8.3 Democratisering

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.3 Democratisering 

KA: Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces

Nederland is een "Democratie".
Wat is een democratie?

Begripsverheldering

Democratie: het volk bepaald.

Indirect of direct?

• Direct; volk bepaalt letterlijk het beleid van een staat
• Indirect; het volk kiest vertegenwoordigers die in plaats van hen het beleid en bestuur regelen

Onderdaan of burger?

• Onderdaan: gehoorzamen / iemand anders geeft vorm aan samenleving / autoriteit boven zich
  

• Burger: zelf samenleving vormgeven / verantwoordelijkheid ligt bij burger zelf / betrokken bij ‘samen'leving

Zijn wij in Nederland burgers of onderdanen?

Nederland heeft een rechtsstaat.
Wat is een rechtsstaat?

Idee en oorsprong van de rechtsstaat

Wat is een rechtsstaat?

Een staat waarin  burgers met grondrechten worden beschermt tegen de macht en willekeur door de overheid

• Wie heeft wel eens te maken  gehad met de rechtstaat?

Rechtsstaat of dictatuur?

Is er bij deze leiders sprake van een rechtstaat? 

• Ons gevoel zegt van niet, maar waarom?

De ontwikkeling van de parlementaire democratie in Nederland

Geschiedenis 

Restauratie in de Nederlanden

• Na de nederlaag van Napoleon komen Europese vorsten bijeen bij het Congres van Wenen (1815)
• Wens: teruggaan naar de politieke situatie vóór de Franse Revolutie
• Dit noemen we de Restauratie
• Overal in Europa komen koningen aan de macht, ook in Nederland. 

Restauratie in de Nederlanden

• Nederland werd een monarchie met een grondwet = constitutionele monarchie
• Zuid-Nederland werd aan het noorden toegevoegd 
• De Staten-Generaal werd gesplitst in een Eerste Kamer en Tweede Kamer 
• Koning Willem I was staatshoofd én regeringsleider, zodoende mocht hij 
• ministers benoemen én ontslaan. 

Standpunten liberalen t.a.v. Restauratie

•  Veel rijke burgers (liberalen) bezorgd. Zij willen
• Meer vrijheid en meer macht voor (rijke) mannen
• Koning Willem I en Willem II weigeren dit. 
• In 1848, uit angst voor revolutie, laat Willem II de grondwet herschrijven

Grondwetswijziging 1848

• Johan Rudolph Thorbecke herschrijft grondwet: 
  1. Ministers zijn verantwoordelijk voor de regering
  2. De koning is onschendbaar
  3. Censuskiesrecht: vermogende mannen die een bepaald percentage belastingen betalen mogen stemmen (+- 73.000 mannen in 1848). 
• Dus: geen volledige democratie! Wanneer wel?