2e wereldoorlog les 4 - De bezetting van Nederland

• M&M
• Speciaal Onderwijs
• Leerroute 2

Wat weet je nog over de vorige les?
- Duitsland begint een nieuwe oorlog -

De Tweede Wereldoorlog

De bezetting van Nederland

De inval

Op 10 mei 1940 valt Duitsland, Nederland binnen.

Het Nederlandse leger verdedigde zich beter dan de Duitsers verwachtten.

Na 2 dagen oorlog voeren gingen de koninklijke familie en de ministers naar Engeland, zodat ze hen niet gevangen konden nemen.

Bombardementen

Op 14 mei bombardeerden de Duitsers Rotterdam. 

Er vielen 800 doden. 

> Duitsers dreigen ook andere steden te bombarderen.               

> Nederland gaf zich over 15 mei 1940 en de bezetting begon.

Nederland is bezet

Na het begin van de bezetting werden er discriminerende maatregelen tegen Joden genomen. Joodse mensen mochten niet meer werken voor de overheid.

Joodse eigenaren van een ijssalon spoten een bijtend zuur op Duitsers die hun winkel binnenvielen. Als straf organiseerden de Duitsers twee Razzia's: klopjachten op Joden. Er werden 425 gevangengenomen > zij gingen naar een strafkamp/werkkamp.

Staking

De Nederlanders hielden een februari-staking: Ze legden twee dagen hun werk neer uit protest hoe de Joden werden behandeld. De Duitsers schoten hierom tientallen mensen  neer.

De mensen werden hierdoor bang om te protesteren. 

Maatregelen

Vanaf 1941 waren veel plaatsen, zoals parken, restaurants, winkels etc. verboden voor Joden. Vier maanden later mochten Joden ook niet meer naar school toe.

In mei 1942 moesten alle Joden een gele ster = Jodenster, dragen op hun . kleding. 1 maand later mochten ze niet meer sporten, reizen of na 8 uur 's avonds buiten zijn.

Concentratiekampen

Vanaf 1943 werden Joden opgepakt en naar concentratiekampen gebracht: een plek waar burgers/gevangen werden opgesloten.

In Nederland hebben we een bekend concentratiekamp: Kamp Westerbork in Drenthe. Vanuit hier werden ze overgebracht naar de vernietigingskampen in het oosten van Europa.

Het distributiesysteem 

Mensen kregen bonnetjes die zij konden gebruiken voor het halen van eten en drinken. Dit werd ingevoerd om de beschikbare producten eerlijk te verdelen.  De Duitsers gingen zich slechter gedragen en gebruikten vaker geweld en pikten alles in wat ze konden gebruiken, ook eten en drinken.  

 

Ongeveer 5% van de Nederlanders ging bij het verzet: Mensen en groepen die op allerlei manieren de Duitse bezetters tegenwerken.

Sommigen werkten juist samen met de Duitsers: Collaborateurs, dan ben je lid van de NSB (Nationaal-Socialistische Beweging). De meeste mensen zagen hen als landverraders.

NSB'ers - Verzet

Anton Mussert

Anton Mussert was de leider van NSB en werkte samen met de Duitsers in de oorlog van 1940-1945.

In 1942 werd Mussert door de Duitse bezetters erkend als leider van het Nederlandse volk. 

Hongerwinter

De laatste Oorlogswinter van 1944-1945 was erg zwaar, vooral in West-Nederland. Het was ijskoud en er waren enorme tekorten in eten en drinken. Dit wordt ook wel de hongerwinter genoemd.

Nederland wordt bevrijd

Aan het einde van de Hongerwinter, 5 mei 1945 werd Nederland bevrijd door de geallieerden.

Dat begint allemaal met de geallieerde invasie van Normandië, op D-Day...

Wanneer valt Duitsland Nederland binnen (dag, maand, jaartal) (1p).

Waarom vlucht de koninklijke familie en de ministers naar Engeland? (1p).

Waarom gaf Nederland zich zo snel over na de bombardementen van Rotterdam? (2p).

Wat zijn Razzia's? (1p).

Welke maatregelen werden er genomen tegen de Joden? Noem er vier (2 p).

Hoe heet het concentratiekamp in Nederland waar de Joden naar toe gingen? (1p).

Sommigen mensen werkten juist samen met de Duitsers, ook wel NSB'ers. Hoe werden zij ook wel genoemd? (1p).

Hoe heette de leider van de NSB? (Nationaal-socialistische-beweging) (1p).