5.3 De Kerkhervorming A6 recap

5.3 De Kerkhervorming
Atheneum 6
1 / 16
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 16 slides, with interactive quiz and text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

5.3 De Kerkhervorming
Atheneum 6

Slide 1 - Slide

Leerdoelen deze les:
1 Je kunt de kritiek op de Kerk beschrijven en verklaren.
2 Je kunt de oorzaak, de inhoud en de gevolgen van de contrareformatie beschrijven.
3 Je weet welke gevolgen de hervorming had voor de maatschappelijke en politieke situatie in Europa.

Slide 2 - Slide

Momentum Reformatie
  • Van de kusten van Afrika haalden de Portugezen goud, ivoor en zwarte slaven.
  • M.b.v. Afrikaanse en indiaanse slaven verbouwden ze o.a. in Brazilië suikerriet op grote plantages



Slide 3 - Slide

Paus Leo X en de aflaten
Conquistadores:
  • Azteken: Hernán Cortés 1519
  • Inca’s: Francisco Pizarro 1530

Maya’s: <1000 ? - 1546 stadsstaten 

De inheemse volkeren werden makkelijk verslagen. Ze:
  1. hadden eenvoudige wapens
  2. waren doodsbang voor paarden
  3. vochten tegen onderdrukte volken die de Spanjaarden hielpen
  4. waren niet bestand tegen Europese ziekten




Slide 4 - Slide

Kritiek op de Kerk

Desiderius Erasmus (1511) => Katholiek
Maarten Luther (1517) => Lutheranen
Johannes Calvijn (1536) => Calvinisten





Slide 5 - Slide

Maarten Luther


Aflatenhandel van Paus Leo X -->
1517: Luther verspreidt 95 stellingen tegen de Katholieke Kerk:
  • Geestelijken kunnen niet voor leken bemiddelen bij God.
  • Alleen een oprecht geloof dat op de Bijbel was gebaseerd kon de zondige mens redden.
-->
Leo X verbant Luther uit de kerk -->
Luther trekt zijn kritiek niet in. -->
Luther wordt vogelvrij verklaard door de Duitse keizer Karel V. -->
Luther krijgt asiel van de keurvorst van Saksen en vertaalde het Oude Testament in de Duitse volkstaal. --> Begin Protestantse Kerk/Reformatie



Slide 6 - Slide

Protestantisme




Belangrijkste kenmerken:
Tegengaan niet-Bijbelse elementen zoals:
  • Celibaat
  • Aflatenhandel
  • Kloosters met monniken
  • Heiligen- en Mariaverering
  • Jezusbeelden
  • Carnaval etc.
  • Kerkelijke hiërarchie met bisschoppen e.d.
Parochie --> Gemeente
Bijbel en ‘dienst’ (geen ‘mis’) in volkstaal (Duits) i.p.v. Latijn




Slide 7 - Slide

Calvinisme



Calvijn is de belangrijkste hervormer na Luther:
  • de mens is zondig en slecht
  • God bepaalde welke mensen naar de hemel gingen, wie gered wordt ligt al vast --> Predestinatie
  • De overheid hoefde niet onvoorwaardelijk gehoorzaamd te worden, als de vorst ‘een valse godsdienst’ oplegde mocht het volk in opstand komen (Romeinen 13: “U wilt niets van de overheid te vrezen hebben? Doe dan wat goed is en ze zal u prijzen, 4 want ze staat in dienst van God en is er voor uw welzijn.”
  • de kerk werd kaal, zonder franje
  • in Frankrijk, Schotland en de Nederlanden kwam het calvinisme: protestantse leer van Calvijn




Slide 8 - Slide

Verschillen tussen Luther en Calvijn



Calvijn is de belangrijkste hervormer na Luther:
  • de mens is zondig en slecht
  • God bepaalde welke mensen naar de hemel gingen, wie gered wordt ligt al vast --> Predestinatie
  • De overheid hoefde niet onvoorwaardelijk gehoorzaamd te worden, als de vorst ‘een valse godsdienst’ oplegde mocht het volk in opstand komen (Romeinen 13: “U wilt niets van de overheid te vrezen hebben? Doe dan wat goed is en ze zal u prijzen, 4 want ze staat in dienst van God en is er voor uw welzijn.”
  • de kerk werd kaal, zonder franje
  • in Frankrijk, Schotland en de Nederlanden kwam het calvinisme: protestantse leer van Calvijn




Slide 9 - Slide

Beeldenstormen



Calvijn is de belangrijkste hervormer na Luther:
  • de mens is zondig en slecht
  • God bepaalde welke mensen naar de hemel gingen, wie gered wordt ligt al vast --> Predestinatie
  • De overheid hoefde niet onvoorwaardelijk gehoorzaamd te worden, als de vorst ‘een valse godsdienst’ oplegde mocht het volk in opstand komen (Romeinen 13: “U wilt niets van de overheid te vrezen hebben? Doe dan wat goed is en ze zal u prijzen, 4 want ze staat in dienst van God en is er voor uw welzijn.”
  • de kerk werd kaal, zonder franje
  • in Frankrijk, Schotland en de Nederlanden kwam het calvinisme: protestantse leer van Calvijn




Slide 10 - Slide

Ver



Calvijn is de belangrijkste hervormer na Luther:
  • de mens is zondig en slecht
  • God bepaalde welke mensen naar de hemel gingen, wie gered wordt ligt al vast --> Predestinatie
  • De overheid hoefde niet onvoorwaardelijk gehoorzaamd te worden, als de vorst ‘een valse godsdienst’ oplegde mocht het volk in opstand komen (Romeinen 13: “U wilt niets van de overheid te vrezen hebben? Doe dan wat goed is en ze zal u prijzen, 4 want ze staat in dienst van God en is er voor uw welzijn.”
  • de kerk werd kaal, zonder franje
  • in Frankrijk, Schotland en de Nederlanden kwam het calvinisme: protestantse leer van Calvijn




Slide 11 - Slide

Verspreiding en strijd




In 16e eeuw veel strijd door godsdienstige tegenstellingen:

  • Duitsland: Oorlog van Karel V tegen Lutherse vorsten. Vanaf 1555 (Vrede van Augsburg) mocht elke vorst bepalen of zijn land katholiek of luthers werd.
  • Frankrijk: Vanaf 1562 godsdienstoorlogen in Frankrijk tussen katholieken en hugenoten. In 1598 kwam daaraan een einde (Edict van Nantes) : Frankrijk werd katholiek, maar hugenoten kregen vrijheid van godsdienst.
  • Engeland: Anglicaanse kerk ontstaat in 1534 om politieke redenen (huwelijk/erfopvolging) met Hendrik VIII als hoofd. --In 1563 werd de leer van Engelse staatskerk vastgelegd in ‘de 39 artikelen’.





Slide 12 - Slide

Contrareformatie (Katholieke reformatie)
Concilie van Trente (1545-1563)
Reactie van Katholieke Kerk op reformatie. Doel:
  • Enerzijds erkenning van misstanden en dit aanpakken
  • Anderzijds verspreiding protestantisme tegengaan

Maatregelen:
  • Bisdommen verkleind, controle groter
  • Priesteropleiding verbeterd

Niet veranderd: Versie bijbel, rituelen, aflaten, relikwieën, heiligenverering, protestantenvervolging





Slide 13 - Slide

Contrareformatie (Katholieke reformatie)
Concilie van Trente (1545-1563)
Reactie van Katholieke Kerk op reformatie. Doel:
  • Enerzijds erkenning van misstanden en dit aanpakken
  • Anderzijds verspreiding protestantisme tegengaan

Maatregelen:
  • Bisdommen verkleind, controle groter
  • Priesteropleiding verbeterd

Niet veranderd: Versie bijbel, rituelen, aflaten, relikwieën, heiligenverering, protestantenvervolging





Slide 14 - Slide

Examentraining TV5: Maak opdracht 6 op blz 94 (5.3)

Slide 15 - Open question

Check de leerdoelen:
1 Je kunt de kritiek op de Kerk beschrijven en verklaren.
2 Je kunt de oorzaak, de inhoud en de gevolgen van de contrareformatie beschrijven.
3 Je weet welke gevolgen de hervorming had voor de maatschappelijke en politieke situatie in Europa.



Slide 16 - Slide