S.O 4.1 + 4.2

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

S.O. 4.1 + 4.2

Welke grote verandering vond er plaats rond het jaar 1000?

1. Boeren gingen rondtrekken op zoek naar grond.
2. Er gingen veel mensen in Europa dood door ziektes.
3. Op het platteland nam de bevolkingsdichtheid toe.
4. Rondom de markt kwamen steeds meer mensen wonen.

Boeren hadden een betere ploeg uitgevonden, waarmee ze grond konden bewerken.

De mest werd beter verdeeld en de grond vruchtbaarder.

Ouders konden nu kiezen om meer kinderen te nemen. Er was voedsel genoeg.

Daardoor verdubbelde de bevolking.

De oogst van boeren was groter. Zo kwam er meer voedsel voor mensen.

Hoe heet het tijdvak waarin de steden gingen groeien?

Wat boeren over hadden van de oogst, verkochten ze op de

Dat wat verkocht kan worden, noem je het

Om alles te kunnen verkopen moet er voldoende _____________ zijn naar deze producten.

In een stad ontstonden nieuwe beroepen zoals schoenmaker.

1. Juist
2. Onjuist

Een schout is...

1. een burgemeester
2. een edelman
3. een burger
4. een inwoner van een stad

Stadsbewoners kregen stadsrechten. Wat hoorde daarbij?

1. bouwen van een stadsmuur
2. een eigen bestuur
3. een goed inkomen
4. een beroep hebben

De verschillende delen van Nederland rond het jaar 1400 werden ... genoemd.

1. provincies
2. gewesten

Afbeelding 1

Bekijk afbeelding 1.
Door ... loopt nu een landsgrens.

1. Holland
2. Henegouwen
3. Brabant

Bekijk afbeelding 1.
Het grondgebied van Nederland was in die tijd ... dan het grondgebied nu.

1. kleiner
2. groter

Bekijk afbeelding 1.
Het gebied dat we nu... noemen bestond nog niet.

1. Drenthe
2. Flevoland

Graaf Floris was edelman van het gewest Holland.

1. Juist
2. Onjuist

Graaf Floris werd gevangengenomen in de Ridderzaal.

1. Juist
2. Onjuist

Wat zijn overeenkomsten tussen de tijd van toen en de tijd van nu?

1. Vraag en aanbod bepalen wat er op de markt te koop is.
2. Producten worden vooral door ambachtslieden gemaakt.
3. Handelaren maken winst door producten te kopen en weer te verkopen.
4. Bestuurders van een stad worden betaald door het belastinggeld van de burgers.

Wat veranderde rond het jaar 1300 als je kijkt naar de macht in een land?

1. De geestelijken verloren de macht in de kerk.
2. Koningen huurden eigen ridders en kregen daardoor meer macht.
3. Ridders kregen meer te zeggen en werden machtiger.
4. Steeds meer edelen namen de macht over van de koning.

Toen koningen de macht kregen, werden er wetten gemaakt die voor het hele land gelden. Ook werden rechters aangesteld die aan de mensen in het hele land dezelfde straffen gaven. Hoe heet dit?

Afbeelding 2

Bekijk afbeelding 2. Vanuit dit paleis werd het hele land bestuurd. Hoe heet dit?

1. centralisatie
2. democratie
3. provocatie
4. regionalisatie

Als burgers hun mening mogen geven, krijgen ze

1. inspraak
2. rechten

De koning ging vergaderingen organiseren met de adel, de geestelijkheid en de

1. boeren
2. burgers

In Engeland heette zo’n bijeenkomst het

1. statenoverleg
2. parlement

In Frankrijk werd zo’n vergadering de ... genoemd.

1. Staten- Generaal
2. Algemene vergadering

De adel betaalde belasting aan de koning.

1. Juist
2. Onjuist

De koning kreeg veel macht door het geld van de steden

1. Juist
2. Onjuist

Waarom vonden de machtige koningen van Engeland en Frankrijk het goed dat de burgers mee gingen denken over te nemen beslissingen?

1. Ze vonden dat burgers goede ideeën hadden.
2. Ze waren bang dat burgers anders hun belastinggeld niet zouden betalen.
3. Ze waren bang dat burgers anders hun belastinggeld niet zouden betalen.
4. Ze wisten dat burgers ook graag mee wilden vechten in oorlogen.

1 In de middeleeuwen, de tijd die duurde van ________ tot ________, had de kerk __________________ macht.

2 De meeste mensen waren ____________________________ .

3 Geestelijken leerden de mensen dat ze in de _______________ zouden komen als ze goed zouden leven.

4 Mensen die niet christelijk waren, werden vaak _____________________ .

beboet

christenen

gestraft

hel

hemel

moslims

veel

weinig

500

1000

1500

Als een koning overlijdt volgt zijn oudste zoon of dochter hem op.

Waarom waren er voor een koningin vaak veel partners om uit te kiezen?

1. De koningin was de mooiste vrouw in het land.
2. Door een huwelijk kreeg je ook macht over het gebied.
3. Iedereen wilde wel graag in een paleis wonen.
4. Je hoefde dan niet te werken want er was geld zat.

Afbeelding 3

Bekijk afbeelding 3. Welk geloof had deze strijder?

1. Christen
2. Moslim

1 In 1095 riep de Paus ____________________ op om gewapend naar Jeruzalem te trekken om de __________________________ te verdrijven.

2 De paus beloofde iedereen die meehielp een plek in de _______________ 

3 Deze tochten van gewapende mensen worden ____________________________________ genoemd.

4 Uiteindelijk wisten de ____________________ de strijd te winnen.

Azië

christenen

de Arabische wereld

Europa

hel

hemel

kruistochten

moslims

moslims

Einde S.O.

Je mag nu gaan lezen