Prinsjesdag

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Prinsjesdag

2024

Na deze les...

Lesdoel

• weet je wat en wanneer Prinsjesdag is
• kan je uitleggen wat de troonrede is en wie deze voorleest
• weet je wat er in het koffertje van de Minister van Financiën zit
• kan je uitleggen wat er in de Rijksbegroting staat
• weet je wat de Miljoenennota is en kan je vertellen welke onderdelen jij belangrijk vindt

Welke begrippen horen NIET bij Prinsjesdag?

Voorkennis

Hoedjes

Kroon

Troonrede

Miljoenennota

Stembiljetten

Rijksbegroting

Koffertje

Referendum

Minister van Financiën

Bordesfoto

Prinsjesdag...

Samengevat

In de Ridderzaal leest de Koning de troonrede voor. Met de troonrede gaat de Koning in op de plannen van de regering voor het komende jaar.

Prinsjesdag is altijd op de derde dinsdag in september. De vakantie is voorbij en het nieuwe werkjaar van de regering start.

Na de troonrede gaat de Minister van Financiën naar de Tweede Kamer met een koffertje. In dat koffertje zitten de Rijksbegroting en de Miljoenennota.

De Rijksbegroting beschrijft de uitgaven, inkomsten en verplichtingen voor het komende jaar. De Miljoenennota laat zien hoeveel geld er binnenkomt en hoeveel geld wordt uitgegeven. In de Miljoenennota staat ook hoe het geld zal worden verdeeld.

Vroeger viel Prinsjesdag op de 1e maandag in november. Later op de 3e maandag in oktober. Maar er bleef niet genoeg tijd over om de begrotingsplannen voor 1 januari af te handelen.

Weet je het nog allemaal?

Quiz

Wanneer is het Prinsjesdag?

Vraag 1

1. De eerste dinsdag van september
2. De tweede dinsdag van september
3. De derde dinsdag van september
4. De vierde dinsdag van september

Wat wordt er tijdens Prinsjesdag door de koning voorgelezen?

Vraag 2

1. De Miljoenennota
2. De Rijksbegroting
3. De regeringsagenda
4. De Troonrede

 Wat zit er in het koffertje van 

de Minister van Financiën?

Vraag 3

Troonrede

-------- ----- ----- ----- -- ------ ------- ---- -------- ------- --- --- ------ -

Rijksbegroting

• ----- ---- --
• ----- - - ---
• --- - - -----
• -- ----- ---

                     

Grondwet

1. ----- --- 
2. ----- ---
3. -- --- --
4. --- -- ---

Stembiljet

• ----- --- 
• ----- ---
• -- --- --
• --- -- ---

Miljoenennota

          ------ 

             ----

          ------

               ---

            ----- €

Koppel de woorden aan het 

juiste icoon.

Vraag 4

"Leden van de 

Staten Generaal"

Statement maken

Minister van Financiën

Start van het regeringsjaar

Inkomsten en uitgaven van NL

Wat is de Rijksbegroting?

Uitleg

De Rijksbegroting bestaat uit de begrotingsvoorstellen van alle ministeries. In de Rijksbegroting staat hoeveel geld elk ministerie krijgt en welke uitgaven zij het komende jaar verwachten. 

Wat staat er in de Rijksbegroting?

Uitleg

De Rijksbegroting bestaat uit de begrotingsvoorstellen van alle ministeries. In de Rijksbegroting staat hoeveel geld elk ministerie krijgt en welke uitgaven zij het komende jaar verwachten. 

De Rijksbegroting geeft antwoorden op de volgende vragen:

• Wat willen we bereiken?
• Wat gaan we daarvoor doen?
• Wat gaat dat kosten?

Wat is de Miljoenennota?

Uitleg

De Miljoenennota is een toelichting op de plannen die in de Rijksbegroting staan.

Ook staan er de verwachte inkomsten (bijvoorbeeld belastingen, aardgas) en geplande uitgaven (bijvoorbeeld zorg, onderwijs) in beschreven.

De Miljoenennota gaat in op nationale en internationale economische situatie. En laat zien hoe Nederland er financieel voorstaat.

De Miljoenennota geeft uitleg over de Rijksbegroting en beantwoordt vragen als:

• Wat zijn de belangrijkste plannen van het kabinet voor het volgende jaar?
• Wat gaan die plannen kosten?
• Welk effect hebben de plannen op burgers en bedrijven?
• Hoe gaat het de bankrekening van het land? Komt er wel genoeg geld binnen?   Geven we niet te veel geld uit?
• Is er een tekort en zo ja, hoe groot is het tekort?
• Houden we ons aan Europese afspraken en doelen? 
• Hoe gaat het met de Nederlandse economie?

Wat staat er in de Miljoenennota?

Uitleg

Gebruik deze slide eventueel als startpunt om leerlingen nader onderzoek te laten doen naar de inhoud van de Miljoenennota.

Laat iedere vraag door een groepje onderzoeken. De bevindingen kunnen klassikaal gedeeld worden of ge-upload op de laatste pagina van deze les.

Hoeveel geld denk je dat de overheid per jaar (in miljarden euro's) kan uitgeven?

1500

395

Kijk maar eens mee met de plannen voor 2024

Uitleg

Voor 2024 heeft de regering het geld op de volgende 

manier verdeeld over de uitgavenposten verdeeld:

Zorg

Sociale Zekerheid

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Gemeenten en provincies

Justitie en Veiligheid

Overig

Leg uit hoe de grafiek gelezen moet worden, wanneer leerlingen moeite hebben met het interpreteren van de cijfers.

Laat de leerlingen eventueel uitrekenen hoeveel miljarden er naar de verschillende uitgavenposten gaan. Zo krijgen zij een beter beeld bij de verschillen tussen deze uitgavenposten.

Een groot deel van de uitgaven van de gemeente staat eigenlijk van tevoren al vast: de gemeente moet

bijvoorbeeld bijstandsuitkeringen geven aan mensen die niet aan een baan kunnen komen. Ook is de gemeente

verantwoordelijk voor de thuiszorg en de jeugdzorg. En de ambtenaren die bij de gemeente werken kunnen

ook niet van de ene op de andere dag worden ontslagen

Wat als jij het geld van Nederland 

mocht verdelen?

Discussie

Had jij de verdeling anders gemaakt? Leg eens uit waarom?

Zorg

Sociale Zekerheid

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Gemeenten en provincies

Justitie en Veiligheid

Overig

Aan de hand van deze slide kan het gesprek met de klas worden aangegaan. Wat vinden zij belangrijke uitgavenposten? Waarom en hoe zouden zij daar invloed op kunnen uitoefenen?

Slide 22 en 23 gaan in de vorm van een poll door op de inhoud van deze slide.

Aan welke uitgavenpost zou jij 

het meeste geld geven?

Poll

Aan welke uitgave post zou jij het meeste geld geven? 

Welke uitgavenpost krijgt van jou 

het minste geld?

Poll

Prinsjesdag

Evaluatie

We hebben alles uit de leerdoelen behandeld. Dus...

• je weet wat en wanneer Prinsjesdag is
• je kan uitleggen wat de troonrede is en wie deze voorleest
• je weet wat er in het koffertje van de Minister van Financiën zit
• je kan uitleggen wat er in de Rijksbegroting staat
• je weet wat de Miljoenennota is en kan vertellen welke onderdelen jij belangrijk vindt

https://prodemos.nl/app/uploads/sites/5/2017/06/Werkbladen-Het-parlementaire-jaar-puzzel.pdf

https://lesmateriaal.prodemos.nl/leren/oa-prinsjesdag-puzzel-het-parlementaire-jaar/

https://prodemos.nl/app/uploads/sites/5/2024/03/De-Troonrede-In-wat-voor-tijd-leven-we.pdf