4.3 Vruchtbaar worden

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

4.2 Een vrouw

4.3 Vruchtbaar worden

Leerdoelen

4.3.6 Je kunt uitleggen hoe zaadcellen en eicellen worden gevormd.

4.3.7 Je kunt de menstruatiecyclus beschrijven.

Vanaf de puberteit zorgen geslachtshormonen voor de productie van zaadcellen en de rijping van eicellen. Vanaf dat moment ben je vruchtbaar.

Vruchtbaarheid

Als je vruchtbaar bent, kun je je voortplanten. Eicellen en zaadcellen zijn de geslachtscellen van de mens. Bij een bevruchting komen een zaadcel en een eicel samen. Hierdoor kan een nieuw mens ontstaan.

Teelballen en balzak

Hiernaast zie je de balzak. In deze huidplooi liggen de teelballen. Vanaf de puberteit gaan de teelballen zaadcellen maken. De teelballen maken dan elke dag miljoenen zaadcellen. Zaadcellen zijn de mannelijke geslachtscellen. De balzak (scrotum) bevindt zich buiten het lichaam.

Waarom? 

De temperatuur in de balzak is lager dan in het lichaam. 

Dit is beter voor de zaadcellen. 

Een spier kan de teelballen dichterbij het lichaam trekken of juist verder van het lichaam af houden. 

Zaadcellen

Als een jongen ongeveer 13 jaar is, beginnen zijn teelballen te functioneren. Vanaf die leeftijd produceren de teelballen elke dag vele miljoenen zaadcellen (spermacellen). Zaadcellen zijn de mannelijke geslachtscellen.

Zaadcel man

En dan?

De zaadcellen worden tijdelijk opgeslagen in de bijballen. De zaadleiders vervoeren de zaadcellen.

De zaadblaasjes en de prostaat voegen vocht toe aan de zaadcellen. Het vocht uit de zaadblaasjes bevat voedingsstoffen voor de zaadcellen. Het vocht uit de zaadblaasjes en de prostaat met de zaadcellen samen noem je sperma. Bij de prostaat komen de zaadleiders uit in de urinebuis.

Wist je dat?

• Zaadcellen zijn veel kleiner dan eicellen
• Zaadcellen kunnen 'zwemmen' met de zweepstaart. 
• zaadcellen zijn bij de geboorte al aanwezig
• tijdens puberteit vermeerdering door celdeling
• per zaadlozing 200 miljoen zaadcellen
• sperma= zaadcellen + zaadvocht uit prostaat + slijmerig vocht uit zaadblaasjes
• Een man maakt zijn hele leven lang zaadcellen, ook als hij oud is. 

Zijn de vrouwelijke geslachtcellen. Bij de geboorte al honderdduizenden aanwezig. Deze zijn onrijp. 

Ze zitten in de eierstokken.

Vanaf de puberteit rijpt er één keer per maand één eicel en 'springt' naar de eileder (ovulatie of eisprong). Via de eileider bereikt de eicel de baarmoeder. Als de eicel niet wordt bevrucht is hij binnen één dag dood. 

Eicellen

Menstruatie

Een meisje wordt voor het eerst ongesteld tussen haar 10e en 16e levensjaar. Gemiddeld zijn meisjes voor het eerst ongesteld als ze 13 jaar zijn. Bij sommige meisjes duurt de menstruatie twee of drie dagen. Bij anderen kan het een week duren.

De baarmoeder

De wand van de baarmoeder bestaat uit een dikke spierlaag bekleed met slijmvlies. Het slijmvlies bevat veel bloedvaten.  In dit slijmvlies kan een bevruchte eicel zich vastzetten en ontwikkelen tot een kind. Als een eicel niet bevrucht is dan laat een deel van het slijmvlies los. Dit gebeurt ongeveer 1 keer in de 4 weken. Hierbij komt ook bloed vrij. Via de vagina komen het slijmvlies en het bloed naar buiten. Dit heet menstruatie of ongesteld zijn.

PMS (pre menstrueel syndroom)

Enkele dagen voor de menstruatie:

chagrijnig

depressief

afwezig

hoofdpijn

rugpijn

pijnlijke borsten

opruimerig

zin in chocola

opgeblazen gevoel

Tijdens de menstruatie

Het samentrekken van de baarmoederwand kan pijnlijk zijn. Sommige vrouwen kunnen zich net voor en tijdens de menstruatie zenuwachtig of verdrietig voelen. Anderen zijn sacherijnig of afwezig. Of hebben last van hoofdpijn, buikpijn, rugpijn of spierpijn. Er zijn ook vrouwen die nergens last van hebben.

De menstruatiecyclus

De dikte van het slijmvlies verandert tijdens de menstruatiecyclus.  Tijdens de menstruatie wordt het slijmvlies gedeeltelijk afgebroken. 

Na de menstruatie wordt het slijmvlies weer dikker. Dag 1 is de eerste dag van de menstruatie. Gemiddeld vindt op dag 14 de eisprong plaats. Het slijmvlies is dan weer dik geworden. Na ongeveer 28 dagen begint de volgende menstruatie. De menstruatiecyclus begint dan opnieuw.

0

De overgang

Wanneer een vrouw tussen de 40 en 60 jaar oud is, worden steeds minder geslachtshormonen aangemaakt. De vrouw komt dan in de overgang. Uiteindelijk rijpen er geen eicellen meer. De vrouw kan dan niet meer zwanger worden. Ze wordt dan ook niet meer ongesteld. Dit noem je de menopauze.

Menstruatiecyclus

Om het slijmvlies en het bloed tijdens de menstruatie op te vangen, zijn verschillende middelen beschikbaar. Menstruatiemiddelen zijn er in verschillende maten.

00:32

ABSORPTIEGRAAD = 

hoeveel bloed de tampon kan 'opzuigen' 

Aan het werk! Bio!

Wat? 4.3 Vruchtbaar worden- opdrachten 1 t/m 9.

Klaar? Test jezelf. 

Niet af? Dan is het Huiswerk!!!

Het maagdenvlies is een echt vlies en sluit de vagina helemaal af

1. Juist
2. Onjuist
3. niet bij iedereen
4. dat kun je niet weten

Het maagdenvlies sluit de baarmoeder af van de buitenwereld

1. Juist
2. Onjuist

Wat is een ander woord voor eisprong

1. Orgasme
2. Organisme
3. Ovulatie
4. Innesteling

Als je nog nooit met iemand gevreeën hebt, is je maagdenvlies nog intact (heel)

1. Ja
2. Nee
3. Dan kun je niet weten

In welk deel van het voortplantingsstelsel van een vrouw bevindt zich het maagdenvlies?

1. In de baarmoeder
2. In de grote schaamlippen
3. In de vagina
4. In de eierstok

Waarin liggen de eicellen?

1. Eierstokken
2. Baarmoeder
3. Eilleider
4. Vagina

Hoe noemen we het samensmelten
van zaadcel en eicel?

1. bevruchting
2. innesteling
3. menstruatie
4. ovulatie

Wanneer spreken we
van het woord bevruchting?

1. Bij een bolletje cellen
2. Bij een eisprong
3. Tijdens een ovulatie
4. Bij het samensmelten van de kernen

Volgorde van de voorzijde naar de achterzijde
bij de vrouw (in de schaamstreek):

1. clitoris, anus, vagina
2. vagina, anus, clitoris
3. clitoris, poepgat, anus
4. clitoris, vagina, anus

nr. 3
is

1. eierstok
2. urineblaas
3. zaadleider
4. eileider

Een orgasme kan komen door prikkeling van de eikel of clitoris

1. Juist
2. Onjuist
3. dat kan nooit

nr. 2
is

1. eierstok
2. urineblaas
3. zaadleider
4. eileider

nr. 5

1. Vagina
2. Eierstok
3. Eileider
4. Urineblaas

Vul in: De eileider is de verbinding
tussen de ..1.. en de ...2...

1. Een ander woord voor eisprong is ....
2. De eisprong vindt plaats van de ...... naar de .....

Waar komt het sperma terecht tijdens de geslachtsgemeenschap?

Baarmoeder

Anus

Baarmoedermond

Buitenste schaamlip

Binnenste schaamlip

Vagina

Blaas

Trechter

Clitoris

Ruggenwervel

Eierstok

Eileider

Schaambeen

Endeldarm

Urinebuis

Referentie

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

1. Eileider
2. Vagina
3. Urinebuis
4. Urineleider

Referentie:

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg
 

Referentie

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

1. Blaas
2. Eierstok
3. Nier
4. Ruggenwervel

Referentie:

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

Referentie

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

1. Baarmoeder
2. Blaas
3. Endeldarm
4. Ruggenwervel

Referentie:

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

Referentie

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

1. Baarmoeder
2. Blaas
3. Endeldarm
4. Ruggenwervel

Referentie:

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

Referentie

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

1. Endeldarm
2. Urinebuis
3. Urineleider
4. Vagina

Referentie:

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

Referentie

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

1. Baarmoeder
2. Blaasspier
3. Clitoris
4. Voorste schaamlippen

Referentie:

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

Referentie

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

1. Achterste schaamlippen
2. Voorste schaamlippen
3. Binnenste schaamlippen
4. Buitenste schaamlippen

Referentie:

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

Referentie

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

1. Endeldarm
2. Urinebuis
3. Urineleider
4. Vagina

Referentie:

http://mijnbiologie.weebly.com/uploads/1/1/1/6/11169311/5551621_orig.jpg

Hoe noemen we het samensmelten van zaadcel en eicel?

1. bevruchting
2. innesteling
3. menstruatie
4. ovulatie