Kattengedrag PV41S

• Paraveterinair
• MBO
• Studiejaar 2

Gedrag - kat

PV41S

hoeveel ervaring heb je met katten? (rechts veel; links weinig)

wat vind je makkelijker, omgaan met katten (links gaan staan)

honden (rechts gaan staan)

Start met een video waarin een agressieve kat wordt gehanteerd

Leerdoelen

Je begrijpt de lichaamstaal van een  relaxte en angstige kat.

Je kunt de omgeving aanpassen op de belevingswereld van de kat

Je kunt veilig en niet bedreigend een kat hanteren 

Waar kijk je naar bij de lichaamstaal van een kat?

1. Houding, oren, ogen, bek, snorharen, staart
2. Houding, oren, ogen, neus, vacht en staart
3. Houding, oren, ogen, bek, snorharen, staart en vacht
4. Houding, oren, ogen, neus, snorharen, vacht en staart

Kijken wat jullie al weten

Wat betekent het als een kat kwispelt?

Welke kat is blij je te zien?

1. 
2. 
3. 
4. 

Staart omhoog, knik in de punt: vraagtekenvorm

Wat is GEEN reden voor grote pupillen bij een kat?

1. Schemer
2. Hoge bloeddruk
3. Ontspanning
4. Angst

Opdracht

Hoe ziet de gezichtsuitdrukking van een kat eruit?

Teken 9 cirkels

Teken mee: oren, ogen en bek   

© Overall, K.L. (2013). Manual of Clinical behavioral medicine for dogs and cats, St. Louis: Elsevier.

Katten kunnen hun oren 180 graden draaien. Dus helemaal naar voren of naar achteren

De oorhouding zegt icm de rest van de lichaamstaal veel over de emotie van de kat.

Zoals je ziet staan de oren naar voren of opzij bij een nieuwsgierige of ontspannen kat

Bij angst en agressie gaan ze vaak meer naar achteren.

Bij offensieve, oftewel aanvallende agressie, staan de oren meer naar voren.

Geluiden

Angst 

(defensieve agressie)

Blazen

Sissen

Spugen

Aanval 

(0ffensieve agressie)

Grommen

Janken 

Krijsen

Overige geluiden

Spinnen

Mekkeren

Opdracht 

Zoek in groepjes een video van een hond of kat

Benoem wat je ziet aan lichaamstaal

Wat kun je zeggen over de emotie van de hond?

STRESS en ANGST

Welke reacties kun je zien bij katten die angstig zijn?

1. bevriezen, vluchten, vechten
2. verzoening, vechten, vluchten
3. opwinding, bevriezen, vluchten
4. opwinding, vechten, vluchten

Net dus besproken hoe een kat eruit ziet als hij gestresst of relaxed is en wat voor geluiden hij maakt.

Samenvattend ziet een kat er zo uit. 

Gevolgen stress

Dier korter te onderzoeken

Verminderde afweer -> slechte genezing

(Meer) narcose nodig

Grotere kans op verwondingen mens

Eigenaar overstuur -> komt niet terug

Om te reageren op de stress veroorzakende prikkel, gaan adrenaline en cortisol omhoog. Ah, hf omhoog - zuurstof rondpompen 

FAS

Fear = Angst (terecht)

Anxiety = Vrees dat er iets engs gaat gebeuren (niet reeel) 

Stress = Stress, lichamelijke veranderingen die ervoor zorgen dat het lichaam weer terugkomt in de normale status en kan functioneren

Stress verschil angst - stress onvoorspelbare en oncontroleerbare situatie 

Stress respons kan mild tot zeer ernstig zijn

Gevolgen voor leren

FAS overheerst aangeleerd gedrag

-> Kat kan niet luisteren

Prikkel = FAS

-> Dierenarts is eng

prikkel = FAS -> dier legt associatie tussen de locatie, geuren, geluiden etc van de dierenartsenpraktijk en leert dat die eng zijn.

Volgende bezoek al eerder FAS laten zien

Stress

Acute stress - overleving - "gezond"

FFFF

Chronische stress - vaak / langdurig gevoel van acute stress - ongezond

chronische stress, je hebt continue het GEVOEL dat je moet vechten / vluchten

-> je lichaam staat continue aan en zet het afweersysteem en bijvoorbeeld je spijsvertering op een laag pitje -> ongezond

FFFF = fight, flight, freeze, fidget

fight -> stressor wegjagen

flight -> vluchten voor stressor

2 pogingen

2 seconden

op het bord schrijven

FAS bij de kat

Maximaal

2 pogingen

2 seconden

Oefenen

Module 1

Slide 1.26, 1.27 en 1.28

1.26: oren opzij (je kunt er niet in kijken), pupillen vergroot. Met Gentle control, in onderzijde reismand, laat de kat onderzoek toe. 

1.27: ineengedoken houding, staart tegen lichaam, lip likken, licht vergrote pupillen, volgt met ogen bewegingen in de kamer, ah versneld.

N.B. context is van belang als je gedrag beoordeeld

1.28: ineengedoken lichaamshouding, lig poten onder zich. onderzoekt de omgeving niet, zoals je zou verwachten van een kitten. - bevriezen!

Catfriendly praktijk

Invloed omgeving

Gedrag veterinaire team

Hanteren

Invloed omgeving

Katten zoeken schuilplaatsen - zijn deze plekken handig?

Deze schuilplaatsen zijn minder handig. Stressvoller om kat vanonder een tafel of stoel te pakken, dan uit hun reismandje, waar je de top vanaf haalt.

Let op de ingetrokken poten bij de kat links en de staart strak tegen het lichaam aan, pupillen wat vergroot (voorbode van defensieve agressie)

Zo wel handig

Ons gedrag

Minimaliseer in en uitlopen van de spreekkamer

Praat met een kalme stem tegen eigenaar en dier

Beweeg langzaam en doelgericht

Considerate approach

Groen = considerate approach

Rood = GEEN considerate approach

Snel naar de kat bewegen

Wachten op de kat om jou te benaderen

De kat aanstaren

Knipogen

HANTEREN

Aanraking

Plaats je handen op een niet pijnlijke en veilige plek

Houd je handen op het dier tijdens verplaatsen

Touch gradient: start aanraking op andere plek dan locatie klacht EN op een plek waar het dier okay is met aanraking (bijvoorbeeld kin, schouder; NIET op de buik / poot)

Fixatie

Gebruik zo min mogelijk dwang 

Fixatie -> kat kan niet vluchten -> angstagressie

Gebruik hulpmiddelen

• Handdoeken
  
• Afleiding
  

gebruik zo min mogelijk dwang - less=more

Bij nagels knippen dier naar voren (eigenaar) laten kijken, poot buigen, zelf aan de zijkant staan en dan de nagels knippen. Hond mag ook naar jou kijken

Trekken aan lichaamsdelen voorbeelden: kat aan poten uit een mand trekken

Kop hond van positie veranderen, door aan de oren te trekken

Maak er een spelletje van

Dierenarts training

Gebruik bij hanteren / fixeren GEVOELIGE / angstige dieren hulpmiddelen, voer, feromonen en evt angstremmende medicatie

Ondersteun achter de elleboog, ipv aan de poot te trekken

Hanteren (angst)agressieve kat

Fixeren met een handdoek

https://www.youtube.com/watch?v=uF_VXc8NJZw

Fear Free certificering

https://fearfreepets.com/fear-free-student-and-faculty-application/

https://fearfreeshelters.com/program/

Afleiding

75 % van de katten eet indien angst voorkomen kan worden

• blikvoer
• kaas
• tonijn

Bij de invloed van de omgeving is het belangrijk dat je die zo organiseert dat de kat zo min mogelijk stress daarvan ervaart