Bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Leerdoelen

• Ik weet wat een bijwoordelijke bepaling is;
• Ik kan bijwoordelijke bepalingen herkennen/benoemen in een zin. 

Zinsdelen

Bekijk de volgende zin:

Ik loop. 

Dit is een complete zin met een onderwerp, een persoonsvorm en een gezegde. 

Je kunt deze korte zin aanvullen met allerlei andere zinsdelen:

Ik loop op dinsdagmorgen met mijn moeder van de markt via de Bergstraat naar de parkeerplaats.

Een bijwoordelijke bepaling

• Eerder gevonden zinsdelen: persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp , meewerkend voorwerp. 
• Wat overblijft is meestal de bijwoordelijke bepaling (bwb). 
• Een bijwoordelijke bepaling geeft antwoord op vragen als  wanneer, waar, waarmee, hoe, door wie, met wie enzovoort:

Hij fietste naar het sportveld.
De bijwoordelijke bepaling is:

Ik vertel het je volgende week.
De bijwoordelijke bepaling is:

Met zijn zakmes sneed hij het brood.
De bijwoordelijke bepaling is:

Ik ga met mijn vriendje naar de bioscoop.
De bijwoordelijke bepaling is:

Een bijwoordelijke bepaling

In één zin kunnen meerdere bijwoordelijke bepalingen voorkomen:

Er / woonden/ eens /een man en een vrouw /arm maar gelukkig 

/samen met hun twee kinderen/ in een donker bos.

bwb

bwb

bwb

bwb

Ober, breng mij eens een glas water, alsjeblieft.
Mij =

1. een bijwoordelijke bepaling
2. een meewerkend voorwerp
3. een lijdend voorwerp
4. een onderwerp

Verander toch eens iets aan die haren van je !
aan die haren van je =

1. een bijwoordelijke bepaling
2. een meewerkend voorwerp
3. een onderwerp
4. een lijdend voorwerp

Aan jou kan ik geen geheim vertellen.
Aan jou =

1. een bijwoordelijke bepaling
2. een meewerkend voorwerp
3. een onderwerp
4. een lijdend voorwerp

Ik zal de anderen heus niets vertellen.

de anderen =

1. een bijwoordelijke bepaling
2. een meewerkend voorwerp
3. een lijdend voorwerp
4. een onderwerp

Bevat deze zin een bijwoordelijke bepaling?

De oppas wachtte op het schoolplein op haar oppaskinderen.

1. Nee, de zin bevat geen bijwoordelijke bepaling.
2. Ja, de zin bevat één bijwoordelijke bepaling.
3. Ja, de zin bevat twee bijwoordelijke bepalingen.

Het verschil tussen zinsdelen benoemen en woordsoorten benoemen is dat je bij zinsontleden....

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

De buurman 

wilde

gisteren

het vogelhuisje

in de boom

hangen.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

Zin:

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

lijdend

voorwerp

meewerkend

voorwerp

bijwoordelijke

bepaling

Ze

heeft

 dit jaar

een mooi cadeau 

voor haar vader

gemaakt.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

Zin:

onderwerp

werkwoordelijk

gezegde

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Ze

feliciteerde

hem

in de woonkamer. 

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

De auto van mijn vader

is

afgelopen zomer

helaas

niet

goedgekeurd.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

Morgen

gaat

het kleine meisje

bij haar oma

logeren.

Leerdoelen

• Ik kan zinnen verdelen in zinsdelen en deze benoemen. 
• Ik kan de zinsdelen persoonsvorm, onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp en bijwoordelijke bepaling  herkennen in een zin.

Huiswerk:

1. Maak opdracht 1 en opdracht 4 van grammatica zinsdelen H6 op bladzijde 178 en 179 van je leerboek.