Longaandoeningen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,3

Longaandoeningen: COPD, Astma, Longontsteking, Cystic Fibrose.

Longaandoeningen COPD, Astma, Longontsteking en Cystic Fibrose

Lesdoelen:

Je kan aan het eind van de les:

- de anatomie en functie van de verschillende onderdelen van de bovenste en onderste luchtwegen benoemen

- verschillende longaandoeningen benoemen en uitleggen

Even voorkennis testen!

Bronchiën

Longblaasjes (alveoli)

Luchtpijp

(trachea)

Bronchioli

Bovenste luchtwegen

Onderste luchtwegen

neusholte 

Mondholte 

Keelholte 

Luchtpijp

Longblaasjes

Strottenhoofd

Luchtweg-vertakkingen

Hoeveel keer adem je per minuut

1. 40-50 X per minuut
2. 5-10 X per minuut
3. 15-20 X per minuut
4. 25-30 X per minuut

Uitwisseling van zuurstof en koostofdioxide met bloed vindt plaats in

1. Bronchiën
2. Longblaasjes
3. Longhaarvaten
4. Luchtpijptakjes

Wat weet je van COPD?

COPD verzamelnaam voor:

• Chronische bronchitis = chronische ontsteking van het     slijmvlies van de bronchiën of de vertakkingen van de   grotere luchtwegen 

• Longemfyseem = verlies van elasticiteit in de   longblaasjes

COPD

• Vrij vertaald: ‘chronische, belemmerende longziektes’
• Chronische ontsteking
  
• Beschermlaag en trilhaartjes   beschadigen
  
• Vernauwingen in de bronchiën
  
• Verhoogde slijmproductie   verstopping van de vernauwde   bronchiën 

Wat kunnen de oorzaken zijn van COPD?

Oorzaken COPD

• Roken (80 %)
  
• Infecties
  
• Vervuilende-/ chemische stoffen en stofdeeltjes
• Doorgemaakte ziekten (griep, keelontsteking etc.) 
• Erfelijk ( zeldzaam ) 

Verschijnselen COPD

• Hoesten (voorgrond) 
• Sputum (fluimen) 
• Benauwdheid/kortademigheid (dyspneu) 
• Piepende, brommende ademhaling 
• vermoeidheid

Wat is een exarcebatie?

Bij een exacerbatie:

•  is er sprake van een verergering van de klachten en de symptomen bij COPD. 
• Ook wel longaanval genoemd.
• De klachten zijn acuut toegenomen en verdienen aanpassing van medicatie.
• evt ziekhuishuisopname

Piepende ademhaling passend bij COPD

Diagnose COPD vaststellen

• Anamnese afnemen!
• Saturatie meten
• Ausculteren (beluisteren) van de longen
  
• Röntgenfoto (thorax)
  
• Spirometrie 
  
• Ecg
  

Gold indeling

Er worden bij COPD vier verschillende stadia onderscheiden. De zogeheten GOLD-indeling (Global initiative for chronic Obstructive Lung Disease) 

 FEV1-waarde (Forced Expiratory Volume in one second) van de patiënt om te bepalen in welk stadium een patiënt zich bevindt. Deze waarde verwijst naar het volume dat iemand uitblaast in de eerste seconde van de uitademing na een maximale inademing. spirometrie

Prognose

• Progressief longfalen
• Terminaal longfalen
  
  

Ongeveer de helft van de COPD patiënten sterven aan complicaties van de ziekte, zoals hartfalen, longinfectie, longembolie of longkanker.

behandeling
COPD

Behandeling COPD 

Niet medicamenteus

• stoppen met roken !!!!!! 
• gezond eten, gezond gewicht > eventueel dieetist
• voldoende bewegen
• educatie aan patient, oa over wat het ziektebeeld is, en wat exacerbaties kan uitlokken (voorkomen infecties bijv)  ondersteuning bij stoppen met roken
• influenzavaccinatie
• ademhalingsoefeningen (via gespecialiseerde 

 fysiotherapeut)

Behandeling COPD 

Medicamenteus

• luchtwegverwijders (kort of langwerkend)
  

• inhalatiecorticosteroiden
  

• orale corticosteroïden/  antibiotica. /slijmverdunners
  

De werkzame bestanddelen (corticosteroïden) hebben een ontstekingsremmende werking. Ook beschermen ze de luchtwegen, waardoor de prikkelbaarheid vermindert. Het duurt meestal enkele dagen tot weken voordat u merkt dat het medicijn werkt

Verpleegkundige aandachtspunten

1. *Advies geven rondom leefregels bij COPD
   
2. *Helpen bij het inzicht krijgen in het herkennen van dyspneu klachten
3. *Uitleg geven wat het belang is van goede voeding, gewicht, conditie verbetering
   
4. *Indien nodig begeleiding aanbieden bij het stoppen met roken
   
5. *Psychosociale begeleiding
   
6. *Instructie geven bij inhalatiemedicatie en/of vernevelen
   
7. *Instructie gebruik van zuurstof

De rietjestest:

- Ik heb rietjes meegenomen. We gaan ervaren  hoe een zwaar COPD patiënt door het leven moet gaan.

- Adem 30 seconden lang door het rietje, in en uit, met je neus dichtgeknepen

wat betekent COPD?

1. chronical obstructional pulmonaire diseases
2. chronische objectieve pulmonaire disorder
3. chronic obstructive pulmonaire disease
4. chronisch obsessieve pulmonaire disfuntie

Welke ziekten horen bij COPD

1. Longemfyseem
2. Longontsteking
3. Luchtweginfectie
4. Chronische bronchitis

Welke symptomen passen bij COPD?

1. Hoesten
2. Buikpijn
3. Hoofdpijn
4. Sputum opgeven

Bij COPD raken de ............. ontstoken

1. Bronchiolen
2. Haarvaten

Wat is het meest effectief bij de behandeling van COPD

1. Inhalatiemedicatie (puffers)
2. Stoppen met roken
3. Prednison
4. Er is geen behandeling

Astma

Wat is astma?
Wat zijn de verschijnselen?

Diagnostiek

• anamnese
• lichamelijk onderzoek
• longfunctie test = spirometrie
• provocatie test

Triggers

uitlokkende factoren

Symptomen

• hoesten
• piepende ademhaling
  
• benauwdheid
• vermoeidheid

Behandeling

• Beweeg voldoende
• Gezond leefstijl een gezond gewicht
• Voorkom uitlokkende prikkels
• Luchtweg verwijders (BLAUW) kortwerkend, langwerkend

• Ontstekingsremmers (ROOD)
• STOP MET ROKEN!!!!!!!

Juist of onjuist?
Astma is een chronische ziekte

1. Juist
2. Onjuist

Een ziekte waarbij de longen continu ontstoken zijn, noemen we?

1. COPD
2. Astma
3. longontsteking
4. bronchitis

Longontsteking

Wat is een longontsteking (pneumonie)? en waardoor wordt het veroorzaakt?

Longontsteking = pneumonie

Oppervlakkige ademhaling -> onvoldoende ventileren -> vocht blijft achter in longen -> voedingsbodem bacteriën -> longontsteking

Hypostatische pneumonie: onvoldoende doorademen

Aspiratiepneumonie: longontsteking t.g.v. verslikking

Wat kunnen symptomen zijn van pneumonie (longontsteking)?

Symptomen pneumonie

• Kortademig
• Hoesten met slijm 
• Koorts
• Delier mogelijk

Behandeling pneumonie

• rust
  
• medicatie: antibiotica, koortswerend, corticosteroiden
  
• mobiliseren, uit bed
  

Bij ernstige klachten:

• antibiotica per infuus
  
• zuurstof, beademing
• extra vocht, per infuus
  
• fysiotherapie
  

Wat is Cystic Fibrosis?

(CF/Taaislijmziekte)

Ongeneeslijke, erfelijke aandoening

Foutje in CFTR-gen

Genetische afwijking -> slijm taai

 Symptomen van Cystic Fibrosis

• Langdurig hoesten en slijm opgeven

• Terugkerende luchtweginfecties
• Sterk naar zout smakend zweet
• Weinig eetlust (vooral bij luchtweginfecties)
• Groeiachterstand

• Buikpijn
• Obstipatie
• Vettige ontlasting
• Verminderde vruchtbaarheid 

Deze symptomen van CF doen zich niet bij alle patiënten gelijktijdig en in dezelfde mate voor.

Gevolgen in het lichaam bij Cystic Fibrosis:

Longen

Hoesten

Infectie

Darmen

verminderde opname voedingsstoffen

Alvleesklier

Vet niet goed verteerd

Energie verloren

Geslachtsorganen

Verminderde vruchtbaarheid

Behandeling Cytic Fibrosis

Medicatie: 

• Antibiotica om luchtweginfecties te voorkomen
• slijmverdunnende middelen 
•  enzympreparaten  om vetverteringsstoornissen te bestrijden

Leefstijl:

• Fysiotherapie voor speciale hoesttechnieken aan te leren
• Conditietraining, zodat dat de weerstand verbeterd 
• energieverrijkt dieet en extra vitaminen zijn nodig om de energie te leveren voor de strijd tegen luchtweginfecties en verteringsstoornissen. Soms is daarbij sondevoeding noodzakelijk.

Om de luchtweginfecties te behandelen worden slijmverdunnende middelen en hoge doseringen antibiotica voorgeschreven. Om de vetverteringsstoornissen te bestrijden moeten speciale ‘enzympreparaten’ worden ingenomen. 

Cystic Fibrosis is een ongeneselijke ziekte?

1. Juist
2. Onjuist

Hoe heb je deze les ervaren?
Wat heb je geleerd/ontdekt deze les?