10.3 Blokvorming tussen Oost en West

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Geschiedenis

10.3 Blokvorming tussen Oost en West

Lesdoelen

Je kunt na deze les:

• De relatie omschrijven tussen Rusland en het Westen op lange termijn.
  

• Het machtsvacuüm na WO II omschrijven.

Tijdens de Koude Oorlog was er een wereldwijde temperatuurdaling.

1. Waar
2. Niet waar

Waarom wordt de Koude Oorlog dan zo genoemd?

Conferentie van Jalta

februari 1945

Conferentie van Jalta (februari 1945)

• Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)
  

• Hoe zien Europa en de wereld er na de oorlog uit?

• Wie heeft macht en invloed in Europa?

• Wat doen we met Duitsland én de Duitsers?
  

Conferentie van Jalta (afspraken) (1)

• Oprichting van de Verenigde Naties (VN)

• Democratische (door het volk gekozen) regeringen in Europa

• Stalin wordt bondgenoot in de oorlog tegen Japan

• Straffen van oorlogsmisdadigers

Conferentie van Jalta (afspraken) (2)

• Denazificatie en democratiseren van Duitsland

• Invloedssferen

• Bezettingszones: Duitsland en Berlijn worden verdeeld in 4 zones

4. Deze mannen staan ook wel bekend als de grote drie. Sleep de juiste naam en het juiste land naar de juiste man.

Stalin

Churchill

Roosevelt

Amerika

Engeland

Sovjet-Unie

Noem zo veel mogelijk dingen die afgesproken waren tussen de Grote Drie.
(Jalta en Potsdam)

Wat is een machtsvacuüm?

1. Een land dat alle macht opeist.
2. Een gebied waarbij niemand de macht heeft.
3. Een gebied waar het nog niet zeker welk van de twee landen de macht krijgt.
4. Een gebied waarbij iedereen evenveel macht heeft.

Lesdoelen

Je kunt na deze les:

• Verschillen benoemen tussen het Westblok en het Oostblok.

• Verklaren wat het ijzeren gordijn is en de trumandoctrine.

Invloedssferen

Verdeling van Europa:

• Gebied dat jij hebt veroverd op de Duitsers, daar heb jij invloed

• Jij mag bepalen wat in dat gebied gebeurt (economie, politiek)

• Vergeet dit ook niet: De ander mag niet ingrijpen in dat gebied, ook al zie je er van alles gebeuren waarmee je het niet eens bent.
  

Verdeling van Duitsland

• Duitsland (tijdelijk) niet meer zelfstandig
  

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld
  

• Reizen tussen bezettingszones is geen probleem
  

• Vergeet dit ook niet: Berlijn ligt in de bezettingszone van de Sovjet-Unie
  

Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.

Leider: Verenigde Staten (VS): 

Democratie

Kapitalisme en vrijheid

Vrijemarkteconomie

Leider: Sovjet-Unie (USSR): 

Dictatuur

Communisme en gelijkheid

Planeconomie

Ideologische verschillen Westblok en Oostblok

Aantekening

Vrijemarkteconomie

• Iedereen mag een eigen bedrijf starten om winst te maken. 
• Verschil tussen arm en rijk.
• Past bij kapitalisme. 
• Verenigde Staten en het Westblok
  

Kaartje IJzeren Gordijn

Grensbewaking tussen Oost en West

 Het IJzeren Gordijn

Trumandoctrine

Trumandoctrine (1947)

'Ieder land dat zich bedreigd voelt door een ander land (het communisme), kan zich rekenen op de steun van Amerika. 

Containmentpolitiek

Westblok

Oostblok

De Blokkade van Berlijn

mei 1948 - juni 1949

Wat is er hand?

• Ruzie over Berlijn loopt hoog op

• Stalin wil West-Berlijn toevoegen aan de Sovjet-zone

• Westelijke bezettingszones steeds meer één gebied

• Directe aanleiding: invoering van de D-Mark in westelijke bezettingszones

Wat gebeurt er?

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

• Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn
  

• 
  

Oprichting West-Duitsland (BRD) 

en 

Oost-Duitsland (DDR)

mei (BRD) en oktober (DDR) 1949

Invloedsferen

Oost-Duitsland

West-Duitsland

Communisme

Kapitalisme

Oostblok

Westblok

Sovjet-Unie

Verenigde Staten

Nederland

Tekst

Tekst

Westblok

Oostblok

Kapitalisme

Het Westen

Communisme

Het Oosten

Dictatuur

Democratie

Bedrijven zijn in handen van de staat

Bedrijven zijn in handen van ondernemers en privé personen

Censuur (kritiek op overheid is verboden)

Vrije pers en vrijheid van meningsuiting

Wat was de Trumandoctrine?

1. Economische steun aan alle landen die slachtoffer zijn geworden van de Duitse bezetting.
2. Militaire steun bieden aan nieuwe dictaturen.
3. Economische en militaire steun aan alle landen die het communisme buiten wilden houden.
4. Economische en militaire steun aan alle communistische landen.

Wat betekent het IJzeren Gordijn?

1. Ondoordringbare grens tussen het Oostblok en het Westblok tijdens de Koude Oorlog.
2. Muur om West-Berlijn tijdens de Koude Oorlog.
3. En gordijn van ijzer dat het Oostblok van het Westblok scheidde tijdens de Koude Oorlog.
4. Een soort wedstrijd wie de meeste wapens heeft om macht te tonen.

Zet de gebeurtenissen in chronologische volgorde.

Conferentie van Jalta

Conferentie van Potsdam

De Tweede Wereldoorlog begint

oprichting NAVO

Blokkade van Berlijn

In 1949 werden van de vier bezettingszones twee landen gevormd. Vul de ontbrekende woorden op de juist plek in.

	Westerse bezettingszones	Sovjet-bezettingszones
Naam
Politiek systeem
Economisch systeem
Werkte samen met:

BRD

kapitalisme

Sovjet-Unie

democratie

communisme

dictatuur

Verenigde Staten

DDR

Wat is het standpunt van de tekenaar over de Blokkade van Berlijn?

Lesdoelen

Je kunt na deze les:

• Je weet welke militaire blokken er aan het begin van de Koude Oorlog gevormd werden.

Navo (1949)

Oprichting van de Navo en Warschaupact

• Navo pgericht in april 1949
• Oorspronkelijk militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme
• Warschaupact opgericht in 1955 
• Militair bondgenootschap van communistische landen
  --> reactie op de Navo

• De NAVO bestaat nog steeds
  

De deling van Duitsland - III

Warschaupact, 1955

• Militair bondgenootschap van de Sovjet-Unie
  

• Tegenhanger van de NAVO
  

• Opgericht als reactie op toetreding van West-Duitsland tot de NAVO
  

• Heeft bestaan tot 1991