Oefening cultuur van de kerk

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

CULTUUR VAN DE KERK

De periode tussen 500 en 1500 wordt de Middeleeuwen genoemd. ( eigenlijk van 476 = laatste Romeinse keizer wordt afgezet tot 1492 = toen ontdekte Columbus Amerika.)

De reden waarom men dit de Middeleeuwen noemt, heeft te maken met de manier waarop er tegen deze periode aangekeken werd door de mensen in de Renaissance ( de periode daarna)

.

Toen vond men de Middeleeuwen de 'donkere' periode tussen de klassieke oudheid en de Renaissance in. In deze Middeleeuwen waren er veel oorlogen, er heersten vele ziekten ( waaronder de 'zwarte dood' = de pest), men leed honger, en er was veel bijgeloof.

Cultuur van de kerk
Welke hoort er niet bij?

1. Late middeleeuwen
2. Kloosters, Kerken Gilden
3. Realistische schilderijen van dagelijkse taferelen
4. alles draait om het geloof in de katholieke kerk

Middeleeuwen

Renaissance

Kunstenaar is een anonieme ambachtsman

Kunstenaar is een veelzijdig intellectueel

Kunstenaar hoefde niet origineel te zijn.

Kunstenaar doet onderzoek naar perspectief en anatomie.

Bijbelse boodschap is belangrijker dan vormgeving.

Opdrachtgevers: kerk, godsdienstige broederschappen en gilden.

Opdrachtgevers: wereldlijke en geestelijke hoven.

Klassieke oudheid is belangrijke bron van inspiratie.

Wat was het motto van de middeleeuwen?

1. Carpe diem
2. Memento mori
3. Absit omen
4. Gloria in excelsis deo

Wat is geen kenmerk van de Middeleeuwen?

1. Theocentrisme
2. Ridderlijk
3. Burgerlijk
4. Romeins

Wie was de belangrijkste opdrachtgever voor de kunsten in de middeleeuwen?

1. de adel
2. de kerk
3. de burgerij
4. de bestuurders

Hoe werd de kerk zo ontzettend rijk?

1. door belastingen
2. door verkoop van aflaten
3. door erfenissen en giften
4. A, B en C zijn waar

Bij de Middeleeuwse beeldende kunst hoort de beschrijving:

1. aandacht voor details (spieren, botten etc.) en dynamische houding
2. statisch, anatomisch incorrect, weinig plasticiteit
3. aandacht voor complexe houdingen, lichtwerking, geïdealiseerd
4. realisme en dramatisch effect door plasticiteit

Wat was het motto van de middeleeuwen?

1. Carpe diem
2. Memento mori
3. Absit omen
4. Gloria in excelsis deo

In middeleeuwse kunst was de boodschap belangrijker dan de stijl (vormgeving)

1. waar
2. niet waar
3. deels waar

Tijdens de middeleeuwen werd er niet meer naar de kunst en cultuur van de Romeinen gekeken.

1. Waar
2. Niet waar

Kunst analyse schema

Romaans

Gotiek

Welke verschillen zie jij?

Romaans

Gotiek

Tongewelf                   Kruisgewelf             Kruisribgewelf

        (Rom.)                                                             (Got.)             

 Soorten gewelven

ROMAANS

GOTIEK

DUNNERE MUREN

DIKKE MUREN

SPITSBOGEN

RONDBOGEN

GROTE VENSTERS

KLEINE VENSTERS

KRUISRIBGEWELF

SKELETBOUW

TONGEWELF

HORIZONTAAL GEBOUWD

VERTICAAL GEBOUWD

STEUNBEREN

PINAKEL

LUCHTBOGEN

GESLOTEN, DONKER, MASSIEF

OPEN EN SIERLIJK

Welke functies had de middeleeuwse beeldhouwkunst ?

1. Educatieve functie
2. Gelovigen te imponeren
3. Ongeletterde ondersteunen in het Christelijke verhaal
4. Kunde van de kunstenaar laten zien

1. Gotische kerkbouw
2. Romaanse kerkbouw
3. Romeinse basilica
4. Griekse tempel

Kenmerken romaanse kerkbouw

1. Hoog, decoratief, Latijns kruis, burcht gevoel
2. Groot, skeletbouw, veel ramen, goddelijk licht
3. Klein, compact, knus
4. Somber, groot, dikke muren, weinig ramen

Kenmerken gotische kerkbouw

1. De hoogte in, grote ramen, skeletbouw
2. Klein, burcht, knus, somber
3. Somber, groot, dikke muren weinig ramen
4. Groot, bombastisch, Latijns kruis

Wat symboliseren de torens van middeleeuwse kerken?

1. De bescherming van de gemeenschap.
2. De rijkdom van de adel.
3. De verbinding tussen hemel en aarde.
4. De verdedigingsfunctie van de kerk.

Wat symboliseert het licht dat door de glas-in-loodramen in een gotische kerk valt?

1. De rijkdom van de kerk.
2. De aanwezigheid van God.
3. De kennis van de architecten.
4. Het leven van heiligen.

Wat was de functie van fresco’s in de kerken van de middeleeuwen?

1. Ze zorgden voor decoratie van muren.
2. Ze dienden als visuele bijbelse les voor analfabete gelovigen.
3. Ze waren bedoeld als eerbetoon aan de bouwers van de kerk.
4. Ze fungeerden als aanduiding van belangrijke feestdagen.

Wat is een fresco?

1. Een schildering
2. Een speciaal soort krijt
3. Een muurschildering gemaakt met kalk

Kunst staat in dienst van .....

1. De staat
2. De koning
3. De burgers
4. De christelijke kerk

Wat is een reliëf?

1. Niet vrijstaand beeld, platte achterkant
2. 3D sculptuur
3. Uitsnede/uitsparingen
4. Een muurschildering

Welke functie had de middeleeuwse beeldhouwkunst niet?

1. Educatieve functie
2. Gelovigen te imponeren
3. Kunstenaars in de gelegenheid stellen werk te exposeren
4. Ongeletterden ondersteunen in het Christelijke verhaal

Welke functies heeft een klooster in de middeleeuwen?

Wat betekenen de volgende twee Latijnse zinnen:
1. Ora et Labora
2. Memento Mori

1. Beschrijf de functie van kunst in de middeleeuwen.
2. Beschrijf de status van de kunstenaar in de middeleeuwen.

Noem drie aspecten van het exterieur waaraan je de romaanse bouwstijl kan herkennen.

Leg uit waarom dit verhaal vaak boven de ingang van een kerk/kathedraal te zien is.

Kenmerken romaanse kerkbouw

1. Hoog, decoratief, Latijns kruis, burcht gevoel
2. Groot, skeletbouw, veel ramen, goddelijk licht
3. Klein, compact, knus
4. Somber, groot, dikke muren, weinig ramen

Kenmerken gotische kerkbouw

1. De hoogte in, grote ramen, skeletbouw
2. Klein, burcht, knus, somber
3. Somber, groot, dikke muren weinig ramen
4. Groot, bombastisch, Latijns kruis

Cultuur van de kerk
Welke hoort er niet bij?

1. Late middeleeuwen
2. Kloosters, Kerken Gilden
3. Realistische schilderijen
4. Alles draait om het geloof in de katholieke kerk

Welke stijl van de middeleeuwen zie je bij de Notredame ?

1. Vroege Middeleeuwen
2. Byzantijns
3. Romaans
4. Gotiek

Romaans of Gotisch?

1. Gotisch
2. Romaans

Bij de Middeleeuwse beeldende kunst hoort de beschrijving:

1. aandacht voor details (spieren, botten etc.) en dynamische houding
2. statisch, anatomisch incorrect, weinig plasticiteit
3. aandacht voor complexe houdingen, lichtwerking, geïdealiseerd
4. realisme en dramatisch effect door plasticiteit

Wat waren neumen in de context van middeleeuwse muzieknotatie?

1. Geavanceerde muzikale instrumenten.
2. Korte gezongen gebeden.
3. Grafische symbolen voor het aanduiden van melodieën.
4. Rituele dansen tijdens kerkdiensten.

Wat is geen kenmerk van gregoriaanse muziek

1. A-capella
2. Eenstemmig
3. Meerstemmig
4. Syllabisch

Wat is een liturgisch drama?

1. Bijbelverhaal uitgevoerd in de kerk
2. Bijbelverhaal uitgevoerd op straat
3. Straattheater over bijbelverhaal
4. Straattheater over zondaars en wonderen

Wat is een mysteriespel

1. Bijbelverhaal uitgevoerd in de kerk
2. Bijbelverhaal uitgevoerd op straat
3. Straattheater over bijbelverhaal
4. Straattheater over zondaars en wonderen

Middeleeuwse artiest die is verbonden aan een broodheer

De manier waarop een kerkelijke gemeente het geloof tijdens een kerkdienst viert

Een godsdienstige plechtigheid in de vorm van een optocht, waarbij gelovigen hun geloof openbaar belijden

Synoniem voor de duivel

Minstreel

Satan

Liturgie

Processie

Welke rol speelde dans in de middeleeuwse kerk?

1. Dans werd volledig verboden door de kerk.
2. Dans werd gebruikt als ritueel om boze geesten te verdrijven.
3. Dans werd alleen toegestaan als een vorm van aanbidding.
4. Dans had geen plaats in kerkelijke rituelen.

In de middeleeuwse kerkelijke traditie werd dans soms gebruikt om verhalen uit de Bijbel uit te beelden

1. waar
2. niet waar

Waarom werden boeken uit de klassieke oudheid in de middeleeuwen niet gelezen?

1. De boeken gaven geen antwoord op problemen.
2. De Katholieke kerk bestempelde de boeken als 'heidens'.
3. Er waren maar weinig mensen die Latijn konden lezen.
4. Er waren te veel oorlogen. Niemand had tijd om te lezen.

Waar of niet waar?

Liturgische gezangen moesten in de volkstaal worden gezongen.

1. waar
2. niet waar

Waarom is gregoriaanse muziek altijd a capella?

1. omdat er nog geen goede instrumenten waren
2. kloosters bezaten geen instrumenten
3. omdat de menselijke stem het beste instrument is want door god aan ons gegeven
4. instrumenten zouden de aandacht afleiden van de tekst

Welke manier van zingen hoort niet bij dit fragment?

1. eenstemmig
2. melismatisch
3. meerstemmig
4. gregoriaans