Bouw en werking urinewegstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Bouw en functie van het urinewegstelsel

Nieren en urinewegen

De bouw van de nieren van buiten naar binnen

1.   Kapsel

Het kapsel is een laag stevig bindweefsel dat de buitenkant van de nieren vormt. Het kapsel beschermt de nier, samen met de vetlaag eromheen. 

2. Nierschors 

De nierschors ziet er gespikkeld uit. Dat komt door de lichaampjes van Malpighi die in dit weefsel zitten die bestaan uit een kluwe haarvaatjes (glomeruli)  omhullt door het kapsel van Bowman.

3 Niermerg

Het niermerg ligt onder de nierschors. Dit merg bestaat uit buisjes die met de punten naar het nierbekken zijn gericht. Niermerg noem je ook wel piramidelaag omdat het merg driehoekig is.

4 Nierbekken

De holte aan de binnenkant van de nieren noem je het nierbekken. Het nierbekken vangt de gevormde urine op. Aan het einde van het nierbekken ligt de nierpoort. Op deze plek komen de bloedvaten in en uit de nier.

3. Niermerg

Het niermerg ligt onder de nierschors. Dit merg bestaat uit buisjes  (tubuli) die met de punten naar het nierbekken zijn gericht. Niermerg noem je ook wel piramidelaag omdat het merg driehoekig is. De tubelus gaat over in een lus (lis van Henle)

4. Nierbekken

De holte aan de binnenkant van de nieren noem je het nierbekken. Het nierbekken vangt de gevormde urine op. Aan het einde van het nierbekken ligt de nierpoort. Op deze plek komen de bloedvaten in en uit de nier.

kapsel van Bowman	tubulus	lis van Henle
omhulsel van de glomeruli	kronkelend buisje van nierschors naar niermerg	lus waarin vocht wordt opgenomen

Functie van de nieren

• Uitscheiden van afvalstoffen ureum, (afvalstof van eiwitstofwisseling), hormonen, overtollige vitaminen, medicatie-resten etc.)
• Uitscheiden van te veel water en zout
• Reguleren de zuurgraad van het bloed (7.4) om stofwisselingsprocessen goed te laten verlopen. Ze scheiden alkalien (basische stoffen) en zuren uit. Hierdoor is samenstelling van de urine steeds anders.
• Filtreren van het bloed. Ongeveer 1500 liter bloed stroomt dagelijks door de nieren

De nieren behoren tot 

de uitscheidingsorganen

Het urinewegstelsel bestaat uit de volgende onderdelen:

• Nieren
  
• Urineleiders
  
• Blaas
  
• Urinebuis
  

Urinewegen

• Vanuit de nierbekken druppelt de urine via de urineleiders naar de blaas en verlaat het lichaam door de urinebuis.  

• Het uiteinde van de blaas bestaat uit twee sluitspieren:
  

- De binnenste sluitspier bestaat uit glad spierweefsel (onwillekeurig)

- De buitenste sluitspier bestaat uit dwarsgestreept spierweefsel (willekeurig)

• De blaas verzamelt de urine en kan 1 tot 1,5 liter urine bevatten.
  
• Tijdens het plassen trekt spierweefsel, de buikspers en de sluitspieren samen
  

Ligging van de blaas

Urinewegen

• Als de blaas vol genoeg zit gaat er een zenuwprikkel via het ruggenmerg naar de hersenen
  
• Baby’s kunnen het verband nog niet leggen tussen de zenuwprikkel en het moment van het legen van de blaas. Ook volwassenen kunnen door een bepaalde aandoening of ouderdom deze prikkel niet goed meer verwerken. Je spreekt dan van incontinentie.
• De samenstelling van urine is altijd anders dit komt door de werking van verschillende organen, medicatiegebruik en voeding. De normale kleur van urine is heldergeel.
  

Opdracht test jezelf: wie weet de antwoorden?

Oplossing tekening nier

1.Nierkapsel

2. Nierbekken

3. Nierslagader

4. Nierader

5.Urineleider

6. Niermerg

7. Slagadertje

Oplossing tekening nier

8. Nierschors

9.Nierkelkjes

Oplossing tekening nefron

1. Aanvoerend slagadertje

2.Afvoerend slagadertje

3. Glomerulus

4.Kapsel van Bowman

5.Afdalend nierkanaaltje

6. Lis van Henle

7. Afvoerend nierkanaaltje

Oplossing tekening nefron

8. Opstijgend nierkanaaltje

9. Verzamelkanaaltje

10. Richting het nierbekken

vragen?