Hoofdstuk 3.3 Nettokracht

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

H3: Krachten 

Introductie

§ 3.1 Krachten herkennen

§ 3.2 Krachten meten

§ 3.3 Nettokracht

§ 3.4 Krachten in werktuigen

Terugblik

1. Je kunt het verband beschrijven tussen de uitrekking van een veer en de kracht die op de veer werkt.
   
2. Je kunt krachten meten met een krachtmeter (veerunster).
   
3. Je kunt de zwaartekracht op een voorwerp berekenen als de massa is gegeven.
   
4. Je kunt uitleggen wat een krachtenschaal is.
   
5. Je kunt een kracht op een gegeven krachtenschaal tekenen.

Leerdoelen 3.3 Nettokracht

1. Je kunt in geval van evenwicht beschrijven aan welke voorwaarden de krachten moeten voldoen.
   
2. Je kunt in geval van evenwicht de bijbehorende krachten benoemen.
   
3. Je kunt de nettokracht berekenen van krachten die werken op één voorwerp.

Krachten

Op een schilderij dat aan de muur hangt werkt een zwaartekracht. 

Toch valt het schilderij niet van de muur. 

Hoe kan dat?

Twee krachten in evenwicht

In fig 1 zie je een zak groenten die aan een krachtmeter hangt. 

Op de zak werken twee krachten: 

de zwaartekracht en de veerkracht.

De zwaartekracht (Fz) werkt naar beneden, 

de veerkracht (Fv) omhoog.

In deze situatie houden de krachten elkaar in evenwicht.

Daardoor gebeurt er niets: 

de zak beweegt niet omhoog en ook niet omlaag.

Zwaartekracht en veerkracht.

Twee krachten in evenwicht

Hier zijn er twee krachten die evenwicht

maken (evengroot zijn maar in tegengestelde richting): 

de zwaartekracht (Fz) en de spankracht (Fs). 

Bij evenwicht, dus stilhangen, is de nettokracht 0 N.

De spankracht ontstaat doordat het touw wordt 

uitgerekt. Lijkt op veerkracht bij een veer.

Zwaartekracht en spankracht.

Twee krachten in evenwicht

Er is nog een andere kracht die vaak evenwicht maakt

met de zwaartekracht. 

In fig 3 zie je een voorbeeld: een fruitschaal die op een tafel staat. 

Het tafelblad wordt door de schaal een heel klein beetje

ingedrukt.

Daardoor ontstaat een kracht die recht omhoog werkt: 

de normaalkracht (Fn). 

De normaalkracht maakt evenwicht met de zwaartekracht, 

zodat de schaal niet naar beneden val

Zwaartekracht en spankracht.

De nettokracht bij evenwicht

Er zijn steeds twee krachten die evenwicht maken. 

Daarvoor moet aan drie voorwaarden zijn voldaan:

• 1. De krachten zijn even groot.
  
• 2. De krachten liggen op dezelfde lijn (in elkaars verlengde).
  
• 3. De krachten hebben een tegengestelde richting.
  
• Als krachten evenwicht maken, lijkt het alsof er geen kracht op het voorwerp werkt. 
• Je zegt in dat geval dat de nettokracht op het voorwerp 0 N is. 
• De nettokracht is de optelsom van alle krachten samen.

Rekenen met de nettokracht

Om de nettokracht op een voorwerp te vinden, pas je twee regels toe:

• Krachten in dezelfde richting tel je bij elkaar op.

• Krachten in tegengestelde richting trek je van elkaar af.

Voorbeeldopdracht 1

Je ziet twee krachten die op een verhuisdoos werken.

Kracht 1 (F1) is 15 N en kracht 2 (F2) is 25 N.

Bereken de nettokracht op de doos.

 Hoe groot is de nettokracht op de doos?

• Uitwerking
  
• De krachten werken in tegengestelde richting. 
• Je moet ze dus van elkaar aftrekken.
  
• nettokracht = kracht 2 − kracht 1
  
• nettokracht = 25 N − 15 N = 10 N

Afsluiting: we weten.................

1. Je kunt in geval van evenwicht beschrijven aan welke voorwaarden de krachten moeten voldoen.
   
2. Je kunt in geval van evenwicht de bijbehorende krachten benoemen.
   
3. Je kunt de nettokracht berekenen van krachten die werken op één voorwerp.