2. De Franken komen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom

Programma:

- Vorige keer en het huiswerk

- Leerdoelen

- 4.2 De Franken komen

- Opdrachten Middeleeuwen

- Afsluiting

Christenen in het Romeinse Rijk

• Het Christendom verspreidt zich snel in het Romeinse Rijk. 
• De goede wegen en de aantrekkingskracht van het geloof zorgen ervoor dat veel mensen christen worden.
• Christenen worden in het begin streng vervolgd.
  

Christenen gebruikten zelden het kruis als symbool. Ze gebruikte liever het Chi Rho-teken: de eerste twee letters van de naam Christus in het Grieks. De twee letters naast het teken zijn de alpha (α) en de omega (Ω): de eerste en laatste letter van het Griekse alfabet. Hiermee gaven ze aan dat Jezus het begin en het einde was.

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen:

- Waarom het Romeinse Rijk uit elkaar viel.

- Drie gevolgen noemen van het verdwijnen van het West-Romeinse Rijk.

- Kun je uitleggen waarom de bekering van Clovis tot het christendom belangrijk is geweest voor het Frankische Rijk.
   

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Wat weet jij eigenlijk
van de middeleeuwen?

Eerst de naam: 

De Middeleeuwen

• De tijd na het Romeinse Rijk (Oudheid) en vóór de Nieuwe Tijd.

• Het ligt in het midden van die twee perioden: tussenperiode

• Ongeveer tussen 500 en 1500

• Vroege Middeleeuwen: 500-1000
• Late Middeleeuwen: 1000-1500

Tijd van Grieken en Romeinen

(500 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Tijd van Monniken en Ridders

(500-1000)

(Vroege Middeleeuwen)

Tijd van Steden en Staten

(1000-1500)

(Late Middeleeuwen)

1492: Columbus 'ontdekt' Amerika

(Einde van de Middeleeuwen)

⚓️

476: Val van het West-Romeinse Rijk

(Begin van de Middeleeuwen)

🔥

Tijd van Ontdekkers en Hervormers

(1500-1600)

Tijd van Regenten en Vorsten

(1600-1700)

Tijd van Pruiken en Revoluties

(1700-1800)

Onrustige tijden in Europa

500-800

• Na de val van het West-Romeinse Rijk waren er veel oorlogen
  
• Reizen was gevaarlijk en de meeste mensen leefden in dorpjes.
  

• Grote steden, zoals Rome, waren er niet (meer)
  

Het Romeinse Rijk valt uit elkaar

In de 4e eeuw ontstonden er steeds grotere problemen, namelijk:

1. Het leger was eigenlijk te klein (300.000 man) om alle grenzen van het rijk goed te bewaken.

Het Romeinse Rijk valt uit elkaar

2. Door de hoge belastingen voor het leger, hielden veel boeren niet genoeg geld over om zelf van te leven.

3. Door de lange diensttijd van de soldaten, voelden ze zich meer verbonden met hun generaal dan met de keizer in Rome.

Het Romeinse Rijk valt uit elkaar

4. Opvolging van de keizer: Romeinen vochten steeds vaker onderling, als er een nieuwe keizer moest komen. Tijdens zo'n ruzie werd het rijk niet goed bestuurd.

Gevolg: in 395 werd het Romeinse Rijk in tweeen gesplitst:

- West-Romeinse Rijk met een eigen keizer.

- Oost-Romeinse Rijk met een eigen keizer --> tot 1453 bestaan.

Volksverhuizingen

• Toen de Hunnen (volk uit Azie) plunderd door Europa trokken werden de problemen nog groter.

• Volken sloegen op de vlucht en zochten bescherming in het W.R.R.
  

Volksverhuizingen

• Germaanse volken, zoals de Visigoten en Vandalen, trokken ook rovend en plunderd Europa door.
• Ze waren op zoek naar een nieuwe landbouwgronden, milder klimaat en rijkdom.
• Germaanse volken, zoals de Franken, kregen toestemming om zich in het W.R.R. te vestigen als ze meehielpen bij de verdediging van het rijk.
  

Volksverhuizingen

• Zo kwamen de volksverhuizingen in de 4e eeuw op gang.
  
• Het Romeinse leger was niet sterk genoeg om de grenzen van het West-Romeinse Rijk te verdedigen. 
• En de Romeinse grenslegers bestonden grotendeels uit Germaanse soldaten: minder betrouwbaar!
  

De Hunnen waren gewelddadig en joegen andere volken het Romeinse Rijk in. 

De zwakke verdediging en de andere volken (barbaren) zorgden ervoor dat de Romeinse keizer werd afgezet.

Einde West-Romeinse Rijk

• De Romeinse keizer kreeg steeds minder macht.
• In 476 zette het Germaanse stamhoofd Odoaker de laatste West-Romeinse keizer af.
• Odoaker liet zichzelf in Rome tot keizer kronen.
• Dit betekende het einde van het West-Romeinse Rijk.
  

476 na chr. het einde

Wat is geen oorzaak voor het verdwijnen van het West-Romeinse Rijk?

1. Volksverhuizingen
2. Te klein leger
3. Slecht bestuur
4. Ontstaan Oost-Romeinse Rijk

Wat zie je op de kaart?

1. Splitsing in West- en Oost- Romeinse Rijk
2. De val van het Oost-Romeinse Rijk
3. De val van het West-Romeinse Rijk
4. De volksverhuizingen

Het begrip dat bij dit plaatje past is ...

1. West Romeinse Rijk
2. Volksverhuizingen
3. Frankische rijk
4. Romeinse cultuur

Welk deel van het Romeinse Rijk is blijven bestaan tot 1453?

1. West Romeinse Rijk
2. Oost Romeinse Rijk

Gevolgen

• Overal in Europa ontstonden kleine koninkrijkjes.
  
• Bruggen en wegen werden niet meer onderhouden.
  
• Steden raakten in verval.
• Bijna alle handel verdween.
• Europa werd (weer) een landbouwsamenleving.

De middeleeuwen zijn begonnen.

Schrijf 1 gevolg op van het verdwijnen van het West-Romeinse Rijk.

Franken

• Germaanse stam.
• Bondgenoot Romeinen.
• Leefden eerst in Zuid-Nederland en Belgie.
• Eind 5e eeuw ook Gallie (huidige Frankrijk).
• Gebeurde onder Clovis.
  

Frankische Rijk 

• Rond 500 n.C. verenigde Clovis de Frankische stammen: begin Frankische Rijk
• Veel inwoners van Gallie waren christen.
  
• Rond deze tijd bekeerde hij zich ook tot het christendom.
  

Frankische Rijk 

• Hierdoor kreeg hij steun van de bevolking en van de christelijke kerk. 
• De christelijke bevolking keek namelijk op tegen de geestelijken. 
• De geestelijken hielpen Clovis bij het besturen van het rijk: lezen & schrijven.

Frankische Rijk 

• Clovis was de enige christelijke koning.
• Hij verspreidde het christendom door heidense volken aan te vallen en te bekeren.
  

het koninkrijk der Franken:

begin 5e eeuw groot deel van Frankrijk, Belgie en Nederland.

Clovis, 481-511

Welk geloof had Clovis?

1. Romeinse godsdienst
2. Jodendom
3. Christendom
4. Islam

Waarom was de bekering van Clovis tot het christendom belangrijk voor de uitbreiding van het Frankische Rijk?

Welke gebieden hoorden begin 5e eeuw bij het Frankische Rijk?

1. Stukken van Frankrijk, Duitsland en Nederland
2. Stukken van Nederland, België en Duitsland
3. Stukken van Frankrijk, België en Nederland.
4. Stukken van België, Frankrijk en Duitsland.

Schrijf 2 dingen op die je vandaag geleerd hebt.

Wat vind je nog lastig?

Zelfstandig werken

Wat? Maken opdrachten paragraaf 2

Werkboek pagina:  Online
Tekstboek pagina:  Online
Opdracht:  Alle opdrachten
Hoe? In stilte! (Zs)
Hoe lang? Rest van de les.
Hulp? Je mag de docent vragen stellen.
Klaar? Lezen paragraaf 3

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen:

- Waarom het Romeinse Rijk uit elkaar viel.

- Drie gevolgen noemen van het verdwijnen van het West-Romeinse Rijk.

- Kun je uitleggen waarom de bekering van Clovis tot het christendom belangrijk is geweest voor het Frankische Rijk.