Hofcultuur - Het Franse hof

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Het Franse Hof 

Kunst algemeen Hofcultuur 

zestiende en zeventiende eeuw

Frans I van Frankrijk

(periode: 1496-1515)

voorgangers veel tijd doorgebracht in Italïe vanwege oorlogen 

eerste Franse vorst: beïnvloed door 'renaissance'

Kasteel van Chambourd - Leonardo 

(da Vinci)

Kasteel van Fonteinebleau

Naam: ?

Kasteel van Fonteinebleau

Mona Lisa

Gedeelte stamboom Franse Koningshuis 

Hendrik II is getrouwd met Catharina de' Medici 

Wat weet je over de familie de' Medici?

Catharina de' Medici

• Nam hele hofhouding mee uit Florence: keukenkunstenaars, dansmeesters, musici
• Bracht Italiaanse mode naar Frankrijk 
• Huwelijk met Hendrik II niet zo'n succes
• 'Zwarte koningin' 

 

https://www.youtube.com/watch?v=m9Kke5FNxnQ

Zwarte koningin: Ze had al jaren een slechte reputatie; ze zou een heks zijn, een gifmengster, een geslepen intrigante. Ze was voor veel Fransen alleen al verdacht omdat ze een buitenlandse was, een Italiaanse nog wel, terwijl Frankrijk juist decennialang in oorlogen met Italië verwikkeld was geweest. De Italianen hadden bovendien de naam op macht belust te zijn, en daarvoor tot alles bereid te zijn. Het verhaal dat Catharina een heks was, stak voor het eerst de kop op toen ze maar niet zwanger raakte – terwijl Hendrik wél een kind bij een van zijn minnaressen verwekte. Niets was natuurlijker voor een vrouw dan kinderen baren, en een vrouw die geen kinderen kon krijgen, was daarmee onnatuurlijk en algauw verdacht. Nog verdachter werd het toen Catharina na tien jaar opeens wél in verwachting raakte.

Huwelijk: Prins Hendrik bracht zijn tijd intussen liever door met zijn minnaressen dan met zijn vrouw. Op zijn vijftiende raakte hij in de ban van de twintig jaar oudere weduwe Diane de Poitiers, die de rest van zijn leven zijn favoriet zou blijven – ook toen Hendrik in 1547 als Hendrik II koning werd, en Catharina koningin. Het kasteel van Chenonceau, waarop Catharina haar oog had laten vallen, gaf hij aan Diane.

Zwarte koningin

• Italianen waren uit om macht 
• kon geen kinderen krijgen, Diane wel
• 10 jaar later kreeg ze 'Frans II'
• had contacten  met astrologen
• arts en ziener Nostradamus
• Hendrik II overleed (23) bij een toernooi aan verwondingen 
• Regentes van zoon Frans

https://www.youtube.com/watch?v=m9Kke5FNxnQ

Zwarte koningin: Ze had al jaren een slechte reputatie; ze zou een heks zijn, een gifmengster, een geslepen intrigante. Ze was voor veel Fransen alleen al verdacht omdat ze een buitenlandse was, een Italiaanse nog wel, terwijl Frankrijk juist decennialang in oorlogen met Italië verwikkeld was geweest. De Italianen hadden bovendien de naam op macht belust te zijn, en daarvoor tot alles bereid te zijn. Het verhaal dat Catharina een heks was, stak voor het eerst de kop op toen ze maar niet zwanger raakte – terwijl Hendrik wél een kind bij een van zijn minnaressen verwekte. Niets was natuurlijker voor een vrouw dan kinderen baren, en een vrouw die geen kinderen kon krijgen, was daarmee onnatuurlijk en algauw verdacht. Nog verdachter werd het toen Catharina na tien jaar opeens wél in verwachting raakte.

Huwelijk: Prins Hendrik bracht zijn tijd intussen liever door met zijn minnaressen dan met zijn vrouw. Op zijn vijftiende raakte hij in de ban van de twintig jaar oudere weduwe Diane de Poitiers, die de rest van zijn leven zijn favoriet zou blijven – ook toen Hendrik in 1547 als Hendrik II koning werd, en Catharina koningin. Het kasteel van Chenonceau, waarop Catharina haar oog had laten vallen, gaf hij aan Diane.

Reign on Netflix!

https://www.youtube.com/watch?v=m9Kke5FNxnQ

Zwarte koningin: Ze had al jaren een slechte reputatie; ze zou een heks zijn, een gifmengster, een geslepen intrigante. Ze was voor veel Fransen alleen al verdacht omdat ze een buitenlandse was, een Italiaanse nog wel, terwijl Frankrijk juist decennialang in oorlogen met Italië verwikkeld was geweest. De Italianen hadden bovendien de naam op macht belust te zijn, en daarvoor tot alles bereid te zijn. Het verhaal dat Catharina een heks was, stak voor het eerst de kop op toen ze maar niet zwanger raakte – terwijl Hendrik wél een kind bij een van zijn minnaressen verwekte. Niets was natuurlijker voor een vrouw dan kinderen baren, en een vrouw die geen kinderen kon krijgen, was daarmee onnatuurlijk en algauw verdacht. Nog verdachter werd het toen Catharina na tien jaar opeens wél in verwachting raakte.

Huwelijk: Prins Hendrik bracht zijn tijd intussen liever door met zijn minnaressen dan met zijn vrouw. Op zijn vijftiende raakte hij in de ban van de twintig jaar oudere weduwe Diane de Poitiers, die de rest van zijn leven zijn favoriet zou blijven – ook toen Hendrik in 1547 als Hendrik II koning werd, en Catharina koningin. Het kasteel van Chenonceau, waarop Catharina haar oog had laten vallen, gaf hij aan Diane.

Italiaanse invloed

Castiglione's boek: Il Libro de Cortegiano

Handleiding voor de Italiaanse hoveling;

goede manieren, kunst en wetenschap 

Italiaanse invloed

In de loop van de 16e eeuw steeds meer overgenomen door buitenlandse hoven.

Hof Franse koningen wordt 'Italiaanser';

huwelijken met Italiaanse bruiden

1533: Catherina de'Medici trouwt met Franse troonopvolger Hendrik II

sinds 14e eeuw handelsrelatie Vlaanderen - Italië

Kunst is populair (wederzijds)

traditie; Vlaamse kunstenaars maken studiereis naar Italië

Peter Paul Rubens (1577-1640)

Caravaggio

SCHILDERKUNST NEDERLAND

BAROK

Peter Paul Rubens (1577– 1640) was een Zuid-Nederlands schilder van Vlaamse barok, tekenaar en diplomaat, werkzaam in Antwerpen.

Rubens
                                    aankomst van Maria de Medici in Marseille
(1625)

laag standpunt

vorstin arriveert,

omringt door waternimfen en Neptunus

verwelkomd door allegorisch figuur=

Frankrijk

BAROK

Oorlog en vrede (1630),

Rubens 

SCHILDERKUNST NEDERLAND

Peter Paul Rubens, nimfen en saters (1638)

- Ander vrouwbeeld.

- Zeer populair.

- "de naakten van Rubens"

Caravaggio

De roeping van Mattheüs

De inspiratie van Mattheüs

Ballet Comique

Hofleven; veel feesten en diners

Dans; goed dansen = status

Strenge regels

eind 15e eeuw: meer aandacht voor schoonheid van dans

Balletti

Le Ballet Comique de la Reine

Le Ballet Comique de la Reine

huwelijk zus van koningin Louise

5 uur

Balthasar de Beaujoyeulx - choreografie

Grieks huwelijksverhaal:

koning Odysseus ontmoet tovenares Circe

dans - muziek - zang

vrolijk - goede afloop

De Zonnekoning 

Lodewijk de 14e 

Lodewijk XIV(14e): de Zonnekoning

Zag zichzelf zag als het middelpunt van onze wereld

Net zoals de aarde om de zon heen draait, vond hij dat de wereld ook om hem draaide.

L'État, c'est Moi =

De staat, dat ben ik!

• De wil van de koning is wet. Dit noem je absolutisme. 
  

• Lodewijk XIV (14e - de overgrootvader van Lodewijk XVI - 16e) was een Franse koning met absolute macht. 

• Deze macht is door god gegeven: (goddelijk recht)

• Zo hoeft dus ook niemand aan de koning te twijfelen...

Lodewijk XIV (14e) en zijn moeizame start als koning.

• Lodewijk XIV was nog een kind en zijn moeder, met kardinaal Mazarin regeerden namens hem.
• Problemen in Frankrijk:

1. Oorlog met Spanje die veel geld kostte.
2. Staatskas was leeg.

• Gevolgen problemen:

1. Belastingen verhogen
2. opstanden in Frankrijk van vooral de adel, Lodewijk moest vluchten maar Mazarin won met leger uiteindelijk.

Ballet de la Nuit

In 1653 danst Lodewijk de hoofdrol in het Ballet de la Nuit.

De koning speelt Apollo, de klassieke zonnegod,

die de kunsten beschermt.

Aan het einde komt Lodewijk op als Zonnekoning,

een titel die hij de rest van zijn leven zal blijven gebruiken. 

Ballet - komedie

Jean-Baptiste Lully (1632-1687)

Molière (1622 - 1673)

Le Bourgois Gentilhomme (1670)

blijspel - dans - muziek

Ballet - opera

Lodewijk; als heilige vereren

Ballet; belangrijke rol van de koning bevestigen

Lully: Cadmus et Hermione

ontstaan van de wereld in klassieke mythologie

Academies

Koning in het centrum van de macht

kunst en wetenschap om dit te onderstrepen

1648: Academie voor Beeldhouw- en Schilderkunst

1661: Koninklijke Dansacademie

1666: Academie voor de Wetenschappen

Dansacademie

professionele dansers

theaters met podia

de hoogte in en ruimte vullen

en dehors: uitdraaien van voeten en benen vanuit de heupen

5 posities: basis klassiek ballet

de 5 basisposities

Versailles

Kasteel/ Paleis van Versailles

Frankrijk

Lodewijk XIV, de Zonnekoning

Weg uit Parijs

1682: Versailles - jachtslot van zijn vader

Omgebouwd tot paleis

Versailles 

Leven in het paleis  gestructureerd volgens  protocol.

Bezoek aan de koning: Beklimmen enorme trap: L'escalier des ambassadeurs.

Versailles 

 Belangrijke bezoekers werden bovenaan de trap door de koning opgewacht, alleen bij uitzonderingen kwam de koning je op de trap tegemoet.

Gewone burgers moesten wachten in een speciale wachtzaal.

Versailles 

Nieuwe paleis en de tuin  ontworpen door Charles Le Brun.

Paleis  symbool voor het universum: Lodewijk  ultieme heerser

Gebouwd in  Franse barokvariant; minder beweeglijk en theatraal dan de Italiaanse variant.

Statisch bouwwerk met een voorname uitstraling.

Rest van de les:

Tweetallen PO - kaartspel

Huiswerk:

Lezen blz. 88 t/m 91 - Theater