1.1 Criminaliteit 2025

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

1.1 Criminaliteit 2025

planning

Woensdag kort herhaling werk + vragen.

Nu start criminaliteit 1.1

- uitleg

- maken

- bespreken

- (quiz)

Lesdoelen

Ik kan uitleggen:

- wat criminaliteit is

- wat het verschil is tussen waarden, normen en rechtsregels.

- in welke wetboeken de strafbare feiten staan.

- de begrippen tijdsgebonden, plaatsgebonden

Crimineel?

Crimineel?

Criminaliteit 

Al het gedrag wat strafbaar is volgens de wet.

Je pleegt dan een strafbaar feit= delict

Wat vinden we crimineel?

waarden: Iets dat je belangrijk vindt in het leven. 

                      Bijvoorbeeld eerlijkheid of veiligheid.

Normen: Afspraken over hoe wij ons gedragen: regels

Voorbeeld: Als je eerlijkheid belangrijk vindt dan steel je niet.

normen/regels

Kun je onderverdelen in:

Ongeschreven regels: staan niet op papier maar vinden we zo horen (fatsoensnormen). 

Geschreven regels/rechtsregels: regels die in reglementen of wetten staan.

Alles wat strafbaar is moet in de wet staan.

Je moet 4 wetboeken kennen:

Delicten staan omschreven in wetboeken/wetten. Voorbeelden hiervan zijn:

 Het Wetboek van Strafrecht :

(geweldsmisdrijven, fraude, witwassen, belasting-

ontduiking, diefstal, wildplassen)

 De Wegenverkeerswet :

misdrijven: rijden onder invloed, doorrijden na een ongeval, joyriding. 

Overtredingen: gevaarlijk rijgedrag, zonder helm op een bromfiets rijden of door het rode licht rijden)

 De Wet wapens en munitie:

alle regels over wapens en munitie

 De Opiumwet:

Alle regels over drugs.

Strafbaar is bijvoorbeeld: het runnen van een hennepkwekerij, of het

dealen van harddrugs.

Opdrachten maken 1.1

Opdrachten 1, 2, 3, 11

Hierna laatste stukje uitleg + opdrachten

Rechtsregels zijn plaatsgebonden

• In Nederland is abortus en euthanasie toegestaan

• Prostitutie mag in Nederland

• (Vuur)wapens zijn in Nederland verboden

• Nederland kent geen doodstraf

(voorbeelden blz 7)

Rechtsregels zjn tijdgebonden

• Spugen was vroeger een misdrijf
  

• Sinds 1970 is overspel niet meer strafbaar

• Tegenwoordig is hacken van computers strafbaar

• Vroeger stonden er gevangenisstraffen op homoseksualiteit

Maken:

Opdracht 10/12

Abortus is in Nederland toegestaan. In veel andere landen niet.
Dit is een voorbeeld van:

1. Plaatsgebonden criminaliteit
2. Tijdsgebonden criminaliteit

Ik mocht vanaf 16 jaar legaal alcohol drinken. Jullie mogen vanaf 18 jaar legaal alcohol drinken. Dit voorbeeld laat zien dat criminaliteit ... is.

1. Plaatsgebonden
2. Tijdgebonden

Wat is een voorbeeld van tijdsgebonden criminaliteit?

1. In Amerika mag je wapens kopen
2. In Indonesie staan hoge straffen op drugshandel
3. Vroeger waren er nog geen regels over appen op de fiets

" In Rusland is euthanasie illegaal"

Criminaliteit is ........

1. tijdgebonden
2. plaatsgebonden

Van welke soort criminaliteit is hier sprake ?

1. plaatsgebonden criminaliteit
2. tijdsgebonden criminaliteit

Wat is een waarde?

1. Een ongeschreven regel
2. Een principe dat iemand belangrijk vindt
3. Afspraken over hoe mensen zich moeten gedragen
4. Regels die in wetten staan

Een ander woord voor strafbaar feit noem je een

1. conflict
2. inzicht
3. delict
4. stoplicht

De politie betrapt je met XTC.
Dit is strafbaar volgens:

1. Het wetboek van strafrecht
2. De opiumwet
3. De wegenverkeerswet

In welk wetboek verwacht jij dat 'doorrijden na een ongeval' staat?

1. Wetboek van strafrecht
2. Wegenverkeerswet
3. Opiumwet
4. Wet Wapens en munitie

Delicten staan omschreven in wetboeken/wetten. Zonder helm op een bromfiets rijden staat omschreven in....

1. Het Wetboek van Strafrecht
2. De Wet wapens en munitie
3. Opiumwet
4. De Wegenverkeerswet

Het verbod op harddrugs zoals cocaïne,
heroïne, xtc en GHB valt onder de...

1. Wet wapens en munitie
2. Wegenverkeerswet
3. Opiumwet
4. Grondwet

Delicten staan omschreven in wetboeken/wetten. Fraude staat omschreven in....

1. Het Wetboek van Strafrecht
2. De Wet wapens en munitie
3. Opiumwet
4. De Wegenverkeerswet

In welk wetboek staat het verbod op het dragen van wapens in?

1. Wetboek van Strafrecht
2. De Opiumwet
3. Wet wapens en munitie
4. Wegenverkeerswet