Les 2: Herhaling zinsontleden/Voorzetselvoorwerp + Hoofdzinnen versus bijzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Deze les

Introductie voorzetselvoorwerp

Herhaling zinsontleding

Klaar? Verder met samengestelde zinnen 

voorzetselvoorwerp

Een zinsdeel dat begint met een voorzetsel wat hoort bij het werkwoord noem je een voorzetselvoorwerp.

Ik reken op je komst.

'rekenen op' is een vaste combinatie

op je komst = voorzetselvoorwerp

Voorzetselvoorwerp 

Een voorzetselvoorwerp begint altijd met een vast voorzetsel. 

Een voorzetselvoorwerp komt voor bij werkwoorden met een vast voorzetsel. 

Het voorzetsel verbindt het voorzetselvoorwerp met het gezegde.

Voorbeelden

Wat is het voorzetselvoorwerp?

Hij is smoorverliefd op jou.

1. smoorverliefd op
2. op jou

Voorzetselvoorwerp of niet?
Je sokken liggen bij de wasmachine.

1. Ja
2. Nee

Van harte gefeliciteerd met je verjaardag!
Wat is het voorzetselvoorwerp?

1. Van harte gefeliciteerd
2. Van, met
3. Van harte gefeliciteerd met
4. met je verjaardag!

Voorzetselvoorwerp of niet?
Ik verlang naar de volgende vakantie.

1. Ja
2. Nee

Voorzetselvoorwerp of niet?
Je sokken liggen bij de wasmachine.

1. Ja
2. Nee

Ik wacht al uren op de bus.

Voorzetselvoorwerp?

1. Ja
2. Nee

Ik sta al uren op het voetbalveld.

Voorzetselvoorwerp?

1. Ja
2. Nee

Les 2: Hoofdzinnen versus bijzinnen

Hoofdzin

-  Een hoofdzin is een zin in een normale zinsvolgorde

Bijvoorbeeld: 

Ik houd van pizza. 
Maria houdt van friet. 

- Je kunt twee hoofdzinnen combineren tot een samengestelde zin. 

Bijvoorbeeld:

Ik houd van pizza en Maria houdt van friet. 

Kenmerk van een hoofdzin

Het onderwerp en de persoonsvorm staan dicht bij elkaar. 

De zin is ook grammaticaal als losse zin. 

Ik           houd           van  pizza.

OW       PV                 VV

Kenmerken van een bijzin

De persoonsvorm en het onderwerp staan niet dicht bij elkaar. 

De bijzin heeft een functie in de hele zin (bijvoorbeeld: lijdend voorwerp)

Ik ga graag naar school omdat ik van leren houd.

Volgorde samengestelde zin 

Een samengestelde zin kan bestaan uit: 

1. Twee hoofdzinnen (HZ + HZ)

2. Een hoofdzin en een bijzin (BZ + HZ of BZ + HZ)

Voorbeeld

Ik vertel hem dat ik van fietsen houd. 

Hoofdzin:  Ik vertel hem. 

Bijzin: (Dat) ik van fietsen houd.