6.3 & 6.4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

§ 6.3 & § 6.4

Welvaart, welzijn, ongelijkheid, economie, economische integratie & infrastructuur

Welvaart 

Wat zijn, qua BBP/hoofd, de top-3 rijkste landen van Zuid-Amerika?

Top 3

1. Chili ($24.588,- p/j)

2. Uruguay  ($22.445,- p/j)

3. Argentinië ($19.486,- p/j)

Ter vergelijking:

NL ($53.900,- p/j)

BBP/per hoofd; goede graadmeter?

Ligt eraan op welk schaalniveau je kijkt:

Continentaal: grote verschillen in BBP/hoofd in Zuid-Amerika

Nationaal: grote verschillen in BRP/hoofd binnen een land

= sociale polarisatie

Sommige Zuid-Amerikaanse economieën zeer kwetsbaar.

Voorbeelden?

Sociale polarisatie; nationaal schaalniveau

1. Beschrijf wat je ziet.

2. Verklaar waarom je dat

ziet.

Sociale polarisatie; lokaal schaalniveau (1)

Denk vooral aan de beschikbare ruimte per persoon:

Favela (informal cities)              vs.                      Gated Community

Sociale polarisatie; nationaal schaalniveau (2)

Verdeling van het grondbezit (grootgrondbezitters vs. kleine zelfstandige boertjes

Latifundia  (cash crops)         vs.                     Minifundia (food crops)

Landgrabbing (polarisatie op mondiaal niveau)

Bedrijven of landen, van buiten Zuid-Amerika  proberen landbouwgrond te kopen in bijv. Colombia of Peru.

Gevolg: monocultuur en grote plantagegebieden met 1 gewas (soja, oliepalm)

Nadelen voor de lokale bevolking?

Word de sociale polarisatie teruggedrongen?

Niet eenvoudig --> corruptie overheerst vaak

Mensen in de bovenlaag bewijzen groepen mensen een dienst in ruil voor politieke steun --> cliëntelisme --> bovenlaag blijft aan de macht

Sociale ongelijkheid in beeld; de Lorenzcurve

§ 6.4

Economische stagnatie (20e eeuw) 

Zuid-Amerikaanse al lang (sinds 19e eeuw) onafhankelijk, echter bleven economisch afhankelijk van kolonisator

Te zien aan handelsbalans

Wat exporteren voormalig koloniën vooral?

Wat importeren voormalig koloniën vooral?

Eerste ontwikkeling

Goed bereikbare en vruchtbare plaatsen ontvingen investeringen van buitenlandse MNO's

Slecht bereikbare en onvruchtbare plekken ontwikkelden nauwelijks

Gevolg: fragmentarische modernisering

Echter; handelsbalans bleef negatief!

Na WO II

Importsubstitutie --> met als doel de dure importproducten zelf te maken (en de handelsbalans positief te maken)

Echter, kennis en machines ontbraken --> dure investeringen

Daarnaast de-agrarisatie --> door mechanisatie verloren boeren hun baan

Importsubstitutie mislukt

Volgende stap: het lokken van multinationale ondernemingen (MNO's) 

Hoe kunnen landen MNO's 'lokken'?

Stoppen met protectionisme; ruim baan voor MNO's; meer de blik naar 'buiten'

De economie komt op gang 

Vanaf 1990 snelle economische groei (met name door export grondstoffen)

Sommige MNO's vestigen fabrieken in Zuid-Amerika

Echter, nog altijd vooral aan de kust --> toename regionale ongelijkheid

De industrie komt op gang --> model van de vliegende ganzen

Tegenwoordig

Zuid-Amerika tertiariseert --> dienstensector meest belangrijk

Maar vooral laagwaardige dienstverlening

Economische groei loopt terug en in sommige landen (Argentinië!) zelfs negatieve groei

Oplossing?

Diversificatie --> minder afhankelijkheid van laagwaardige diensten, industrie en landbouwproducten

Kortom, hervormingen nodig!

Economische integratie --> UNASUR

Landen kunnen dit niet zelfstandig en gaan economisch integreren: 

Probleem: Samenwerken gaat niet vanzelf grote (welvaarts)verschillen tussen landen....

Gevolgen???? --> zie volgende video

Maar wat gebeurt er nu?

UNASUR wordt MERCASUR!?!?

Andere landen kiezen voor CAN (Gemeenschap van Andeslanden)

Bekijk de video: waarom gaan landen binnen UNASUR toch uiteen?

Wat dan wel?

Zuid-Amerika kan een grote rol spelen in de energietransitie --> hydro-elektriciteit

Daarnaast noodzaak voor exportvalorisatie (bewerken van grondstoffen levert meer op!)