Maandag 28 maart - geschiedenis Amersfoort
1 / 19
Lesson duration is: 50 minItems in this lesson
Slide 1 - Slide
1. (vroeg) moderne geschiedenis, benadruk dat je een samenvatting heeft van hoogtepunten en zeker niet compleet.
Slide 2 - Slide
11. Lees van te voren het verhaal van het Mirakel, boekje in lokaal 74, zodat je dit kan navertellen (drie wonderen, Lieve vrouwenkerk gebouwd voor het beeldje). Er is een mirakelboek waar alle wonderen in beschreven staan (leuk om een voorbeeld te noemen, zoals kreupele die ineens kan lopen en blinden die kunnen zien). Pelgrims zijn een belangrijke inkomstenbron en zorgen dat Amersfoort einde van de ME een bekende en rijke stad is.
Slide 3 - Slide
2. Reformatie: Amersfoort was voornamelijk katholiek en wilde daarom ook niet deelnemen aan de Unie van Utrecht. De Geuzen belegeren en plunderen Amersfoort. Het standsbestuur wordt verzet en krijgt een gemengd (katholiek en protestants) bestuur terug. Dit zorgt er voor dat Amersfoort relatief tolerant was. Dit zie je terug op de kaart waar veel verschillende kerkelijke stromingen hun eigen kerk krijgen. Vanaf die tijd (16e eeuw) komen er ook Joden (Spaanse en later ook Duitse) naar Amersfoort. Ze worden open ontvangen vanwege hun mogelijke welvaart wat goed zou zijn voor Amersfoort. Ze zaten in de handel, textiel en tabak. Ze mogen zelfs een synagoge bouwen (staat ook op de kaart).
Wat was ook al weer de bijnaam van de Amersfoorters?
Slide 4 - Open question
3. Herhaling van les van AAK: Bijnaam is Keitrekkers, komt door het verhaal van de Kei van Amersfoort
Slide 5 - Slide
4. Gedichtje wat bij de onthulling van de kei werd voorgedragen. Verhaal van de kei staat in de boekjes (kast lokaal 74)
Slide 6 - Slide
5. Zie hierboven (plaatjes van de nieuwe kei en schilderij van de intocht.
Slide 7 - Slide
6. Amersfoort groeit maar langzaam en heeft dan ook geen stadsuitbreiding nodig. Geen Gouden Eeuw in Amersfoort door meerdere bezettingen (Spaans, Frans), oorlog in Gelderland (met vluchtelingenstromen naar Amersfoort) en het weglopen van handel naar Holland.
Wat waren ook al weer de belangrijkste economische activiteiten in de Middeleeuwen
A
Bierbrouwen, textiel-nijverheid, landbouw
B
Handel met Oostzee, bierbrouwen, veeteelt
C
Graanhandel, specerij-handel, textielnijverheid
D
Houtkap, landbouw, textielnijverheid
Slide 8 - Quiz
9. Herhaling uit vorige les
Slide 9 - Slide
10. 19e eeuw betekent nieuwe activiteiten:
- Bierbrouwen blijft, maar aantal brouwerijen neemt af.
- Textielnijverheid verandert door komst nieuwe grondstoffen. Er ontstaan textielfabrieken langs de Eem buiten de koppelpoort
- Landbouw blijft belangrijk, vooral de verschillende markten
- Tabakindustrie: tabak gekweekt op de Utrechtse Heuvelrug (bij Rhenen en Amerongen. Werd verwerkt in Amersfoort tot sigaren en sigaretten.
- Geld verdienen met de sloop van de stadsmuur: stenen werden verkocht.
Slide 10 - Slide
12. Amersfoort is een kruispunt van twee spoorlijnen: Utrecht-Zwolle en Amsterdam-Zutphen (Duitse grens). Daarom in eerste instantie twee stationnetjes (concurrerende spoorlijnen) en zelfs nog een derde bij. Daarom komt er 1 centraal station. Het witte gebouw op de foto staat nu nog naast het centraal station en was het oude station van de lijn Utrecht-Zwolle. De komst van de spoorwegen zorgde er weer voor dat er meer industrie naar Amersfoort kwam.
Slide 11 - Slide
This item has no instructions
Slide 12 - Slide
13. Spoor had nog een ander gevolg: doordat het een kruispunt was, werd het ook de ideale plaats voor een werkplaats. Zo ontstond de wagenwerkplaats (nu is dit een evenemententerrein). Hier werden verschillende onderdelen door de NS onderhouden. Om goed (geschoold) personeel te krijgen werden mensen uit de wagenwerkplaats uit Haarlem gevraagd om in Amersfoort te komen werken (soms onder dwang, de wagenwerkplaats kreeg daarom de bijnaam Strafkamp). Voor het personeel werd door de gemeente arbeiderswoningen gebouwd, dit werd de wijk Soesterkwartier. Later werd voor het hoger opgeleide personeel de wijk Rivierenbuurt gebouwd. Zo woonde al het personeel in de buurt van de wagenwerkplaats.
Slide 13 - Slide
14. Amersfoort werd een garnizoensstad door de aanwezigheid van spoorwegen, de Grebbelinie en veel oefenterrein op de Utrechtse Heuvelrug. Veel militairen woonden op de kazernes of in de stad zelf.
Slide 14 - Slide
15. Een kaart om de Grebbelinie uit te leggen. Inundatie kan je ook uitleggen en de rol van het Valleikanaal daarin (loopt langs Leusden). Hier liep ook Liniedijk langs.
Slide 15 - Slide
16. Aantal namen van plekken die ze bekend zullen voorkomen.
- Juliana van Stolbergkazerne is langs de Leusderweg (nu woonwijk in oude gebouwen)
- Prins Willem III Kazerne stond langs de stadsring. De Wijk heet nu Willem III en is in Randenbroek
- Bernardkazerne bestaat nog steeds (Langs het spoor naar Utrecht) en ligt vlak bij het Tankrijterrein Vlasakker (ook nog in gebruik).
- Kamp Amersfoort was een militair terrein voor WO II
- Leusderheide is nu nog oefenterrein (rechts van de provinciale weg naar Doorn).
- Bokkeduinen was een kamp/oefenterrein waar nu het Bosbad en de hockeyclub is.
- Kamp Zeist is een groot complex bij Soesterberg met o.a. het vliegveld en verschillende kazernes en oefenterreinen.
Slide 16 - Slide
17. In de Bokkeduinen en kamp Zeist werden Belgische vluchtelingen (burgers en militaren) opgesloten. Na een aantal jaar (de oorlog leek niet vlug ten einde te komen) kregen ze meer bewegingsvrijheid en mochten ze bijvoorbeeld onderdak huren in de stad. Na de oorlog kreeg Amersfoort als dank van de Belgen het Belgenmonument (boven op de Amersfoortse Berg)
Slide 17 - Slide
18. Tweede Wereldoorlog in Amersfoort kent twee grote onderdelen: doordat het spoorwegknooppunt was hebben de geallieerden meerderen malen het gebied gebombardeerd. Daarnaast Kamp Amersfoort. Een strafkamp voor krijgs- politieke gevangen. Zo zaten er veel verzetsleden, maar ook Russen, daarom is er een Russisch ereveld in Leusden. Kamp stond bekent als een zwaar kamp.
De joodse inwoners van Amersfoort zijn bijna allemaal afgevoerd door de Duitsers. Daarom zij er struikelstenen in Amersfoort geplaatst. Deze stenen herdenken plekken waar vermoorde Joden of verzetslieden gewoond hebben.
Slide 18 - Link
Via de link kan je leerlingen steentjes laten opzoeken in hun eigen wijk of rond school.
Slide 19 - Video
Eventueel filmpje bij tijd over.
