Persoonlijkheidsstoornis Les 4 GGZ

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2,3

Persoonlijkheidsstoornis Les 4 GGZ

Wat is een gezonde persoonlijkheid?

Gezonde persoonlijkheid

Iemand met een gezonde persoonlijkheid heeft vaak een goed evenwicht tussen de volgende elementen van het leven: Werken / Zingeving. 

Zelfstandigheid / Zelfredzaamheid.

Persoonlijkheidsstoornis

Een persoonlijkheidsstoornis is een combinatie van persoonlijkheidsproblemen die ervoor zorgt dat je persoonlijk functioneren en daardoor je dagelijkse leven niet in evenwicht is.

Persoonlijkheidsstoornissen

• Paranoïde persoonlijkheid
• Schizoïde persoonlijkheid
• Schizo typische persoonlijkheid
• Anti sociale persoonlijkheid
• Borderline persoonlijkheid
• Theatrale persoonlijkheid
• Narcistische persoonlijkheid
• Ontwijkende persoonlijkheid
• Afhankelijke persoonlijkheid
  

De DSM-V geeft als definitie van een persoonlijkheidsstoornis dat er een gebrekkige identiteit is en ook gebrekkige vaardigheden voor het interpersoonlijk functioneren.

Diagnose wordt gesteld in een 5- puntsschaal:

0 = geen beperkingen

1  = geringe beperkingen

2 = duidelijke beperkingen

3 = ernstige beperkingen

4 = zeer ernstige beperkingen

Cluster A

• Paranoïde persoonlijkheidsstoornis
• Schizoïde persoonlijkheidsstoornis
• Schizotypische persoonlijkheidsstoornis

Kenmerken:

• Weinig contact
• Beperking sociale relaties
• Leven geïsoleerd
• Hulp vermijdend.
• Wantrouwen
• Merkwaardige gedachten

Cluster B

• Borderline persoonlijkheidsstoornis
• Antisociale persoonlijkheidsstoornis
• Narcistische persoonlijkheidsstoornis
• theatrale persoonlijkheidsstoornis

Kenmerken

• Dramatisch en onvoorspelbaar gedrag
• Weinig beheersing impulsen en emoties.
• Snelle behoeftebevrediging
• Slecht in het onderhouden van (stabiele) relaties.
• Verstorend effect op omgeving
• Weinig zelfinzicht / verwijtend naar anderen

Borderline

Iemand ervaart veel instabiliteit in zijn of haar leven. Abrupte veranderingen in gevoelens, stemmingen, relaties, zelfbeeld en gedrag zijn kenmerkend.

Symptomen bordeline

• Impulsiviteit
• Stemmingswisselingen
• Zwart-wit denken
• Extreme verlatingsangst
• Zelfbeschadiging
• Identiteitsproblemen
• Dissociatieve verschijnselen
• Psychotische verschijnselen

Oorzaken borderline

Combinatie van biologische, psychische en sociale factoren

• Aanleg
• Traumatische ervaring kindertijd
• Onveiligheid

biologisch-man of vrouw. leeftijd

Behandeling

• Vertrouwensrelatie
• Inzicht in stoornis, acceptatie en creëren van evenwicht en stabiliteit.
• Therapie: gedrags therapie, individueel/groep, gezin/relatie therapie, psychomotorische therapie.
• Kalmerende medicijnen

Afhankelijke

Je kan het leven niet alleen aan

Weinig vertrouwen/ geen beslissingen kunnen nemen

verlangen naar steun: relaties aangaan met mensen die misbruik van hen maken (uitbuiting/ geweld e.a.)

Vermijdende

                              sociale situaties vermijden

                              angst afkeuring / minderwaardig voelen/ onzeker

  

                              Combinatie  psychotherapie (liefst groep)

                              tijdens jongvolwassenheid

Dwangmatige

Sterke drang om alles onder controle te houden

perfect/ ordelijk/ foutloos/zonder emotie/ moeite delegeren

Koppig & behoefte aan routine

Symptomen van een persoonlijkheidsstoornis kunnen zijn: 

Het gevoel dat je waardeloos bent 

Wantrouwen richting andere mensen 

Moeizame relaties 

Moeite hebben met het uiten van gevoelens of gevoelens juist te snel uiten 

Impulsief reageren 

Heel perfectionistisch zijn 

Teruggetrokken en angstig zijn 

Moeite hebben om zelfstandig te functioneren 

Stemmingswisselingen 

Behandelingen

Vormen van behandeling zijn psychotherapie, schemagerichte therapie en diverse trainingen met als doel het accepteren en leren omgaan met de stoornis.

Narcisme

Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft opgeblazen gevoelens van eigen belangrijkheid en is steeds op zoek naar bewondering van anderen. Daarbij hebben mensen met deze stoornis een gebrek aan inlevingsvermogen in anderen.

Narsisme

• echte gevoelens en liefde verlangt, hij of zij heeft er geen toegang toe.”

• Is eerst liefdevol en naarmate de relatie vordert minachtend

• Charmant voor de buitenwereld

• Zijn/haar behoeften gaan altijd voor op de jouwe

• Voortdurende behoefte aan bevestiging en bewondering

• Superieur en arrogant gedrag

• Weinig of geen empathie

• Gesprekken draaien altijd rond hem/haar

• Vaak afgunstig op het succes van anderen

• Houdt zich niet aan regels en afspraken, verwacht wel dat jij je eraan houdt

• Pathologische leugenaar en bedrieger

• Kan moeilijk alleen zijn

• Zuigt alle energie uit jou door onvoorspelbaar gedrag

• Ervaart elke opmerking als persoonlijke kritiek

• Manipuleert je met woede-uitbarstingen zodat je terechte kritiek inslikt

• Geeft jou de schuld van wat fout loopt

• Heeft weinig of geen echte vrienden

• Ondermijnt je imago bij anderen, om je te isoleren van de buitenwereld

• Verraadt en manipuleert mensen

• Echte communicatie is niet mogelijk. Vermijdt het gesprek of wordt boos

• Makkelijke prooi voor verslavingen

Behandeling

Er is weinig onderzoek gedaan naar de behandeling van de narcistische persoonlijkheidsstoornis. Behandeling is meestal gericht op de overdreven gevoelens van grootsheid, de overgevoeligheid voor kritiek en de moeite om zich te verplaatsen in andere mensen. 

Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis zijn gevoelig voor depressie, vooral rond de middelbare leeftijd. Meestal zijn deze depressieve klachten de oorspronkelijke reden waarvoor mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis in behandeling gaan.

Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis zijn gevoelig voor depressie, vooral rond de middelbare leeftijd. Meestal zijn deze depressieve klachten de oorspronkelijke reden waarvoor mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis in behandeling gaan.

Omgangstips

• Zelfverzekerd  / Niet autoritair / Neutrale houding
• Structurerend / Eenduidigheid / Afspraken nakomen
• Nabijheid met afstand
• Zo min mogelijke beperkingen / Autonomie behouden / Zelfregie / Keuzevrijheid.

Eetstoornissen

• Anorexia nervosa
• Boulimia nervosa
• Binge Eating Disorder
  

Mensen met een eetstoornis

• Het is een psychische ziekte
• Zullen dit zo lang mogelijk ontkennen
  
• Zullen niet (snel) om hulp vragen
  
• Voelen zich vaak schuldig
  
• Stellen vaak hoge eisen aan zichzelf (perfectionistisch)
  

Tip: Oordeel niet, luister naar iemand en vraag of deze hulp wil.

Anorexia Nervosa

• Weinig tot niks eten
  
• Verstoord lichaamsbeeld
• Ondergewicht
• Overmatig sporten om energie te verbruiken
• Menstruatie blijft uit 
• Haaruitval/ overbeharing

Boulimia nervosa

Periode van eetaanvallen

Kenmerken:

Braken

Gebruik van laxeermiddelen

Menstruatiestoornissen

Binge eating disorder (BED)

Eetbuistoornis

• De patient braakt niet
• Gebruikt geen laxeermiddelen.
• Vaak overgewicht.

Eetstoornissen

• Mensen met anorexia nervosa eten te weinig, omdat ze denken dat ze te dik zijn.
  

• Mensen met boulimia nervosa hebben last van vreetbuien en zorgen dat hun lichaam het eten weer kwijtraakt.
  

Eetstoornissen hebben ernstige gevolgen voor je gezondheid!