Blaaskatheterisatie

Zorg omtrent blaaskatheters

Suzanne Alberts 30-08-2019

Introductie

• Overzicht zorg voor blaaskathethers

• Indicaties, complicaties etc.

• Gebaseerd op Verenso richtlijn (2011) en Handreiking Ysis (EPD verpleeghuis)
  

Welk medicijn is geen mogelijke oorzaak van urineretentie

1. Paroxetine
2. Atrovent
3. Diclofenac
4. Oxycodon

Medicatie -> urineretentie

• Anticholinergica

• Opioiden
  

Blaasretentie

Is meestal de oorzaak van:

• Afvloedbelemmering door obstructie

• Neurologische oorzaak

• Medicatie
  

Noem symptomen die kunnen passen bij blaasretentie of -residu

Indicaties plaatsen Kathether

Korte termijn:

• Acute blaasretentie
  
• Monitoren van urineproductie (ziekenhuis)  
• Bepalen van residu (voorkeur echo/bladderscan) 
• Tijdelijke immobiliteit, bijvoorbeeld heup OK (praktische overwegingen).  
• Eenmalige afname voor labonderzoek bij incontinente patiënten.  
• Blaasbloeding waarbij grote stolsels  (vaak door uroloog met driewegkathether)

Indicaties plaatsen Kathether

Lange termijn:

• chronische blaasretentie door een neurogene, atone blaas.
• chronische blaasretentie door blaasuitstroombelemmering die niet op andere wijze behandelbaar is.
• Incontinentie bij terminaal zieke, bedlegerige patiënten.
• Incontinentie: Geen CAD zonder bijkomende en zwaarwegende argumenten.
  

Indien er geen bladderscan beschikbaar is wordt geadviseerd bij een residu van 200-400ml na eerste katheterisatie, deze te herhalen na:

1. 2 uur
2. 12 uur
3. 8 uur
4. 24 uur

Geen bladderscan?

->Katheteriseren

• Residu 200-400ml: Herhaling binnen 12 uur.
• Residu >400ml: Langdurige blaaskatheter tenzij
  

 mogelijkheid 4dd intermitterend.

Bij intermitterend Katheteriseren is de kans op infectie

1. Kleiner
2. Groter

Intermitterend katheteriseren

• De kans op complicaties, met name urineweginfecties, is kleiner (0.84 per patiënt per jaar) dan bij langdurige katherisatie.

• Als intermitterend katheteriseren door derden gedaan moet worden, is op termijn de kans van slagen niet groot.

Het materiaal van de blaaskatheter maakt voor
het optreden van infecties geen
verschil.

1. Niet waar
2. Waar

Materiaal katheter

• Kies altijd eerst een siliconen gecoate latex katheter , tenzij latexallergie.

• Snel verstopte katheters of een latexallergie-> 100% siliconen.
  

• Een 100% siliconen katheter geeft minder snel encrustratie.
  
  
  
  
  

Materiaal katheter

• Eenmalige katheterisatie van max een dag->Voorkeur gesiliconiseerde latexkatheter. Siliconenlaag vereenvoudigt inbrengen  en helpt beschadiging van binnenwand urethra te voorkomen.

• Verblijfsduur > 10 dagen -> voorkeur 100% siliconenkatheter.

• Urine tast latex aan-> Voor verblijfskatheterisatie > 10 dagen zijn latexkatheters minder geschikt.
  

Overige blaaskathethers

Tiemann:

•  Stugge gebogen tip,  katheteriseren bij bv prostaathypertrofie vergemakkelijken.
  
•  Door urologen (of urologisch verpleegkundigen).

Drieweg:

• Extra lumen. Gebruikt om de blaas te spoelen bij een blaasbloeding.

• Continue spoeling voorkomt vorming grote stolsels die CAD verstoppen.
  

Een grotere maat kathether geeft

1. Eerder lekkage
2. Minder lekkage

Lumengrootte

• Kies een zo klein mogelijke maat urethrale katheter, te beginnen bij een charrièremaat van CH 14 of CH 16.

• Een grotere maat geeft eerder lekkages.

Inwerktijd lidocaïne bevattende glijstof

1. 1 minuut
2. 2-4 minuten
3. 5-7 minuten

Complicaties

En wat te doen

Encrustatie/verkalking

• 100% siliconenkatheter gebruiken.

• Ruime vochtintake 1,5-2L/dag.

• Verkort bij frequent verstopte CAD stapsgewijs tijdsinterval katheterwisselingen tot verstoppingen verholpen.

• Overweeg  intermitterende katheterisatie.

Spoelen: Verstopping t.g.v. vervalking voorkomen.

• Spoel om de dag de blaaskatheter.

• 2x achter elkaar met 10 tot 50 ml zure spoelvloeistof (Solutio R).

• Bij patiënten die snel een verstopte katheter hebben.

Na één week heeft hoeveel % van de patiënten met een verblijfskatheter een bacteriurie?

1. 25%
2. 10%
3. 50%
4. 80%

Bacteriurie

• Na 1 week: 50% met een CAD bacteriurie, na 1 maand vrijwel 100%.

• CAD = ‘vreemd lichaam’,-> na verloop van tijd door bacteriën gevormde biofilm aan binnen en buitenzijde.

• I.v.m. hinderen afvloed epitheelcellen en para-urethrale klieren: (vnmlk mannen) ->afscheiding uit urethramond waarin bacteriën graag nestelen

 

UWI

• Nitriet bepalen = zinloos want altijd bacteriemie!

• Koorts = aanwijzing voor bacteriëmie/urosepsis bij kathetergebruik.

• Bij ouderen: Overige symptomen zoals verwardheid.

• Patiënten in verpleeghuis met katheter hebben een 3x zo hoge kans om binnen één jaar te overlijden als zonder.
  

Opstijgende UWI bij CAD

• Koorts en ziekzijn = behandelen.

• Altijd kweek doen.

• Behandeling = Fluorchochinolon of Augmentin tenminste 10d.

•  Verwissel CAD binnen 24 uur na start behandeling

• Geef geen antibiotisch profylaxe bij een blaaskatheter.
  

Fimosis

Meatus urethrae niet in beeld?

• Bij een forse fimosis  blindelings kathetergel  inspuiten en blindelings de katheter opschuiven.

• Duim en wijsvinger kunnen van buitenaf de katheter geleiden naar de plaats waar men de urethramond vermoedt.

Inbrengprobleem bij vrouwen

• Urethra niet goed in beeld?->atrofie, urethramond verborgen

• Is meestal ventraal voelbaar.

• In zijliggeing katheteriseren kan helpen.
  

 

Einde

Suprapubische vs urethrale kathether

• Voordeel: Minder kans op infectie.
• Nadeel: Naar uroloog voor eerste inbreng.
  

Hydrogel gecoate latex -> kan langer in situ blijven dan siliconen gecoate latex katheter.