T2B6 - Soas en geboorteregeling

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leerdoelen

2.6.1 Je kunt beschrijven wat de gevolgen zijn van infecties met seksueel overdraagbare aandoeningen en aangeven hoe je deze infecties kunt voorkomen.

2.6.2 Je kunt de werking van methoden van anticonceptie en de voor- en nadelen ervan beschrijven.

2.6.3 Je kunt ethische en biologische argumenten onderscheiden over het ingrijpen in het voorplantingsproces.

Voortplanting en seksualiteit

2.1 Ongeslachtelijke voortplanting 
2.2 Geslachtelijke voortplanting 
2.3 Hormonen
2.4 Zwanger les 2
2.5 Seksualiteit 
2.6 Soa's en geboorteregeling

Leerdoelen 2.6

• Je kunt beschrijven wat de gevolgen zijn van infecties met seksueel overdraagbare aandoeningen en aangeven hoe je deze infecties kunt voorkomen.
• Je kunt de werking van methoden van anticonceptie en de voor- en nadelen ervan beschrijven
• Je kunt ethische en biologische argumenten onderscheiden over het ingrijpen in het voortplantingsproces.

SOA's

SOA's staat voor Seksueel Overdraagbare Aandoeningen.

Tijdens geslachtsgemeenschap kun je bacteriën, schimmels of virussen overdragen die ziekten veroorzaken. 

Bij orale seks of ander contact 

met de vagina, penis of anus 

kun je besmet raken.  

SOA's

Er is maar één bescherming tegen

de meeste SOA's: het condoom.

Sommige kunnen ook 

door bloed worden overgedragen: 

HIV, hepatits B en syfilis.

Ziekten door seksueel contact

Er is maar één bescherming: 

het condoom.

maar 

Soa's kunnen ook door bloed

worden overgedragen: hiv,

hepatits B en syfilis.

Bacteriële SOA's

• Chlamydia
  
• Gonorroe
  
• Syfilis
  

Te behandelen met antibiotica.

Virale SOA's

• HPV
• Herpes genitalis
• Hepatitis B
• HIV (kan leiden tot AIDS)

Niet te genezen.

Wat is aids?

Aids is een ziekte die komt door het aidsvirus (hiv). Zodra je besmet bent ben je seropositief. Het duurt even voordat je last krijgt van symptomen.

Als je seropositief bent kan je 

hiv-remmers krijgen. Je zal niet genezen,

maar je krijgt geen symptomen.

Inenting tegen HPV

HPV is een virus dat wordt overgedragen door seksueel contact en baarmoederhalskanker kan veroorzaken.

Inenting tegen HPV vermindert de kans op het ontstaan van baarmoederhalskanker, anuskanker en keelkanker. 

Ook jongens worden 

gevaccineerd tegen 

HPV.

GEEN SOA = 

CANDIDA

Candida is een schimmelinfectie, die je ook op andere manieren kunt krijgen.

Candida zorgt voor afscheiding en jeuk aan de vagina of penis.

SOA's

Je kunt GEEN SOA oplopen op een vies 

toilet of door uit een glas van een ander 

te drinken. 

De enige manier om je tegen SOA´s te 

beschermen, is door een condoom of 

beflapje te gebruiken. 

Wat moet je doen als je een soa hebt?

Vaak merk je laat pas dat je een soa hebt.

Last van symptomen?--> soa-test laten doen bij de dokter. 

Herpes, HPV, hepatitis B en HIV zijn niet te genezen, je blijft drager.

SOA-Test

Een SOA-test wordt gebruikt om te controleren of je een SOA hebt. Onder de 25 jaar kun je gratis een SOA-test doen. Dit kan bij je huisarts of bij de GGD. 

Er zijn jaarlijks tienduizenden jongeren die zo´n test laten doen.

Afhankelijk van het type onveilige seks wordt er verschillende soorten onderzoek gedaan; Urinetest (man), uitstrijkje (vrouw), uitstrijkje keel of anus. Soms is een bloedtest nodig. 

0

welke vormen van anticonceptie ken je?

Anticonceptie

Onbetrouwbare methoden:

• Periodieke onthouding
• Coïtus interruptus

• Geboorteregeling
  
• Anticonceptiemiddelen = voorbehoedsmiddelen                                         Anti = tegen Conceptie = bevruchting             

Onbetrouwbare methoden: Periodieke onthouding

Hierbij hebben de man en de vrouw geen geslachtsgemeenschap ronde de vruchtbare periode. 

Deze methode is onbetrouwbaar, 

omdat je nooit precies kunt bepalen 

wanneer de ovulatie (eisprong) 

plaatsvindt. 

Periodieke onthouding

Kalendermethode: geen geslachtsgemeenschap tijdens vruchtbare periode. 

Temperatuurmeting --> eisprong + 0,3 – 0,4 °C omhoog

Onbetrouwbare methoden: coïtus interruptus

Hierbij trekt de man zijn penis terug uit de vagina als hij zijn organisme voelt aankomen.  De zaadlozing vindt dan buiten de vagina plaats. 

Deze methode is onbetrouwbaar, 

omdat in voorvocht ook al 

zaadcellen kunnen zitten. 

 Betrouwbare methoden tegen zwangerschap

Er zijn voorbehoedsmiddelen met en zonder hormonen. 

Met hormonen:

• De hormonen zorgen ervoor dat er geen eicel gaat rijpen en vrijkomt. 
• Ook zorgen ze ervoor dat het slijm in de baarmoederhals moeilijker doorlaatbaar is voor zaadcellen. 
• Verder zorgen hormonen ervoor dat 

     het baarmoederslijmvlies niet wordt 
     opgebouwd --> geen innesteling mogelijk. 

De pil 

De pil bevat hormonen. De pil zorgt ervoor dat er geen eisprong meer is. 

De pil moet dagelijks worden ingenomen. (3 weken lang) 

De pil werkt NIET tegen geslachtsziektes. 

Voorbehoedsmiddelen die dezelfde hormoonwerking hebben als de pil

• Nuva ring
• Mirena spiraaltje
• Prikpil
• Implanon-staafje
• Anticonceptiepleister

Spiraaltje

- Twee typen:

   - Hormoon spiraal (Mirena)

   - Koperspiraal 

- Door arts ingebracht

- Beschermt niet tegen SOA' s

- Vaak verminderde menstruatie

Pessarium

 Condoom 

- Een condoom is een hoesje van dun rubber. 

- Condooms zijn gemakkelijk, goedkoop en betrouwbaar. 

- Nadeel: vrijen moet onderbroken worden. 

- Voordeel: condoom beschermt ook tegen soa's.

- Gebruik een condoom maar 1 x

Het vrouwencondoom

Sterilisatie man

Sterilisatie vrouw

Wat kun je doen bij een noodgeval?

• Morning-afterpil: als deze pil binnen 72 uur ingenomen wordt, voorkomt het innestelen van de bevruchte eicel.
• Abortuspil: het ingenestelde embryo wordt afgestoten. Tot 9 weken na bevruchting. 
• Zuigcurretage: embryo wordt 

     weggezogen. Tot 13 weken. 

• Abortus: Foetus operatief verwijderen. 

     13 tot 24 weken. 

Ongewenst kinderloos

Mogelijke oorzaken:

• Afwijking of inactieve zaadcellen
  
• Onregelmatige cyclus
• Verklevingen eileiders (door ontstekingen zoals bij chlamydia)
• Hormonale stoornissen

De oplossing is afhankelijk van de oorzaak, b.v. IUI of IVF

Bij IVF vindt bevruchting buiten 

het lichaam plaats

Opdracht anticonceptiemiddelen

Hoe werken deze middelen?

Wat zijn de voordelen en nadelen? 

Overleg in tweetallen.

Condooms: erover beginnen en omdoen

• https://sense.info/nl/condoom-pil-en-meer/condooms/instructie-condoom-omdoen
  
• https://www.soaaids.nl/nl

Condoom omdoen

Huiswerk

Lezen: 2.6

Maken opdracht 56, 57, 61, 64

+ begrippenlijst

Herhalen en/of extra oefenen

Playlist uitlegvideo's