H5 Spelling werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Startopdracht. Staan de leestekens op de juiste plek?
Bij onjuist. Schrijf de zin met de juiste leestekens.

Hij zei: geef mijn handschoen aan Ruben terug!

1. juist
2. onjuist

H5 Spelling - werkwoorden

Lesdoel

Ik kan de persoonsvorm in samengestelde zinnen correct spellen.

Lees onderstaande zin. Wat gebeurt er met de persoonsvorm als je de zin vragend maakt?

Op het schoolplein dansten de leerlingen tot laat in de avond.

1. de pv komt achteraan te staan
2. de pv komt vooraan te staan

Lees onderstaande zin. Wat gebeurt er met de persoonsvormen als je de zin vragend maakt?

De scooter van Isam werd gestolen, toen hij een broodje kocht.

1. de ene pv vooraan te staan, de andere op dezelfde plek
2. beide pv's komen vooraan in de zin
3. niets

Even opfrissen

Een enkelvoudige zin is een zin met één persoonsvorm. 

Voorbeeld: Op het schoolplein dansten (pv) de leerlingen tot laat in de avond.

Een samengestelde zin is een zin met meer persoonsvormen.

Voorbeeld: De scooter van Isam werd (pv) gestolen, toen hij een broodje kocht (pv).

Zo vind je de persoonsvormen in samengestelde zinnen.

Probeer alle werkwoorden van tijd te veranderen. De werkwoorden waarbij dat kan, zijn persoonsvormen, de andere werkwoorden zijn infinitief (hele werkwoord), voltooid deelwoord of onvoltooid deelwoord.

Dus de zin vragend maken is geen goed idee! Je vindt dan maar één persoonsvorm.

Een voorbeeld

– In het verleden hebben robots vooral klusjes uitgevoerd in en om ons huis, maar het lijkt erop dat op den duur zelfs onze auto’s robots zullen zijn.

– In het verleden hadden (pv) robots vooral klusjes *uitgevoerde (vd) in en om ons huis, maar het leek (pv) erop dat op den duur zelfs onze auto’s robots zouden (pv) *waren (inf). Het sterretje (*) betekent ‘kan niet’. 

De werkwoorden hebben, lijkt en zullen kun je van tijd veranderen. Het zijn dus persoonsvormen; uitgevoerd en zijn kun je niet van tijd veranderen en dat zijn dus geen persoonsvormen: uitgevoerd is een voltooid deelwoord en zijn is een infinitief. 

Oefenen

Even een paar quizvragen om te oefenen met het vinden van het aantal persoonsvormen.

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Door het donkere bos liepen vreemde, groen geverfde mannetjes.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Wil je een ijsje of wil je een kaassoufflé?

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Heb je het appje dat Floris gestuurd heeft, wel gelezen?

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Max' boodschap kun je niet verkeerd hebben begrepen, want die was erg duidelijk!

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Het kaassouffleetje dat ik gisteren at, was niet echt lekker, doordat het niet gaar was.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Als je hard leert, ga je over naar de derde en dan krijg je een nieuwe spelcomputer.

1. 1
2. 2
3. 3

De volgende afkortingen kom je tegen bij je opdrachten.

afkorting	voorbeeld
pvtt = persoonsvorm tegenwoordige tijd	Annie zingt een liedje.
pvvt = persoonsvorm verleden tijd	Annie zong een liedje.
vd = voltooid deelwoord	Annie heeft een liedje gezongen .
inf = infinitief (hele werkwoord)	Annie wil een liedje zingen .

Opdrachten

Boek (p. 156 - 157): 

• Lees de theorie nogmaals door.
• Maak opdracht 1, 2, 3 (4)  (havo)
• Maak opdracht 1, 2, 3, 4 (vwo)
• Kijk na met het nakijkblad

Hoeveel persoonsvormen heeft de volgende zin.
Hij eet veel eten, maar wordt niet dik.