Hoofdstuk 7.4 Kunnen we sociaal blijven?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Paragraaf 7.4

Alle inwoners hebben hier recht op. En het wordt betaald uit premiegelden.

1. sociale voorziening
2. Sociale verzekering
3. Volksverzekering
4. Werknemersverzekering

De AOW en de AWBZ zijn de bekendste voorbeelden.

1. sociale voorziening
2. Sociale verzekering
3. Volksverzekering
4. Werknemersverzekering

De WW en de WIA zijn de bekendste voorbeelden.

1. sociale voorziening
2. Sociale verzekering
3. Volksverzekering
4. Werknemersverzekering

Welke sociale zekerheid ontvang je als je werkloos bent?

1. AOW
2. WW
3. WIA
4. ZW

Sociale zekerheid voor jongeren:
Het zusje van Rian is 14 jaar. Zij krijgt:

1. kinderbijslag.
2. Wajong-uitkering.
3. bijstand.
4. studiefinanciering.

Sociale zekerheid voor jongeren:
Sofie volgt op de universiteit een opleiding geschiedenis. Ze krijgt:

1. kinderbijslag.
2. Wajong-uitkering.
3. bijstand.
4. studiefinanciering.

Sociale zekerheid voor jongeren:
Rian kan niet werken door een lichamelijke handicap. Ze krijgt:

1. kinderbijslag.
2. Wajong-uitkering.
3. bijstand.
4. studiefinanciering.

Solidariteitsbeginsel

Iedereen moet een deel van inkomen  afstaan ten behoeve van mensen die geen inkomen hebben.

Vergrijzing 

Actieven

Alle mensen met betaald werk

Niet-actieven

Mensen zonder betaald werk, die een uitkering ontvangen. Bijv. omdat ze arbeidsongeschikt zijn, werkloos of boven de pensioenleeftijd.

Tot de groep niet-actieven behoren ook de AOW'ers. Deze groep groeit al jaren (= vergrijzing). Wat betekent dit voor Nederland ?

Vergrijzing:

• het aandeel ouderen in de totale bevolking neemt toe en de gemiddelde leeftijd van de bevolking stijgt

Vergrijzing (gevolg)

1. Er zijn steeds meer mensen die boven de 67 zijn (inactieven) en steeds minder ‘jonge’ mensen die werken (actieven)
   
2. Gevolg: er zijn in totaal minder mensen die werken en dus moeten deze werkende mensen meer geld afstaan van hun brutoloon, om iedereen AOW te geven.
   
3. Gevolg: Het Nettoloon van de actieven wordt lager.
   

Hoe houden we de AOW betaalbaar?

• De AOW-leeftijd te verhogen van 65 naar 67 jaar
• De premies + loonbelasting te verhogen
• De AOW-uitkeringen te verlagen;
• De arbeidsparticipatie (arbeidsdeelname) laten toenemen;
• De AOW niet meer aan iedereen te geven, maar alleen aan 
• Ouderen met geen of een laag pensioen.

Dus.... Oorzaak vergrijzing 1

• Oorzaak vergrijzing = in verhouding meer ouderen dan jongeren
• Gevolg: pensioen wordt onbetaalbaar! 
• Gevolg: AOW-leeftijd moet omhoog (meer actieven, minder inactieven)
• Gevolg: uitkeringen verlagen, meer premie betalen, zelf sparen voor oude dag.

Oorzaak vergrijzing 2

• Vergrijzing: oude mensen hebben vaak meer zorg nodig en er zijn steeds meer oude mensen.
  
• Gevolg: de totale zorgkosten van alle Nederlanders stijgt.
  
• Gevolg: alle Nederlanders moeten meer premie betalen voor hun zorgverzekering.
  
• Gevolg : de overheid wil meer marktwerking om de zorg betaalbaar te houden (zie par 1)
  

Marktwerking in de zorg

Aan de zorg geeft de overheid veel geld uit. Om die kosten te beperken moeten ziekenhuizen en zorgverzekeraars met elkaar concurreren om klanten te krijgen. > (marktwerking)  

Concurreren doen ze door middel van prijzen, kwaliteit of service.