Dementie vs depressie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Psychogeriatrische aandoeningen

Depressie

Programma

Terugblik vorige week

Voorkennis

Lesdoelen

Wat is een depressie?

Kijkvragen depressie bij ouderen

Samenwerkingsopdracht

Evaluatie & Asluiting

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je:

- uitleggen wat een depressie is en de oorzaken en verschijnselen ervan benoemen;

- kun je uitleggen hoe je een depressie herkent bij ouderen;

- kun je uitleggen welke acties je uitvoert  als verzorgende bij het signaleren van een depressie

Wat is een depressie?

Wat is een depressie?

Een depressie is een stemmingsstoornis. Bij een depressie bent je langer dan 2 weken somber en/of heb je nergens zin in.

Ook kun je moe en onrustig zijn en je schuldig en waardeloos voelen.

Dementie en depressie zijn twee verschillende aandoeningen.

Toch is het vaak moeilijk om dementie en depressie van elkaar te onderscheiden. Sommige symptomen lijken namelijk erg op elkaar, bijvoorbeeld:

• Een oudere cliënt met een depressie kan net zoals een oudere cliënt met dementie vergeetachtig zijn.
  
• Vertraging van gedrag en energieverlies kunnen bij beide aandoeningen voorkomen.

Uit balans

Veel ouderen hebben hun partner verloren

Het lichaam vertoont gebreken

Het verwerken van informatie gaat minder snel

Veel ouderen hebben psychosociale problemen. 

Deze problemen kunnen zich uiten in angsten, somberheid, eenzaamheid, verdriet, depressie of somatische klachten

Kijkvragen

1. Wat valt je op aan het gedrag van de mevrouw wanneer de deurbel gaat? En waarom vertoont mevrouw dit gedrag?

2. Wat valt je op aan de woonruimte van mevrouw?

3. Benoem de oorzaak van de depressie bij mevrouw.

4. Mevrouw reageert geprikkeld wanneer haar dochter spreekt over een hobby. Hoe zou jij mevrouw kunnen motiveren om deel te nemen aan activiteiten? 

Oorzaken van een depressie

Een biologische factor die een rol speelt wanneer je ouder bent, is invaliditeit of ziekte. Als je lijdt aan een van de volgende ziekten loop je een grotere kans een depressie te krijgen:

• beroerte
  
• hart- en vaatziekten
  
• ziekte van Parkinson
  
• diabetes
  
• schildklier- en bijnierschorsafwijkingen
  

De depressie is dan direct het gevolg van de ziekte, maar ook het verlies van mogelijkheden en verandering van levensperspectief spelen mee.

• Sociale factoren: overlijden van een partner, familielid, verhuizing naar een verzorgingshuis.
• Psychische factoren; Persoonlijke eigenschappen bijv. het vermogen om problemen op te lossen, verdriet te verwerken en steun te vragen.

Samenwerkingsopdracht

Instructie

1. Lootjes trekken

2. Werk jullie vraag uit

3. Klaar? Dan volgt de klassikale nabespreking

Hulpmiddelen:

Hersenstichting.nl

zorgvoorbeter.nl

Parnassiagroep.nl

Martini Ziekenhuis.nl

Depressie herkennen bij ouderen

• de stemming is eerder lusteloos en gelaten (ipv extreme somberheid)

• het optreden van lichamelijk klachten zoals: duizelig zijn, droge mond, pijn zonder duidelijke redenen, problemen met de stoelgang, druk op de borst, trillende handen en rugpijn.

• Ook een minder goede verzorging van het uiterlijk of gebrek aan interesses kan duiden op een depressie.

Een depressie bij ouderen wordt vaak niet herkend (!)

Oorzaak= de  klachten worden vaak aan de leeftijd toegeschreven + de depressie verschilt met die van jongere mensen met een depressie.

Symptomen van depressie bij ouderen

- somber zijn

- lusteloos, de stemming is mat en vlak

- geen energie hebben

- moeite hebben met slapen, zowel het inslapen als ook het doorslapen

- concentratieproblemen

- vergeetachtig zijn

- prikkelbaar zijn

- eenzaamheid, zich eenzaam voelen

- piekeren

Wat kun je doen als zorgverlener?

• Overleg met de client en familie, benoem wat je waarneemt;
• Overleg met collega's/arts;
• Maak gebruik van observatielijsten bijv.  "screeningsinstrumenten bij ouderen"
  
• Help de zorgvrager structuur aan te brengen in de dag
• Kijk samen met de zorgvrager naar activiteiten waar hij/zij aan deel kan nemen.
• Observeer en evalueer het effect van de ingezette acties.

Evaluatie & Afsluiting

Delier 

Een delier is een plotseling optredende ernstige verwardheid. Het is een psycho-organische stoornis. De oorzaak is lichamelijk, maar de verschijnselen zijn psychisch

Zelfstandig werken

Delier

Wat zijn de kenmerken?

Wat zijn de oorzaken?

Wat is het verloop van de ziekte?

Hoe wordt een delier behandeld?

Hoe ondersteun je een patiënt met een delier?

Leerdoelen behaald?

Je kunt de verschillen benoemen tussen Depressie en Dementie;

Je kunt uitleggen wat een Depressie is en de oorzaken en verschijnselen hiervan benoemen;

Je kunt uitleggen wat een Delier is en de oorzaken en verschijnselen hiervan benoemen;

Je kunt uitleggen welke interventies worden uitgevoerd bij het signaleren van een Depressie of een Delier.

Huiswerk

Afmaken (indien van Toepassing) Opdracht over soorten Dementie

Uit Thieme:Verpleeg-, verzorgingshuizen, thuiszorg 1 n4: LEZEN

Evaluatie

Wat vond je het meest interessant en waarom?

Wat ga je zeker onthouden?

Wat zou jij anders of beter willen?

Wat vond je van je eigen leergedrag?