§3.1 De verovering van een groot rijk - Deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

§3.1 De verovering van een groot rijk - Deel 1

Wat weet je nog over de grieken?

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe de Romeinse republiek ontstaat en hoe het bestuur daarvan werkt

- Hoe het Romeinse Rijk uitgroeit tot een wereldrijk

- Wat de belangrijkste verschillen zijn tussen het bestuur van de Romeinse Republiek en het Romeinse Keizerrijk

Waar is het Romeinse rijk ontstaan?

1. Italië
2. Spanje
3. Duitsland
4. Frankrijk

Waar ligt Italië?

Het Romeinse rijk

Rome ontstaat

Rome ontstaat rond 800 v.C.  langs de Tiber 

een goeie ligging

Bijna 250 jaar is Rome een monarchie - wrede koningen

Waarom was dit een goede plek?

Van monarchie naar republiek

In 509 v.C. verjagen de Romeinen hun koning 

Rome nu een republiek

In een republiek  wordt het land bestuurd door gekozen leiders

geen vorst 

Bestuur van de republiek

Rome wordt bestuurd door een groep rijke families

Enkele honderden mannen daarvan vormen de senaat

Zij vergaderen over de Romeinse wetten

Ook geven ze advies aan de consuls

Bestuur van de republiek

De consuls zijn de machtigste mannen in Rome

Er zijn altijd twee consuls en ze worden gekozen voor één jaar

Ze leiden de senaat, stellen wetten voor en leiden het leger

Zij mogen sommige wetten tegenhouden met het vetorecht

Waarom zijn er altijd twee consuls?

Groei van het Romeinse Rijk

De Romeinen willen hun macht, rijkdom en roem vergroten

Daarom gaan zij proberen gebieden te veroveren

Deze veroveringen zijn succesvol

Zo ontstaat na verloop van tijd het Romeinse Rijk

Zet de gebieden en bijbehorende kaarten op de juiste plaats

700 v.C.

264 v.C.

218 v.C.

133 v.C.

Kaart

Kaart

Kaart

Kaart

Rome

Italië

Griekse kolonies

Middellandse Zee

Sleep de namen naar de juiste plekken op de kaart

Italia

Aegyptus

Hispania

Britannia

Gallia

Germania

Africa

Wat weet je nog van vorige les?

Sleep de taken naar de juiste personen

Romeinse volk

Consul

Senaat

Geeft leiding aan het leger

Heeft vetorecht

Kiest consuls

Neemt wetten aan

Stelt wetten voor

Welke groep heeft de meeste macht in de Romeinse Republiek?

1. Het Romeinse volk
2. De consuls
3. De senaat

Redenen voor succes

Het Romeinse succes heeft twee oorzaken:

1) Het leger is goed bewapend, getraind en georganiseerd - beroepsleger

2) De Romeinen behandelen hun vijanden goed

Na verlies van Rome kan een vijand burgerrecht krijgen

Filmpje

Het Romeinse leger

Opdrachten

Maken opdracht 3 t/m 8 van §3.1

§3.1 De verovering van een groot rijk - Deel 2

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe de Romeinse republiek ontstaat en hoe het bestuur daarvan werkt

- Hoe het Romeinse Rijk uitgroeit tot een wereldrijk

- Wat de belangrijkste verschillen zijn tussen het bestuur van de Romeinse Republiek en het Romeinse Keizerrijk

Filmpje

Een nieuwe kalender

Burgeroorlogen

Legeraanvoerders waren jaren met soldaten op pad en betaalden hen

Soldaten waren dan ook trouw aan hun aanvoerders

Legeraanvoerders werden dus steeds machtiger

Sommigen gingen zich verzetten tegen de senaat, dit leidde tot oorlog

Zo'n oorlog binnen een staat is een burgeroorlog

Julius Caesar

Eén van deze legeraanvoerders was Julius Caesar

Hij had Frankrijk, België en Zuid-Nederland veroverd

Hij wilde met zijn leger naar Rome om consul te worden

Het begon bij het oversteken van de Rubicon

Kaart

Filmpje

De Rubicon

0

Caesar aan de macht

Caesar won de burgeroorlog en werd dictator van Rome

Hij deed belangrijke dingen:

1) Oud soldaten en arme mensen konden makkelijker boer worden in het rijk.

2) Mensen uit veroverde gebieden kregen de kans om Romeins burger te worden.

3) Hij veranderde de kalender (maand juli erbij en om de 4 jaar een schrikkeljaar).

4) De senaat en volksvergadering bleven. Caesar werd alleen "de baas". De senaat zou hem uiteindelijk vermoorden.

Als soldaat kreeg je een stuk land als je met pensioen ging

Je mocht dan bijvoorbeeld trouwen, stemmen of een huis kopen

Hierdoor was er meer duidelijkheid, vooral voor de landbouw

Ze vonden dat Caesar teveel macht kreeg en wilden dat de macht weer bij de senaat kwam

Wat weet je nog van vorige week?

Filmpje

De moord op Caesar

Waarom werd Julius Caesar vermoord?

1. Hij was een slechte keizer
2. Hij werd te machtig
3. Hij had de keizer beledigd
4. Hij had een veldslag verloren

Filmpje

De opvolger van Caesar

Nieuwe burgeroorlog

Het volk van Rome was boos op de moordenaars van Caesar

Er ontstond een nieuwe burgeroorlog om de macht

De strijd ging tussen Octavianus en Marcus Antonius

Octavianus won de oorlog

Octavianus was de achterneef van Caesar. Caesar had hem geadopteerd als zoon.

Marcus Antonius was de belangrijkste onderbevelhebber van Caesar. Hij was zijn trouwste vriend.

Octavianus als eerste keizer

De naam Octavianus herinnerde teveel aan de burgeroorlog

Hij gaf zichzelf een andere naam:

Princeps Imperator Caesar Augustus

Princeps betekent "de eerste burger". Zo leek hij deel van het volk.

Een imperator is iemand die een imperium bezit

Caesar werd gebruikt als eretitel. Hiermee eerde hij zijn stiefvader.

Augustus betekent "de verhevene" (boven het volk). Deze titel kreeg hij van de senaat.

Geen alleenheerser lijken, het wel zijn

Augustus deed er veel aan om geen alleenheerser te lijken

Maar als de eerste keizer had Augustus wél alle macht

Oude staatsinrichting

Hij liet de senaat, volksvergadering en consuls bestaan

Advies

Hij bleef de senaat om advies vragen

Princeps

Hij gaf zichzelf de naam princeps (eerste burger), zo leek hij geen koning

De Pax Romana

Het keizerrijk was een groot succes voor Rome in het begin

De keizers zorgden voor rust en vrede binnen het rijk

Tijdens deze Pax Romana nam de welvaart enorm toe

Dit met name door de bouw van wegen, bruggen en steden

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 9 t/m 12 van §3.1