoe om te gaan met de beperkingen van de hulpbehoevende (49%).
  
• Kennis over de beperking waaraan de hulpbehoevende lijdt (35%).
  
•  Kennis over medicijnen (27%).
  
• Kennis over het gebruik van hulpmiddelen (20%).

https://www.zorgvoorbeter.nl/mantelzorg/cijfers-nederland

Het SOFA MODEL

In het samenwerken met mantelzorgers heb je als zorgprofessional aandacht voor vier rollen van de mantelzorger. Dat noemen we ook wel samenwerken volgens het SOFA-model. 

Wie kent het sofa model van stage?

SOFA-model

De vier rollen van de mantelzorger die het SOFA-model benoemt zijn:

•      Mantelzorgers als partner in zorg (samenwerken).
•     Mantelzorger als hulpvrager bij overbelasting (ondersteunen).
  
•     Mantelzorger als persoonlijke relatie van de cliënt (faciliteren).
  
•     Mantelzorger als expert, weet alles van de cliënt (afstemmen).
  

file:///C:/Users/pb25/Downloads/sofa-model-de-rollen-van-mantelzorgers%20(2).pdf

Wat zijn de symptomen van een overbelaste mantelzorger?

Lichamelijk: Onder meer hoofd- of buikpijn, verhoogde bloeddruk, hyperventilatie, pijn in nek, schouder of rug, duizeligheid, toenemende vermoeidheid, afnemende eetlust of juist vraatzucht.

Psychisch: Onder meer schaamte- en schuldgevoelens, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, lusteloosheid, slaapproblemen, snel geëmotioneerd zijn, piekeren.

Gedragsmatig: Onder meer rusteloosheid, chaotisch, onverdraagzaam, agressief, verwaarloosd uiterlijk, meer roken en drinken, gebruik van kalmerende of stimulerende middelen.

Lichamelijk

Onder meer hoofd- of buikpijn, verhoogde bloeddruk, hyperventilatie, pijn in nek, schouder of rug, duizeligheid, toenemende vermoeidheid, afnemende eetlust of juist vraatzucht.

Psychisch

 Onder meer schaamte- en schuldgevoelens, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, lusteloosheid, slaapproblemen, snel geëmotioneerd zijn, piekeren.

Gedragsmatig

 Onder meer rusteloosheid, chaotisch, onverdraagzaam, agressief, verwaarloosd uiterlijk, meer roken en drinken, gebruik van kalmerende of stimulerende middelen.

Wat doe je met een overbelaste mantelzorger?

Ondersteuning mantelzorgers bij overbelasting

    Goed te kijken wat iemand aan kan (de draagkracht te versterken). Dit kun je verbeteren door de mantelzorger meer over de ziekte te leren. Ook help je door gezond eten, voldoende slapen en leuke dingen doen te stimuleren.

    De draaglast te verminderen (de zorg en ondersteuning die de mantelzorger verleent): bijvoorbeeld door de zorg met anderen te delen, af en toe de zorg over te dragen, hulpmiddelen in te zetten.

    Ga in gesprek en vraag wat de mantelzorg energie kost en waar ze energie van krijgen.

    Kijk of bijvoorbeeld mantelzorgondersteuning nodig is.

    Verwijs door naar initiatieven voor mantelzorgers en mantelzorgorganisaties, kijk op de pagina Informatie voor mantelzorgers op dit kennisplein.

Wie heeft er wel eens gehoord van een meetinstrument EDIZ waarmee de mate van (over) belasting van een mantelzorger gemeten kan worden?

www.zorgvoorbeter.nl

Schenk jij genoeg aandacht aan mantelzorgers?

Discussie? 

Stelling

Er is genoeg aandacht en tijd voor mantelzorgers.

Stelling

Ik reken op mantelzorg van mijn zorgvragers.

Stelling

Ik ken de mantelzorgers van mijn cliënten. 

Stelling

Ik zie gelijk als de mantelzorger overbelast is

Stelling

Voor mantelzorg kies je niet, daar rol je in. 

De ‘MantelScan’

 is een instrument voor professionals om samen met zorgvragers en mantelzorgers een zorgnetwerk in kaart te brengen, waarbij aandacht is voor de kracht en risico’s van dat netwerk. De scan biedt visuele hulpmiddelen die helpen bij het structureren van alle informatie over een netwerk. Informatie over het netwerk is belangrijk, omdat zorgen vaak verder reiken dan slechts het contact tussen één zorgvrager en één mantelzorger. 

https://www.zorgvoorbeter.nl/docs/PVZ/vindplaats/mantelzorg/Handreiking-mantelscan.pdf

Opdracht:

Zorgverlening, beroep en organisatie n4,

module 1 Oriëntatie op het beroep

3 Samenwerkingspartner

alle 6 de opdrachten

Lesdoel behaald?

Je kan benoemen wat het SOFA-model inhoudt. 

Je kan met behulp van het SOFA-model de samenwerking, ondersteuning en facilitering van zorg evalueren.

Einde