Beroepstaak verzorgen: signaleren van opvallend gedrag

• Pedagogisch werk
• MBO
• Studiejaar 2

Herkennen van opvallend gedrag

Beroepstaak ‘Verzorgen’

Doelen

1. .
2. . 

Verzorgen

- Meer dan alleen ‘lichamelijke verzorging’.

- Ook ‘zorgen voor’ --> herkennen en signaleren --> ‘zien’, ‘opvallen’.

- Wanneer iets anders is dan normaal, is het de bedoeling dat je dat ziet, opvalt, herkent, signaleert. Vervolgens moet je daar naar handelen.

Wat is normaal?

- Ontwikkelingspsychologie

- Ieder kind is uniek.

- Gedrag dat een kind vaker laat zien.

randvoorwaarden: o.a. een veilig pedagogisch klimaat! 

Ontwikkelingspsychologie: wat kunnen we van een kind verwachten volgens de ontwikkelingsfase?

 

Wanneer er ‘iets’ is, laat een kind ander gedrag zien 

- Regressie --> terugval in de ontwikkeling.

- ‘Iets’ --> bijzondere levensgebeurtenissen en problematiek

Regressie: denk aan peuters/kleuters die eerst zindelijk waren maar door een specifieke gebeurtenis weer in hun broek gaan plassen.

Bijzondere levensgebeurtenissen/
problematiek

Bijzondere levensgebeurtenissen en problematiek

Bijzondere levensgebeurtenissen:               Problematiek:

- Krijgen van een broertje of zusje                 - Laaggeletterdheid

- Scheiding ouders                                                - Pesten

- Verhuizen                                                                - Seksueel misbruik

- Overlijden dierbare (rouw)                             - Huiselijk geweld en                                                                                                                         kindermisbruik

Bijzondere levensgebeurtenissen zoomen we niet op in tijdens de lessen, problematiek wel. 

Bijzondere levensgebeurtenissen kunnen zeker een mooi thema zijn voor een van je BPV-opdrachten --> hoe te 'verzorgen' bij een bijzondere levensgebeurtenis?

Groepsfases

Pedagogisch klimaat wordt bepaald in eerste 3 fases.

- Extra ‘herkennen en signaleren’ als pedagogisch medewerker.

Groepsfases

1. Groep wordt gevormd, doel is/wordt bepaald. Groep ontmoet elkaar. 

2. Groep leert elkaar kennen, wie neemt welke plek in in de groep?

3. Regels en groepsnormen worden bepaald. 

5. Afscheid nemen, groep gaat uit elkaar. 

4. Groep werkt aan gezamenlijk doel.

Adjourning

Performing

Storming

Norming

Forming

Alarmsignalen

motoriek

• gebrekkig houdingscontrole
• ongecontroleerde bewegingen
• slecht besef van eigen lichaam

spraak-/ taalontwikkeling

• niet brabbelen
• geen imitatie
• geen woordbenoeming

persoonlijkheid

• afhankelijkheid
• gebrek aan wilskracht
• angsten
• gestoorde gewetensontwikkeling

sociale ontwikkeling

• onverschilligheid
• geen interactie
• geen onderscheid tussen ik en jij
• isolement

zelfredzaamheid

• kan zichzelf niet verzorgen
• geen zelfkritiek
• geen inzicht (ziet geen gevaar)

spel

• geen imitatie
• gebruikt geen fantasie
• is niet in staat om met anderen te spelen

Risicofactoren

< kindgebonden >

kind

laag geboortegewicht

vroeggeboorte

ongewenst geslacht

beperking hebben

veel ziek zijn

moeilijk temperament

Risicofactoren

< ouder- en/of gezin >

gezin

negatieve jeugdervaring

moeizame start als ouder

gebrek aan kennis en vaardigheden

jonge of oude moeder

verslavingsproblemen

huwelijksproblemen

verwaarlozing 

of 

mishandeling

ingrijpende levensgebeurtenis

psychische problemen

Risicofactoren

< omgeving >

omgeving

slechte huisvesting

ontbreken steun

armoede

werkloosheid

weinig opleiding

Vroegtijdige onderkenning

Er is goede hulp en behandeling mogelijk voor het kind.

Een optimale ontwikkling en ontplooiing wordt mogelijk.

Het houdt de ontwikkelings-achterstand zo klein mogelijk.

Het beperkt emotionele schade.

Ouders komen eerder tot verwerking.

Ouders beschikken over belangrijke informatie voor gezinsplanning.

Definitie van gedrag:

Gedrag is alles wat we, bewust of onbewust, waarneembaar doen en laten.

In iedere groep is er diversiteit. Mensen verschillen o.a. in geslacht, culturele achtergrond, karakter en gezinssituaties. 

Ook verschillen wij in ontwikkeling, leermogelijkheden en gedrag.

We gaan nu kijken naar het laatste punt:                      gedrag

Verschillende vormen van opvallend gedrag:

● Druk gedrag

● Opstandig gedrag

● Grensoverschrijdend gedrag

● Teruggetrokken gedrag

● Onverschillig gedrag

● Oneerlijk gedrag

● Dromerig gedrag

In de volgende sheets bekijken we de bovenstaande soorten van opvallend gedrag.

Normaal:            als beweeglijk gedrag past bij leeftijd/ geslacht

Opvallend:         het gedrag is altijd aanwezig, storend en is niet                                                          passend bij de leeftijdsfase van het kind

Voorbeelden:

- Moeite met rustig spelen

- Aan 1 stuk door praten

- Vaak kleine ongelukjes hebben

- Niet op de beurt kunnen wachten

Druk gedrag

Opstandig gedrag

Normaal:        karaktereigenschap, koppigheidsfase peuters en pubers

Opvallend:     langdurig boos/ opstandig

Voorbeelden:

- past niet bij leeftijd

- driftbuien/ vaak ruzie

- regels weigeren

- andere irriteren/ prikkelbaar gedrag

Grensoverschrijdend gedrag

Normaal:             opzoeken van grenzen en experimenteren bij zichzelf.

Opvallend:           anders dan opstandig gedrag: heel duidelijk tegen een ander gericht, en met opzet schade aangericht

Voorbeelden:

-lichamelijke en geestelijke mishandeling

-seksueel misbruik

-slaan, schoppen, bijten met als doen anderen pijn doen.

Onverschillig gedrag

Normaal:                een kind doet op sommige momenten alsof zaken hem/haar niet                                    interesseren.

Opvallend:             houding in de vorm van verzet

Voorbeelden:

-halen van slechte cijfers doet het kind niets→ hekel aan school)

-dezelfde reactie op het gezicht, wat er ook gebeurt

Oneerlijk gedrag

Normaal:                             een keer liegen/oneerlijk om bestwil

Opvallend:                          vaak liegen/ stelen

Het kan zijn dat de waarheid te naar is voor het kind om te accepteren

Expres liegen/ stelen, waar anderen last van hebben→ niet op tijd aangepakt? → grote kans op criminaliteit 

Angstig gedrag

Normaal:                          bang voor spoken, spinnen/ tandarts

Opvallend:                       ander, dieper liggende angst

Voorbeelden:

-alleen gelaten te worden/ afgewezen te worden

-angst verborgen houden → kind laat ander opvallend gedrag zien → bv. opstandig/ teruggetrokken

-faalangst → bang fouten te maken 

Dromerig gedrag

Normaal:                    rustig, meegaand/ af en toe dromerig

Opvallend:                 altijd dromerig gedrag

Voorbeelden:

-richt zich op wat anders dan er verwacht wordt

-werk komt niet op tijd af/ achterlopen leerstof

-motivatieverlies en negatief zelfbeeld

Ontwikkelingsstoornissen

• leerstoornissen
• communicatiestoornissen
• motorische stoornissen
• autismespectrumstoornissen
• aandachtsstoornissen

• gedragsstoornis
• stemmingsstoornissen
  
• angststoornissen
  
• eetstoornissen 

Motorische stoornissen

DCD 

(developmental coordination disorder) 

Een ontwikkelingsstoornis waarbij het kind problemen heeft met het goed op elkaar afstemmen en coördineren van bewegingen, met als gevolg een probleem in de motorische ontwikkeling.

Ervaar!

Cadeau inpakken met handschoenen

Schrijven met niet voorkeurshand door het gebruik van een spiegel

Eten met stokjes

Veters strikken met een ovenwant

Autisme Spectrum Stoornis (ASS)

Een aangeboren stoornis in de informatieverwerking in de hersenen. Met gevolg beperkingen in de sociale contacten en communicatie, beperkte en herhaalde gedragspatronen en star gedrag.

Autisme kan op veel verschillende manieren tot uiting komen

Ongeveer 1% tot 2% van de Nederlanders, meer dan 200.000 mensen, heeft autisme.

Hoe kan ik autisme herkennen?

• Geen biomarker voor autisme, zoals een bloed- of dna-test. 
• Diagnose door psychiater of gz-psycholoog. 
• Iedere persoon met autisme is anders.

Autismekenmerken komen bij alle mensen in meer of mindere mate voor. 

 Een diagnose autisme krijg je pas als deze kenmerken zorgen voor serieuze lijdensdruk of voor grote problemen op levensgebieden als werk, vrije tijd en relaties.

Zo vinden veel mensen het prettig om vaste routines aan te houden of om zich langere tijd intensief met één onderwerp bezig te houden. Ook problemen op sociaal gebied zijn veel mensen niet vreemd.

Kenmerken die vaak in verband worden gebracht met autisme zijn:

•  Problemen op sociaal gebied/minder goed ontwikkelde sociale intuïtie
• Moeite met (onverwachte) verandering
• Dingen heel letterlijk nemen
• Over- of juist ongevoelig voor zintuiglijke prikkels
• Heel intensief bezig zijn met een beperkt aantal onderwerpen
• Hyperfocus
• Voorkeur voor een op een-contact

• Niet graag over koetjes en kalfjes praten
• Goed in het herkennen van patronen
• Moeite met het bewaren van overzicht
• Loyaal
• Buiten vaste kaders kunnen denken
• Perfectionistisch
• Eerlijk en recht door zee
• Uitstekende detailwaarneming
• Goed in analyseren
• (Ogenschijnlijk) geen interesse voor anderen tonen
• Nauwkeurig
• Talent voor specialisatie
  
• Tragere informatieverwerking

aandachtsstoornis

ADHD als een vorm van neurodiversiteit: 

Verwerking van informatie op een minder standaard manier en kan een andere manier van denken en leren hebben. 

De term neurodivers kan ook een mogelijk negatief beeld dat mensen van ADHD kunnen hebben, verminderen. Dit wil niet betekenen dat je geen last van ADHD kan hebben. Het kan helpen om de diagnose ADHD te krijgen omdat jij en je omgeving dan beter snappen waarom dingen bij jou anders werken en je hier ook hulp bij kunt krijgen.

3 Soorten ADHD

Er zijn allerlei kenmerken die bij ADHD horen. Dat je druk bent bijvoorbeeld, maar ook dat je niet altijd goed oplet. Je kunt snel afgeleid zijn en het lastig vinden om naar anderen te luisteren. 

Er zijn 3 soorten ADHD, met elk hun eigen kenmerken

1. ADHD-I (Inattentive): je hebt vooral moeite om je aandacht bij dingen te houden. Je zit vaak in je eigen wereld, voor anderen lijkt het alsof je aan het dagdromen bent. Dit heette vroeger ADD, Attention Deficit Disorder.

2. ADHD-H (Hyperactive/Impulsive): je bent erg druk, je beweegt veel en kunt moeilijk stilzitten. Ook doe en zeg je vaak dingen zonder er eerst over na te denken.

3. ADHD-C (Combined): je hebt kenmerken van allebei de andere soorten. Je bent dus druk én je hebt moeite met aandacht. Deze vorm van ADHD komt het meest voor.

Verschillen in de kenmerken van ADHD bij jongens en meisjes

Vaker gediagnosticeerd bij jongens dan bij meisjes. 

Dit komt doordat meisjes vaker alleen dromerig en afgeleid zijn (ADHD-I/ADD), en minder druk, terwijl ze ook wel heel veel kunnen praten. Dit beeld van ADHD is anders dan bij drukke en beweeglijke jongens, waardoor het door school en de huisarts vaak pas later wordt herkend.

Kenmerken van ADHD

 

De meeste kenmerken van ADHD hebben te maken met aandacht en hyperactiviteit. 

Vaak voorkomende kenmerken:

• snel afgeleid
• moeilijk stilzitten en vaak onrustig
• problemen met slapen
• vaak dingen kwijt
• ineens heel boos worden
• impulsief gedrag
• moeilijk om plannen te maken

Terugblikken doelen

1.  
2. 
   

Schrijf voor jezelf op welke kennis je nieuwsgierig naar bent geworden.