XKA 4.5: De organen voor vertering M4 2022

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Welkom!

• Fijn dat jullie er allemaal zijn!

• Leg vast je boeken, schrift en laptop op tafel.

Hoeveel speeksel produceert een mens gemiddeld per dag? Tussen de .....

1. 0,05L en 0,1L per dag
2. 0,1L en 0,5L per dag
3. 0,5L en 1,5L per dag
4. 1,5L en 2,5L per dag

Maagzuur is super sterk, zelfs zo sterk dat het een scheermesje kan oplossen. Is dat zo?

1. Nee, absoluut niet!
2. Ja, dat kan.

Hoe lang blijft het voedsel in je lichaam?

1. 10 tot 12 uur
2. 16 tot 20 uur
3. 24 tot 48 uur
4. ongeveer 50 uur

Hoeveel bacteriële cellen zitten er in de darmen van een mens?

1. De helft van het aantal cellen in het lichaam.
2. Net zoveel als het aantal cellen in je lichaam
3. 5 keer zoveel als het aantal cellen in het lichaam.
4. 10 keer zo veel als het aantal cellen in het lichaam.

Waarmee is het oppervlak van de dunne darm te vergelijken?

1. Schaakbord
2. Klaslokaal
3. Tennisveld
4. Voetbalveld

Als alles goed gaat, hoelang duurt de operatie om de blindedarm te verwijderen?

1. 8 minuten
2. 23 minuten
3. 38 minuten
4. 52 minuten

Thema 4: Voeding en vertering

Planning

• Start van de les
• Weetjesquiz
• Uitleg basisstof 5
• Vragen LessonUp
• Pauze
• Tweede uur door mevrouw van der Veer

Basisstof 5: De organen voor vertering

Leerdoelen Voeding en vertering

Je kunt beschrijven welke rol bacteriën en schimmels spelen bij de voedselproductie en voedselbederf.

Je kunt de werking van enzymen beschrijven.

Je kunt manieren noemen waarop voedsel kan worden geconserveerd.

Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezels in voedingsmiddelen noemen.

Je kunt zes groepen voedingsstoffen met hun functies en kenmerken noemen.

Je kan uitleggen hoe je glucose en zetmeel kan aantonen

Je kunt met behulp van de schijf van vijf adviezen voor een gezonde leefstijl geven.

Je kunt omschrijven wat vertering is en de functie van verteringssappen en enzymen hierbij aangeven.

Je kunt de delen van het verteringsstelsel noemen met hun functies en kenmerken.

Je kunt de verteringssappen noemen met hun functies.

Je kunt de delen van een tand of kies benoemen met hun kenmerken.

Je kunt bij zoogdieren het verband aangeven tussen de voedselkeuze, de lengte van het darmkanaal en de kenmerken en functies van de tanden en kiezen.

Je kunt omschrijven wat tandplank en tanderosie is.

Mondholte

• Kauwen is de eerste stap in de vertering
• Kauwen vergroot het oppervlak van het voedsel

• Functie van speeksel -> zorgen dat je het eten makkelijker door kunt slikken en verteren van zetmeel

Maag

• De maag vrijwel constant in beweging.
• De maagportier zorgt dat steeds een klein beetje voedsel naar de 12-vingerige darm gaat.

• Functie van maagsap -> verteren van eiwitten.

Lever

• De lever produceert gal 
• Gal wordt opgeslagen in de galblaas
• Als het nodig is, wordt het gal via de galbuis naar de 12-vingerige darm  gevoerd

• Functie van gal: emulgeren van vetten

Alvleesklier

• De alvleesklier produceert alvleessap.
  
• Dit verteringssap bevat verschillende enzymen voor de vertering van voedsel.

• Functie van alvleessap: verteren van eiwitten, koolhydraten en vetten.

Twaalfvingerige darm

• Hier komt het voedsel uit de maag, gal en alvleessap samen

• Functie: het mengen van het voedsel met het gal en alvleessap.

Dunne darm

• Is zo'n 6 meter lang
• In de wand bevinden zich de darmsapklieren

• Functie darmsap -> afmaken van de vertering van eiwitten en koolhydraten

Dikke darm

• Is ongeveer 1,5 meter lang 
• Als de dikke darm niet goed werkt, heb je last van diaree.

• Functie -> het onttrekken van het grootste deel van het water wat nog in de voedselbrij aanwezig is.

Endeldarm

• Hier komen de onverteerde voedselresten uiteindelijk uit
• De voedselbrij noemen we ontlasting
• Anus houdt de endeldarm afgesloten

• Functie endeldarm -> opslag van de onverteerde voedselresten

Blinde darm

• Zit onder de plek waar de dunne darm in de dikke darm uitmond 
• Bij een blindedarmontsteking is het wormvormig aanhangsel ontstoken

• Functie -> geen functie bij vertering

Welk antwoord beschrijft het best de functie van kauwen?

1. Bij het kauwen wordt een begin gemaakt met het kleiner maken van de voedingsstoffen
2. Bij het kauwen wordt het voedsel gemengd met speeksel
3. Bij het kauwen wordt het buitenoppervlak van ons voedsel vergroot
4. Bij het kauwen wordt het buitenoppervlak van ons voedsel vergroot en gemengd met speeksel

Welke voedingsstoffen moeten worden verteerd?

1. Vitaminen, eiwitten, koolhydraten
2. Vetten, koolhydraten, mineralen
3. Eiwitten, vetten, koolhydraten
4. Koolhydraten, vitamine, mineralen

Waar start de eiwitvertering

1. Twaalvingerigedarm
2. Mond
3. Maag
4. Slokdarm

Waarvoor hebben we een huig?

1. De huig sluit de luchtpijp af bij slikken
2. De huig sluit de neusholte van bij slikken
3. De huig sluit de keelholte af bij slikken
4. De huig sluit de mondholte af bij slikken

Waar wordt gal gemaakt?

1. Galblaas
2. Gal
3. twaalfvingerige darm
4. Lever

Gal emulgeert vet.
Wat houdt dat in ?

1. Gal breekt vet af tot vetzuren
2. Gal maakt van grote vetdruppels kleine vetdruppels
3. Gal breekt zetmeel af tot glucose
4. Gal maakt kleine bolletjes van zetmeel.

Wat is de goede volgorde van je spijsvertering?

1. slokdarm, maag, dikke darm, dunne darm
2. mondholte, slokdarm, dunne darm, maag
3. mondholte, slokdarm, maag, dunne darm
4. dikke darm, dunne darm, mondholte, maag

Welke voedingsstof kan niet direct door de dunne darmwand worden opgenomen?

1. Glucose
2. Vitaminen
3. Mineralen
4. Eiwitten

Op volgorde
nr. 4, nr. 5 en nr. 8:

1. lever, maag , luchtpijp
2. maag, lever, luchtpijp
3. maag, lever, slokdarm
4. lever, maag, slokdarm