4.3 Een agrarische samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4.3 Een agrarische samenleving 

Lesdoel:

Je weet hoe de agrarische samenleving was georganiseerd. 

Economische achteruitgang en onveiligheid

Zonder de Romeinen is het niet langer veilig in Europa:

• Groepen rovers trekken rond
• De wegen worden steeds slechter

• Steden vervallen
• Handel en nijverheid verdwenen.

Rond de tijd van Karel de Grote lijkt het iets beter te gaan, maar tijdens en na zijn regeren onder andere invallen van de Vikingen, Hongaren en Saracenen (Islamieten).

Agrarisch-Urbane samenleving verdwijnt--> agrarische samenleving                                              

Het domein

• Hofstelsel is de naam van de manier van werken op een domein
• Een dorp met landbouwgrond heette een domein
• De heer, bijvoorbeeld een ridder, was de baas van een domein: alle grond was van hem.
• Het werk werd gedaan door zijn knechten en horigen: waren boeren die een akker hadden op het tweede deel van het domein.  

Het domein

• In het hofstelsel was het domein in twee stukken verdeeld.
  

• Het ene deel van de grond was verpacht (verhuurd) aan horige boeren voor eigen opbrengst. Zij moesten een deel van opbrengst als pacht (belasting) betalen)

• De opbrengst van het andere deel was volledig van de heer.

Heren en Horigen

Heren en Horigen 

Rechten en plichten

Heren: 

• Eigenaar van het land
• Deel van de opbrengsten van de horigen
• Domein wordt onderhouden door de horigen

Horigen:

• Bescherming tegen vijanden of rovers
• Een woning
• Een stukje landbouwgrond in leen/ te huur
• Herendiensten

            Zelfvoorzienend

Alles wat er op een domein nodig was werd geproduceerd  door de bewoners van een domein. In ruil voor dit werk kregen ze bescherming.

Meer dan een eigenaar van de grond 

De heer was niet alleen eigenaar van de grond:

• Deed ook de rechtspraak

De regels stonden niet in een wetboek: mondeling doorverteld

• Een heer had meerdere domeinen en trok rond:

Bij afwezigheid > plaatsvervanger: de meier of rentmeester

0

Maken in je werkboek:

Vraag 1, 2, 5 en 8 van paragraaf 4.2 (blz. 89,90 en 91 in je werkboek)