Th3 B1-6 Herhaling en oefenen Verbranding en ademhaling LLN

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Oefenen Thema 3 

Verbranding en ademhaling

Basisstof 1 t/m 6

om iets te laten branden heb je

Om iets te laten branden heb je nodig

Haal je een van de drie weg, dan zal het vuur doven

Wat komt er vrij bij verbranding?

Warmte = 

Licht=

 

Water= 

koolstofdioxide (co2) =

energie

energie

verbrandingsproduct

verbrandingsproduct

DUSSSSS bij verbranding altijd

brandstof + zuurstof = water + CO2 + energie

Brandstof

Brandstof

verbrandingsproduct

verbrandingsproduct

verbrandingsproduct

Dit noem je een...

verbrandingsreactie

Wat heb je NIET nodig voor verbranding?

1. Zuurstof
2. Koolstofdioxide
3. Ontbrandingstemperatuur
4. Brandstof

Wat zijn verbrandingsproducten?

1. stoffen die nodig zijn voor een verbranding
2. stoffen die ontstaan bij verbranding
3. stoffen die worden gebruikt bij een verbranding

Waar of niet waar:
Bij verbranding ontstaat altijd koolstofdioxide (CO2).

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar:
Een mondademhaling is beter dan een neusademhaling.

1. Waar
2. Niet waar

Wat moet er op plek 1?

1. Water
2. Zuurstof
3. Koolstofdioxide
4. Glucose

Ingeademde lucht bevat veel/weinig zuurstof

1. veel
2. weinig

Uitgeademde lucht bevat veel/weinig koolstofdioxide

1. veel
2. weinig

Welke lucht is het warmst?

1. ingeademde lucht
2. uitgeademde lucht

Welke stof is de brandstof in je lichaam?

1. zuurstof
2. glucose
3. bloed
4. urine

Ademhalingsstelsel

• neus- & mondholte -> keelholte 

-> strottenhoofd

• luchtpijp vertakt zich in 2 bronchiën
• bronchiën -> luchtpijptakjes -> longblaasjes
• middenrif

middenrif = stevig, gespierd vlies dat de romp verdeelt in de borstholte en de buikholte. 

Het kan omhoog en omlaag bewegen.

De longen

• trosjes met longblaasjes
• longhaarvaten

• dunne wanden

Waarom zijn de wanden van longblaasjes en longhaarvaten zo dun?

-Hierdoor kunnen koolstofdioxide en zuurstof er makkelijk doorheen (dit noem je gaswisseling)

Blauw/rood:

-Blauw = bloed met een laag zuurstof gehalte

-Rood = bloed met een hoog zuurstof gehalte

Trosjes met longblaasjes:

-Dit bouwplan zorgt voor enorme oppervlakte vergroting zodat er veel gaswisseling kan plaatsvinden

-Het oppervlakte van alle longblaasjes samen is 70 tot 100 m2!

-Je hebt ongeveer 3 miljoen longblaasjes!

oppervlakte van 70-100m2

blauw/rood bloed

wanden dun voor gaswisseling

De luchtpijp 

• holle buis
• luchtpijp & bronchiën:

kraakbeenringen

• luchtpijptakjes:

spiertjes

• slijmvlies

Kraakbeenringen:

de wand van de luchtpijp en  de bronchiën bevatten hoefijzervormige kraakbeenringen, hierdoor staat de luchtpijp altijd open.

Waarom zitten er geen kraakbeenringen om de slokdarm?

-De slokdarm wordt al beschermd door de wervelkolom

De luchtpijp van een volwassen persoon is ongeveer 10-12cm lang

Waarom kraakbeenringen?

waarom slokdarm geen kraakbeen ringen?

0

De keelholte

• strotklepje 
•  huig

De huig:

-Als je voedsel inslikt, sluit de huig de neusholte af.

Het strotklepje:

-Als je voedsel inslikt sluit het strotklepje de luchtpijp af.

Antwoord:

Soms sluiten het strotklepje en de huig niet goed, bijvoorbeeld als je in de lach schiet tijdens het eten. Dat verslik je je.

Voedsel of drank komt dan in de luchtpijp terecht, door de hoesten krijg je het voedsel er weer uit.

dom bouwplan, ergens in de evolutie is hiervoor gekozen vanwege voordeel maar heeft makkelijk verslikken dus als nadeel

Ademen & het reukzintuig

• reukzintuig

Ademen door je neus is gezonder dan door je mond, waarom?

Als je door je mond ademt:

-binnenstromende lucht wordt minder goed gezuiverd, verwarmd en vochtig gemaakt

-je ruikt minder goed -> waarschuwingen komen slechter door

-> ademen door je neus is dus gezonder!

Wat is de functie van het reukzintuig?

-Het keuren van de binnenstromende lucht

neusholte & mondholte

• neusholte is bedekt met neusslijmvlies

• bloedvaatjes

• trilhaartjes

Waarom zit dit allemaal in je neus? 

neusslijmvlies:

-In het neusslijmvlies zitten slijmproducerende cellen, deze maken de neusholte vochtig, de ingeademde lucht wordt hierdoor ook vochtig

Bloedvaatjes:

-Dicht onder het neusslijmvlies lopen bloedvaatjes

-Het bloed verwarmt  het neusslijmvlies en hierdoor ook de binnenstromende lucht

Trilhaartjes:

-Verplaatsen het slijm met stofdeeltjes naar de keelholte waar het wordt ingeslikt

Antwoord:

-In de lucht die je inademt zitten vaak stofdeeltjes en ziekteverwekkers

-Voor in de neusholte zitten neusharen die de grote stofdeeltjes tegen houden

-Kleine stofdeeltjes en ziekteverwekkers blijven plakken aan het neusslijmvlies

trilhaartjes: verplaatsen slijm met stofdeeltjes naar keelholte -> inslikken

neusslijmvllies: slijmproducerende cellen maken neusholte vochtig en ingeademde lucht ook vochtig, als dat niet gebeurd beschadigen de longen

longblaasjes

longen

brochien

luchtpijptakjes

luchtpijp

middenrif

longblaasje

Luchtpijptakje

haarvaatje

luchtpijp

mondholte

keelholte

neusholte

long

0

Wat is de functie van het neusslijmvlies?

1. Geur herkennen
2. Opnemen van zuurstof
3. Tegenhouden van ziekteverwekkers
4. Verwarmen van de inkomende lucht

Wat is juist?

1. 1: neusholte B : luchtpijp
2. 1: mondholte A: slokdarm
3. 1: neusholte B: slokdarm
4. 1: mondholte A: luchtpijp

Wat zie je hier?

1. open strotklepje en gesloten huig
2. gesloten strotklepje en open huig
3. open strotklepje en open huig
4. gesloten strotklepje en gesloten huig

Hier zie je iemand die....

1. zich verslikt
2. lucht inademt
3. voedsel normaal doorslikt
4. lucht in de slokdarm krijgt

Onderste luchtwegen

De luchtpijp, bronchiën, longen en de longblaasjes vormen de onderste luchtwegen.

De bovenkant van de luchtpijp sluit aan op het strottenhoofd. De onderkant splitst in de twee bronchiën. De ene gaat naar de rechter- de andere naar de linkerlong.

Net als de luchtpijp bevatten ook de bronchiën kraakbeenringen.

Kraakbeenringen (hoefijzervormig). Maken de luchtpijp stevig en zorgen ervoor dat deze open blijft staan.

vertakkingen 

van een bronchie

0

Bronchiën

kraakbeenringen

vertakkingen

bronchiën

longblaasjes

Enkele delen van het ademhalingsstelsel zijn de bronchiën, de longblaasjes en de luchtpijp. In volgorde: Waardoor komt de lucht binnen bij een diepe ademhaling? 

Sleep het goede antwoord naar het vak

bronchiën - longblaasjes - luchtpijp

bronchiën - luchtpijp - longblaasjes 

longblaasjes - bronchiën - luchtpijp 

longblaasjes - luchtpijp - bronchiën 

luchtpijp - bronchiën - longblaasjes 

luchtpijp - longblaasjes - bronchiën 

nr. 1 en nr. 3

1. 1: kooldioxide rijk bloed 3: zuurstofrijke lucht
2. 1: zuurstofrijke lucht 3: zuurstofarm bloed
3. 1: zuurstofarm bloed 3:koolstofdioxide rijke lucht
4. 1: zuurstofrijk bloed 3: zuurstofarme lucht

Welk gas wordt in de longblaasjes opgenomen in het bloed?

1. Zuurstof
2. Koolstofdioxide
3. Koolstofmonoxide
4. Stikstof

Welk gas gaat er in de longen van het bloed naar de longblaasjes?

1. Zuurstof
2. Koolstofdioxide
3. Koolstofmonoxide
4. Stikstof

Binnenklimaat

De lucht in een gebouw noem je ook wel het binnenklimaat. Het klimaat kan vervuild zijn met stoffen en organismen. Zo kunnen mensen bijvoorbeeld ademhalingsproblemen, hoestbuien of tranende ogen krijgen van tabaksrook. Voor een goed binnenklimaat is de hoeveelheid zuurstof en koolstofdioxide belangrijk. Daarnaast is de temperatuur en de luchtvochtigheid (50-60%) van belang. 

Als het warm is en er is te weinig zuurstof, kun je daar knap slaperig

en sloom van worden. 

Als er teveel koolstofdioxide is, werk je minder snel en maak je meer 

fouten. In ruimtes waar veel mensen bijeen zijn, is er meer 

koolstofdioxide in de lucht.

Door te ventileren verdwijnen schadelijke stoffen / organismen en de temperatuur en de luchtvochtigheid wordt positief beïnvloed.

afzuigkap gebruiken

klapraampje badkamer open

afzuiger badkamer aan

Winter: VENTILEREN 

Schimmels en huismijt

Veel mensen zijn allergisch voor de sporen van schimmels of de uitwerpselen van huisstofmijt. Ze krijgen daarvan een verstopte neus, tranende ogen of moeten hoesten.

De huisstofmijt is kleiner dan 1 mm. Ze zijn overal in huis, vaak op warme en vochte plekken zoals op je matras of in de badkamer

tegen de mijt

- stofzuigen

- douchecabine drooghouden

- verwarming lager / uit

- ventileren

Koolstofmonoxide

Het gevaarlijke van koolmonoxide is: 

Je proeft of ruikt het niet. Bij inademing raak je al snel bewusteloos.

Koolmonoxide komt vrij bij onvolledige verbranding.

Omdat het veel sneller opgenomen wordt in het bloed is er geen plek voor zuurstof. De cellen krijgen daardoor te weinig zuurstof. Als het lang duurt, raak je bewusteloos en als je hersenen te weinig zuurstof krijgen, kun je eraan doodgaan.

Heb je een kachel of geiser die slecht onderhouden is of in een slecht geventileerde ruimte staat? Dan kan er koolmonoxide vrijkomen. Ook de verkeerde aansluiting van een moderne CV-ketel kan een oorzaak zijn.

Plaats een koolmonoxide- melder in huis.

Ventileren

Schadelijke stoffen verdwijnen door ventilatie en de luchtvochtigheid daalt (50 - 60 % is prima). 

Tips:

- de afzuigkap aanzetten (koken)

- raampje open (badkamer)

- afzuiger aan (na het douchen)

In de winter WEL ventileren (een raampje open) want ventilatie droogt de lucht en droge lucht verwarmen kost minder energie!

De gevolgen van sporen van schimmels kunnen zijn:

1

2

3

4

5

6

7

1. 5, 7
2. 3, 4
3. 2, 6, 7
4. 2, 6

De gevolgen van de uitwerpselen van de huisstofmijt kunnen zijn:

1

2

3

4

5

6

7

1. 1 en 2
2. 3 en 1
3. 7 en 2
4. 6 en 7

De gevolgen van koolmonoxide kunnen zijn:

1

2

3

4

5

6

7

1. hoofdpijn

2. misselijkheid

3. duizeligheid

4. verwardheid

5. vermoeidheid

6. bewusteloosheid

7. dood

1. 1, 2, 3, 5
2. 3 t/m 7
3. 1 en 3 t/m 7
4. allemaal

1. Koolstofmonoxide is een gas dat je niet kunt zien, proeven
of ruiken.

2. Koolmonoxide komt vrij bij volledige verbranding

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1: waar 2: nietwaar
4. 1: nietwaar 2: waar

Ventileren, wat is dat?

Onvolledige verbranding,
wat is dat en wat komt daarbij vrij?

Benoem de kenmerken van COPD
(meerdere antwoorden juist)

1. Het is chronisch
2. Ontsteking aan de luchtwegen
3. Ontsteking aan de luchtpijp
4. Het gaat weer over

Benoem de kenmerken van Astma
(meerdere antwoorden juist)

1. Het is chronisch
2. Ontsteking aan de luchtwegen
3. Ontsteking aan de luchtpijp
4. Het gaat weer over

Wat is de betekenis van het woord 'chronisch'?
(twee antwoorden zijn juist)

1. De aandoening is langdurig
2. De aandoening gaat vanzelf weer over
3. De aandoening is blijvend
4. Dit is een aandoening aan de darmen

Welk onderwerp vond je nog erg lastig en zou je meer uitleg over willen?