3.5 Vrede, maar niet voor iedereen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Vrede met Rusland

• 1914-1917:  De Eerste Wereldoorlog verliep erg slecht voor Rusland:
  - Slecht getraind leger en weinig moderne wapens
  - Groot verlies van soldaten en grondgebied (Oekraïne + Wit-Rusland)
  
  
• 1917: 
   - Bevoorrading van soldaten leidde tot voedseltekorten in de steden
   - Ontevredenheid leidde tot een revolutie
   - Tsaar Nicolaas II wordt afgezet door de communisten o.l.v. Lenin
  
  
• 1918:  Vrede van Brest-Litovsk
   - Rusland staat grondgebied af in ruil voor vrede met de Centralen

Geallieerden

Engeland

Frankrijk

Rusland (tot 1917)
Italië (vanaf 1915)

Verenigde Staten (vanaf 1917)

Centralen

Duitsland

Oostenrijk-Hongarije
Italië (tot 1915)

Turkse Rijk

Bulgarije

Het omslagsjaar 1917

• Na de Vrede van Brest-Litovsk verplaatste het Duitse leger ruim 1 miljoen 
   soldaten naar het Westfront om een nieuwe tegenaanval te starten.
   In eerste instantie met succes: de Duitse troepen kwamen bijna tot Parijs!
  
  
• Maar al snel bleek dat ook Duitsland door de oorlog was uitgeput:
   De soldaten kónden niet meer en de bevoorrading haperde...
   De geallieerden wisten met de Amerikaanse hulp veel gebieden te veroveren...
  
  
• Keizer Wilhelm II geeft niet op: "Nog één groot offensief op het Westfront! "   
   Duitse generaals en soldaten gaan muiten; eisen het aftreden van de keizer. 
   De vraag om een wapenstilstand werd steeds groter...

Het laatste oorlogsjaar (1918)

• Na de Vrede van Brest-Litovsk verplaatste het Duitse leger ruim 1 miljoen 
   soldaten naar het Westfront om een nieuwe tegenaanval te starten.
   In eerste instantie met succes: de Duitse troepen kwamen bijna tot Parijs!
  
  
• Maar al snel bleek dat ook Duitsland door de oorlog was uitgeput:
   De soldaten kónden niet meer en de bevoorrading haperde...
   De geallieerden wisten met de Amerikaanse hulp veel gebieden te veroveren...
  
  
• Keizer Wilhelm II geeft niet op: "Nog één groot offensief op het Westfront! "   
   Duitse generaals en soldaten gaan muiten; eisen het aftreden van de keizer. 
   De vraag om een wapenstilstand werd steeds groter...

Het laatste oorlogsjaar (1918)

1918:

• Leiding van de Duitse marine gaf bevel tot een zeeslag tegen de Britse vloot
• Duitse matrozen weigerden te gehoorzamen: "Dit is een kansloze missie! "
• Opstand ontwikkelde zich tot een revolutie in verschillende Duitse steden
  
  

9 november 1918:

• Keizer Wilhelm II gedwongen tot aftreden
• Sociaaldemocraten komen aan de macht
• Duitse legerleiding dringt aan op een wapenstilstand

 

Wapenstilstand

11-11-1918, 11 uur

• Op 11 november 1918 werd er een wapenstilstand gesloten in Compiègne. 
  
  
•  "Duitsland heeft de oorlog verloren door verraad van interne vijanden! "
  
  
• De laatste uren van WO I waren nog dodelijker dan gewoonlijk!

          Aantal doden op 11 november 1918:               ± 2738 militairen
          Gemiddelde aantal doden tijdens WO I:     ± 2250 militairen

Onderhandelingen in Parijs

1919

• Een wapenstilstand is nog geen vrede...
• De Geallieerden onderhandelden met elkaar in Versailles, nabij Parijs
   
  Amerika: & Groot-Brittannië
  Duitsland niet al te zwaar straffen omdat het een goede handelspartner is
  President Wilson (VS):  "We moeten de wereld veilig maken " 
  
  Frankrijk
  Duitsland moet zwaar worden gestraft (militair en economisch verzwakken)
  Verloren grondgebied terugpakken (Elzas-Lotharingen)
  
  
  

Vrede van Versailles

28 juni 1919

Exact 5 jaar na de aanslag op Franz-Ferdinand werd de vrede getekend!

Belangrijkste bepalingen:

• Duitsland is schuldig voor het uitbreken van WO I
  
• Duitsland moet 132 miljard goudmark aan herstelbetalingen verrichten
  
• Duitsland moet grondgebied en kolonies afstaan
  
• Duitsland moet het leger enorm verkleinen
   (max. 100.000 soldaten en geen vloot of luchtmacht)
• Grens tussen Frankrijk en Duitsland wordt gedemilitariseerd (Rijnland)

Vredesverdrag?! Dictaat!

In Duitsland is er grote onvrede en spreekt men liever van een 'Diktat'

• Verlies van 20% van grondgebied en industrie
• Verlies van 10% van de bevolking
• Verlies van 1/3 van de kolenproductie
• Verlies van 1/4 van de voedselproductie
• Verlies van 4/5 van de grondstoffen
• Verlies van onze koloniën en handelsvloot

Gevolgen

• Duitsland werd een republiek in 1919:
   Republiek van Weimar 
  
  
• Oprichting van de Volkenbond (1919)
  
  

• Veelvolkerenstaten opgesplitst: 
   Oostenrijk, Hongarije, Joegoslavië,
   Tsjecho-Slowakije, Turkije, Estland,
   Letland, Litouwen, Finland, Polen, 
   Mandaatgebieden Midden-Oosten
   (o.l.v. Engeland en Frankrijk) 

Vóór...

...na

Huiswerk

Lezen 1.2 De Eerste Wereldoorlog

Maken 1.2 De Eerste Wereldoorlog
A Opdracht 1a + 1b + 1c + 1d + 1e

B Opdracht 4 + 9 + 14 + 18 + 20

C Opdracht 2 + 4 + 6 + 10 + 12 + 13