5.3 Ministers en hun budgetten

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Ministers en hun budgetten

Regering

De regering bestuurt een land, de regering bestaat uit ministeries (afdelingen); ministers zijn verantwoordelijk voor hun ministerie.

Prinsjesdag

• 3e dinsdag van september
• De rijksbegroting = een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven van het Rijk
• de miljoenennota = de toelichting op de rijksbegroting

Rijksbegroting

Rijksbegroting

Miljoenennota

Een toelichting op de rijksbegroting. De Miljoenennota beantwoordt vragen zoals:

• wat zijn de belangrijkste plannen?
• wat gaan die plannen kosten?

Ministers

• krijgen elk een eigen budget
• elk budget is bedoeld voor bepaalde uitgaven
• elk minister verdedigt zijn of haar begroting in het parlement

parlement kan rijksbegroting afkeuren

Voorbeelden uitgaven

• onderwijs
• sociale uitkeringen
• rente over staatsschuld
• infrastructuur
• gezondheid en sport

• CBS: Centraal bureau voor de Statistiek: verzamelt informatie ( kijkt terug)
  
• CPB: Centraal Planbureau: bekijkt gevolgen van plannen ( kijkt vooruit)
  
• SER: Sociaal Economische Raad: adviseert over zaken als werkgelegenheid, lonen en uitkeringen
  

Adviseurs van de overheid

Staatsschuld

• een begrotingstekort - toename staatsschuld
• een begrotingsoverschot- afname staatschuld
• Begrotingstekort mag niet groter dan 3% zijn en staatschuld niet groter dan 60% van de totale productie in NL in 1 jaar

Ministerie van Financiën gaat hierover

Staatschuldquote 

Staatschuld/BBPx100%

Begrotingstekort mag niet groter dan 3% zijn en staatschuld niet groter dan 60% van de totale productie in NL in 1 jaar

 staatschuld = 300 miljoen 

BBP= 600 miljoen 

300/600x100% = 50% dus het mag 

Subsidies

Een subsidie is een financiële bijdrage van de overheid om burgers en bedrijven te steunen. 

De overheid stimuleert bepaald gedrag als zonnepanelen of sportclubs

Hoe stimuleren ministers bepaalde uitgaven?

Subsidies

Hoe remmen ministers bepaalde uitgaven?

Heffingen

Formule  ( vraag 9)

(Nieuw - oud) : oud x 100%

nu maken

maken 5 tot met 12

lastig? maak eerst 1 tm 4