Les 6: Industrie

• Mens & Maatschappij
• MBO
• Studiejaar 2

Aardrijkskunde les 6

Les 6: Industrie

 tip

Wil je nou mijn excursie met mijn studenten naar Polen en Auschwitz volgen? 

Volg dan op Instagram: @Les_van_Jeroen

En/of @excursie_naar_auschwitz

Even herhalen

Waarom vestigt een bedrijf zich in of rond een stad?

Welke drie vestigingsgebieden kennen we in en rondom steden?

Nieuwe stof

Lesstof:

De student weet wat de vestigingsfactoren zijn van een fabriek. 

Grondstoffen die opraken?

Earth overshoot day 2023: 2 augustus

Earth overshoot day 2022: 28 juli 

Earth Overshoot Day 2021: 29 juli

Earth Overshoot Day 2020: 22 augustus

Earth Overshoot Day 2019: 19 juli

Eart Overshoot Day 2018: 1 juli

www.footprintcalculator.org

Dus, wat is jouw persoonlijke Overshoot Day?
En hoeveel planeten zouden we nodig hebben als iedereen zou leven zoals jij?

Industrie

Voordat er fabrieken waren, werd alles op de ambachtelijke manier gemaakt. Dat wil zeggen met de hand. 

In de meeste rijke lande zijn die ambachten weggeconcurreerd door de opkomst van industrie

Waarom vestigt een fabriek zich op een bepaalde plek?

Vestingsfactoren fabriek

Je wil winst maken, dus de productiekosten laag houden. 

Locatie van de fabriek hangt vaak af van factoren die de productiekosten bepalen. Oftewel de vestigingsfactoren. 

• Grondstoffen
• Arbeiders
• Afzetmarkt
• Transport

Grondstoffen

Een fabriek die veel grondstoffen of zware grondstoffen nodig heeft vestigt zich vaak rondom grondstoffen. 

Dit verminderd het transport van grondstoffen en minder transport betekend minder productiekosten. 

Arbeiders

• Fabrieken die veel arbeiders nodig hebben, vestigen zich vaak in een gebied waar veel arbeiders te vinden zijn.
• Als het gaat om ongeschoolde arbeid, kiezen fabrieken er vaak voor om in een arm land te opereren. Aangezien de lonen daar laag zijn. Denk aan kledingfabrieken. 
• Fabrieken die bijvoorbeeld medische apparatuur ontwikkelen vestigen zich eerder in West-Europa. 

Afzetmarkt

Fabrieken die producten maken voor een specifieke doelgroep klanten vestigen zich vaak, vooral daar waar de klant is of waar de klant niet verweg is. 

Je afzetmarkt is dus dichtbij. 

Transport

Deze factor is altijd van groot belang. 

Deze factor kan de overige factoren overbodig maken. 

In Nederland kan in principe overal een fabriek worden gebouwd. De gehele infrastructuur is dermate goed ingericht, dat een fabriek altijd goed te bereiken is. 

Waarom zou een textielfabriek zich in China vestigen?

Belangrijke en veelvoorkomende fabrieken. 

Olieraffinaderijen

Rijnmond, oliewinning noordzee, Midden-Oosten,olieraffinaderijen verwerken olie tot grondstof voor chemische fabrieken of brandstof. Een olietanker met met olie kan na raffinage wel tien olietankers vullen met andere stoffen. Vestigingsfactor: afzetmarkt en transport. 
Chemische fabrieken

Maken plastic, verf, cosmetica, was, kaarsvet etc. Aardolie is  verantwoordelijk voor de meeste grondstoffen voor chemische fabrieken. 

Vestigingsfactoren: Grondstoffen

Belangrijke en veelvoorkomende fabrieken

Hoogovens en ijzer- en staalfabrieken

IJzer en staal worden in de hoogovens gemaakt. Hiervoor is ijzererst, kalk en steenkool nodig. Vestigingsfactor: Grondstoffen & transport

Landbouwverwerkende fabrieken

Melk bijvoorbeeld, gaat vanaf de boerderij naar de zuivelfabriek, wordt verhit, bederft minder snel en dan kan men er ook andere zuivelproducten van maken. 

Vestigingsfactor: Transport

Belangrijke en veelvoorkomende fabrieken

Textiel - en confectiefabrieken

Katoen & wol, veel arbeid voor nodig, zit vooral in de goedkopere landen.

vestigingsfactor: Arbeiders 

Steen- en keramiekfabrieken

Bakstenen, dakpannen, potten, tegels. Hier is klei uit rivieren voor nodig. Je maakt het in vorm en bakt het vervolgens. 

Vestigingsfactor: Grondstoffen

Belangrijke en veelvoorkomende fabrieken

Cementfabrieken

Wordt gebruikt in de bouw, denk aan specie voor metselwerk en beton voor bijvoorbeeld vloeren. De belangrijkste grondstof is kalk. 

Vestigingsfactor: grondstoffen

Elektronische en hightechindustrie

Medische apparatuur, microchips zijn een paar voorbeelden van wat daar gemaakt wordt. 

Vestigingsfactor: Arbeiders 

Veranderende vestigingsfactoren. 

Vestigingsfactoren kunnen veranderen na verloop van tijd. 

Meer transport is nodig wanneer lokale grondstoffen opraken en de gebouwde fabrieken enorm duur waren (hoogoven, olieraffinaderijen) 

In Twente heb je nog textielfabrieken, deze hebben zich gespecialiseerd in bepaalde textiel. Denk aan zeilen voor zeilboten. 

Probeer een verklaring te geven waarom Nederland vroeger vijftig zuivel fabrieken had en nu nog slechts twee.

Veranderende vestigingsfactoren. 

Heb je bijvoorbeeld veel kleine fabrieken dan kan je die ombouwen of vervangen voor een grote fabriek. De kosten van een grote fabriek zijn minder dan allemaal losse kleine fabrieken. Voorbeeld. Vijftig jaar geleden had iedere stad een zuivelfabriek. Nu kennen we er nog maar twee in heel Nederland. 

Beinvloeding door de overheid. 

De overheid is verantwoordelijk voor aanleg infrastructuur, voor de scholing van mensen (geschoolde arbeiders). Dit gaat om het bevorderen van het vestigingsklimaat. 

Regels om industriele ontwikkeling in de hand te houden. 

1. Beperkingen voor het vestigen (natuurgebieden)
2. Regels die arbeiders moeten beschermen. 
3. Regels om onnodige natuurschade tegen te gaan. 

Wat zijn de vier vestigingsfactoren voor een fabriek?