H2: Tekstverbanden en signaalwoorden H3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Plannning:

- Lezen in je leesboek.

- Uitleg tekstverbanden en signaalwoorden.

Lesdoelen:

- Ik weet wat een tekstverband is.

- Ik weet wat signaalwoorden zijn.

- Ik weet waarom we signaalwoorden gebruiken.

TEKSTVERBANDEN

Zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

SIGNAALWOORDEN

Aan een

signaalwoord

zie je met

welk tekstverband

je te maken hebt.

Noteer de signaalwoorden uit de zinnen

a. Als het vriest, kunnen we misschien gaan schaatsen.

b. Ik houd van schaatsen op sloten, kanalen en dichtgevroren meren. 

c. Voordat ik ga schaatsen trek ik altijd een thermoshirt aan.

Noteer de signaalwoorden uit de zinnen

d. Dat is warmer dan wol, want je huid blijft droog als je zweet.

e. Tijdens de schaatstraining heb ik het daardoor altijd warm.

f. Ik train twee keer per week, tenzij ik een toetsweek heb op school. 

Noteer de signaalwoorden uit de zinnen

g. Ik weet niet meer precies wanneer ik ben begonnen met schaatsen, maar ik weet wel dat het lang geleden is.

h. Schaatsen zorgt voor een goede conditie. Bovendien train je je bovenbeenspieren. 

SOORTEN TEKSTVERBANDEN

- chronologisch verband

- opsommend verband

- tegenstellend verband

- toelichtend verband

- voorwaardelijk verband

- redengevend verband

- oorzakelijk verband

- concluderend verband

(en meer)

CHRONOLOGISCH VERBAND

Ik heb goed geleerd voor de toets. 

Daarna heb ik thee gedronken met mijn vriendin.

De zinnen zijn met elkaar verbonden.

Aan het woordje DAARNA kun je zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. 

Er zit namelijk een tijdsvolgorde in.

Dit noem je een CHRONOLOGISCH verband

OPSOMMEND VERBAND

Ik heb goed geleerd voor de toets. Eerst heb ik woordjes geleerd en de zinnen heb ik geoefend. Ook heeft moeder me overhoord.

De zinnen zijn met elkaar verbonden. 

Aan de woordjes EERST, EN en OOK kun je zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. 

Er wordt namelijk iets opgesomd.

Dit noem je een OPSOMMEND verband

TEGENSTELLEND VERBAND

Ik heb goed geleerd voor de toets, maar ik heb een onvoldoende gehaald.

De zinnen zijn met elkaar verbonden.

Aan het woordje MAAR kun je zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. 

Er zit namelijk een tegenstelling in.

Dit noem je een TEGENSTELLEND verband

TOELICHTEND VERBAND

Het hotel is ook geschikt voor jonge kinderen. Denk aan een kinderopvang en een grote speeltuin.

Tussen de zinnen is een verband. 

Aan de woorden DENK AAN kun je zien wat de zinnen met elkaar te maken hebben. 

Er wordt namelijk iets toegelicht.

Dit noem je een TOELICHTEND verband

Signaalwoorden:

Chronologisch verband; vroeger, later, nu eerst, daarna, vervolgens, nadat, terwijl, dadelijk, intussen etc. 

Opsommend verband; ten eerste, ten tweede, om te beginnen, verder, ten slotte, en , niet alleen, maar ook, getallen en dots

Signaalwoorden:

Tegenstellend verband; maar, hoewel, tegenover, daarentegen, echter, toch, ofschoon, aan de ene kant/ aan de andere kant, ondanks dat etc. 

Toelichtend verband (voorbeeld); bijvoorbeeld, zo, zoals, denk aan, neem nou etc. 

schema 

Tekstverbanden

(oefenen)

De volgende woorden zijn signaalwoorden van OPSOMMING.

1. ten eerste, ten tweede, ook verder
2. vervolgens, toen, terwijl, ten slotte
3. kwadraat, breuk, deelsom, optelsom
4. plus, min, eraf, erbij, keer

Verwijder eerst het stickertje, druk daarna op de startknop. Wat zijn de signaalwoorden voor volgorde van tijd?

1. druk, eerst
2. startknop, daarna
3. verwijder, eerst
4. eerst, daarna

De volgende woorden zijn signaalwoorden van VOLGORDE VAN TIJD in een tekst.

1. ten eerste, ten tweede, ook, verder
2. 1,2,3,4,5,6,7
3. eerst, daarna, vervolgens, toen
4. maar, waarom, hoezo, waartoe, echt niet.

Tekstverband: TEGENSTELLING
Welk signaalwoord hoort daarbij?

1. al met al
2. daar staat tegenover
3. zoals
4. waardoor

Welk verband staat in deze zin?
In de winkel haal ik brood, melk en rijst.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Toelichtend
4. Chronologisch

Signaalwoord: TEN EERSTE........TEN TWEEDE hoort bij een ....

1. Chronologisch
2. Opsomming
3. Toelichtend
4. Tegenstelling

Welk verband staat in deze zin?
Zijn vriendin daarentegen is wel heel erg aardig.

1. Opsomming
2. Chronologisch
3. Toelichtend
4. Tegenstelling

Wat is een opsomming?

1. Dat betekent dat er een som staat in de tekst.
2. Als er in een zin of tekst een opsomming wordt gemaakt van iets.
3. Dat betekent dat er iets wiskundigs wordt besproken in de tekst.
4. Als er een eind wordt gemaakt aan een verhaal.

Zij moet eerst haar zere oor aan de dokter laten zien, daarna mag ze een pijnstiller innemen.

1. Chronologisch
2. Opsommend
3. Tegenstellend
4. Toelichtend

De jongens in mijn klas leggen de lat niet al te hoog. Neem bijvoorbeeld Lex. Hij gaat altijd voor een 5,5.

1. Toelichtend verband
2. Tegenstellend
3. Chronologisch
4. Opsommend

Meneer Janssen geniet van goede muziek, verder is hij een filmliefhebber.

1. Tegenstellend
2. Opsomming
3. Chronologisch
4. Toelichtend

Mijn etui zit bomvol met schoolspullen: pennen, potloden, stiften, een geo-driehoek, gummen en een passer.

1. Opsomming
2. Tegenstellend
3. Chronologisch
4. Toelichtend

Wat snap je nog niet zo goed?

Nu doen:

MK H3 opdracht 2 blz. 92 vraag 1 t/m 16, dus ook vraag 3. 

Klaar? Lekker lezen in Gaten. 

Opdracht 2 is HW voor morgen het eerste uur. 

Einde les

Zorg dat je volgende les je leesboek bij je hebt!

Eind deze week moet les 1  van Lezen 3 af zijn.

Fijne dag verder, tot vrijdag!

Zet de signaalwoorden bij het juiste tekstverband. 

Toelichtend

Opsommend

Bijvoorbeeld

Zoals

Verder

Ook

'Ook'

1. Concluderend tekstverband
2. Tijdsvolgorde tekstverband
3. Redengevend tekstverband
4. Opsommend tekstverband

Daardoor hoort bij het tekstverband?

Welk signaalwoord is GEEN signaalwoord voor 'tijd'?

1. eerst
2. ten slotte
3. daarna
4. denk aan

Als gevolg van de hevige sneeuwval, moesten de mensen sneeuw ruimen.
Wat is hier het signaalwoord?

1. hevige
2. moesten
3. als gevolg van
4. sneeuwval

Als gevolg van, dus, doordat, dat komt door... zijn signaalwoorden die horen bij?

1. vergelijkend verband
2. concluderend verband
3. oorzakelijk verband
4. redengevend verband

Wat is eigenlijk het nut van signaalwoorden?

1. je leert goed spellen
2. je kunt dan sneller lezen
3. je snapt dan beter hoe een tekst in elkaar zit
4. dat heb toch helegaar no nut :)

Maak een zin over Elvis. Gebruik in die zin een opsomming met de juiste signaalwoorden.