§ 3.4 Het christendom in het Romeinse Rijk 1 V

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

§ 3.4 Het christendom in het Romeinse Rijk

Lesdoelen

Je kunt:

- met voorbeelden uitleggen wat het verschil is tussen een monotheïstische en polytheïstisch godsdienst;

- uitleggen hoe het christendom ontstond en de belangrijkste kenmerken noemen van de christelijke geloofsleer;

- uitleggen hoe het christendom zich in de late oudheid* ontwikkelde.
* = ?

Voorgeschiedenis

Zet de stappen voor het instorten van de Romeinse economie in de juiste volgorde

1

2

3

4

6

5

Het Romeinse Rijk heeft een zeer groot leger

Het leger moet betaald worden

Om het leger te betalen wordt belasting opgehaald

Veel boeren kunnen de hoge belastingen niet betalen

Veel boeren verlaten hun boederij

Er worden minder producten gemaakt en handel stopt

Koppel de kenmerken aan het West-Romeinse Rijk of het Oost-Romeinse Rijk

West-Romeinse Rijk

Oost-Romeinse Rijk

Hoofdstad: Rome

Taal: Grieks

Rijk

Hoofdstad: Constantinopel

Eindigt in 1453

Eindigt in 476

Taal: Latijn

Arm

Verdraagzaamheid

De Romeinen hebben tientallen goden

Dit maakt hen polytheïstisch

Veroverde volken mogen hun eigen goden blijven aanbidden

Er is dus godsdienstige verdraagzaamheid

Poly = veel

Theos = god

Polytheïsme = godsdienst met veel goden

Het toestaan van andere ideeën en geloven

Als je de Romeinse goden en de keizer ook maar aanbidt

Filmpje

Als je de keizer maar vereert

Wat weet je over het
jodendom?

Jodendom

In het gebied Judea wonen de joden

Kaart

Monotheïsme

De joden geloven maar in één god: Jahweh. Het geloof is dus monotheïstisch (mono = één). Ze weigeren dus ook de Romeinse keizer als god te vereren.

Heilige boeken

De joden halen de kennis over hun geloof uit heilige boeken. Deze boeken samen heten de Tenach. Het eerste deel, de Thora is het belangrijkst. Hierin staan de wetten van de joden.

Verlosser

De joden geloven dat god hun een land zou geven: Israël. Hiervoor moeten de joden eerst vrij worden, wat gedaan zou worden door een verlosser.

Wat weet je over het
christendom

Jezus van Nazareth

• Jezus van Nazareth is een jood in Judea
• Hij zegt dat hij Gods zoon is en zo weet wat god wil
• Hij vertelt dat als mensen goed leven, ze in de hemel komen
• Veel joden zien Jezus als de beloofde verlosser

Christendom

• Jezus' volgelingen noemen hem Christus: de koning
• Zelf noemen ze zich christenen, volgers van het christendom
• Christenenreizen rond om  het geloof teverspreiden
• Ze schrijven het leven en de ideeën van Jezus op in de Bijbel

Grieks voor 'de verlosser'

De beloftes van Jezus

• Jezus belooft zijn volgelingen een koninkrijk van god
• Iedereen zal daar gelijk zijn
• Na de dood zullen zijn volgelingen eeuwig geluk hebben
• Ze hoeven alleen maar goed te leven

Zoals in de Bijbel staat en zoals Jezus vertelt

Welke bevolkingsgroepen worden als eerste christen?

1. Soldaten en slaven
2. Armen en slaven
3. Rijken en soldaten
4. Rijken en ambtenaren

Waarom zouden vooral armen en slaven geluisterd hebben

Jezus maakt vijanden

• Jezus wordt bij veel mensen populair, maar maakt ook vijanden
• Veel joodse leiders zijn bang dat Jezus hun plek inneemt
• De Romeinen zijn bang dat hij politieke macht wil
• Daarom wordt Jezus opgepakt en gekruisigd

Een kruisiging

De kruisiging

Een kleine misdadiger werd vastgemaakt met touw, maar Jezus met spijkers door zijn handen en voeten

Het probleem met een kruisiging is dat je moet kiezen tussen 2 opties:

- Je laat jezelf hangen, maar kan niet ademen

- Je trekt jezelf omhoog om te ademen, maar zet heel veel druk op je handen en voeten (pijn!)

Om Jezus belachelijk te maken zetten ze een bordje boven het kruis. Er stond "Jezus, de koning van de joden". Ook kreeg hij een kroon van doornen.

Voordat de spijkers erin werden geslagen werd Jezus wijn met kruiden aangeboden als verdoving. Deze sloeg hij af.

Jezus werd expres op een schuin stukje hout gezet zodat hij nooit echt kon steunen, maar altijd weggleed.

Filmpje

Goede vrijdag

Christenvervolging

Christen zijn in het Romeinse rijk is levensgevaarlijk! 
Net als de joden geloven de christenen niet in de keizer

De Romeinse keizers laten daarom de christenen vervolgen en doden...

Onder sommige Romeinse steden bevonden zich catacomben waarin christenen (maar ook Joden) hun doden begroeven.

Veel van deze catacomben zijn mooi versierd met christelijke muurschilderingen.

De catacomben werden soms ook gebruikt voor kerkdiensten, omdat het boven de grond te gevaarlijk was om openlijk voor je geloof uit te komen.

Filmpje

Christenvervolgingen

Staatsgodsdienst

• Keizer Constantijn stopt de vervolgingen in 313
• In 392 wordt christendom zelfs de staatsgodsdienst
• Alleen christendom was toegestaan en tempels worden kerken
• Bisschoppen worden de leiders, de belangrijkste is de paus

Alle andere geloven worden verboden

Filmpje

De paus

Zorg voor overzicht

Pak je schrift

Geef een kort maar krachtig antwoord op de deelvragen:

- Leg uit met voorbeelden uitleggen wat het verschil is tussen een monotheïstische en polytheïstisch godsdienst;
- Leg uit hoe het christendom ontstond en wat de belangrijkste kenmerken van de christelijke geloofsleer zijn;
- Leg uit hoe het christendom zich in de late oudheid ontwikkelde.

Huiswerk

Maken opdracht 5 t/m 13 van § 3.4