Dossieropdracht B3- Uitgewerkte lesactiviteit burgerschapsvorming

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welk beroemd schip is dit?

Stuart, F.G.O. (1923, 10 april). RMS Titanic departing Southampton [Foto]. Wikipedia.org. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/RMS_Titanic_3.jpg/1280px-RMS_Titanic_3.jpg 

Stelling 1

Alle mensenlevens zijn van gelijke waarde (ongeacht nationaliteit, sekse, functie, leeftijd).

Stelling 2

Alleen de Duitsers (en hun bondgenoten) zijn schuldig aan oorlogsmisdaden.

Stelling 3

Het is toegestaan een schip aan te vallen als er een rood kruis op de zijkant staat.

Doelen van deze les

Aan het einde van de les…

1. Begrijpen leerlingen wat de verschillen waren tussen een legaal oorlogsdoelwit en een illegaal oorlogsdoelwit in de Tweede Wereldoorlog.
   
2. Begrijpen leerlingen de waarde van het Rode Kruis embleem en de regels die daaraan verbonden zijn.
   
3. Begrijpen leerlingen op welke manier krijgsgevangen in oorlogstijd behandeld moeten worden volgens het oorlogsrecht.
   
4. Kunnen leerlingen evalueren welke partijen verantwoordelijk waren voor de uitkomst van het Laconia Incident.
   

Laconia incident 12 september 1942

Cunard Steamship Company Ltd. (1921b). The new Cunarder ‘’Laconia’’ – 20,000 tons [Ansichtkaart]. Warhistoryonline.com. Geraadpleegd op 17 juli van, https://www.warhistoryonline.com/wp-content/uploads/sites/64/2023/01/1685px-the-new-cunarder-laconia-32995-741x475.jpg 

RMS Laconia 1922 (eerste reis van Southampton naar New York)

• Cunard Line. (1875). For safety and comfort take the old reliable Cunard Line [Poster]. Library of Congress. Geraadpleegd op 17 juli van, https://loc.gov/pictures/resource/pga.01235/ 
• Cunard Steamship Company Ltd. (1921a). Cunard R.M.S. Laconia [Foto]. Wernerhartenstein.tripod.com. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://wernerhartenstein.tripod.com/Laconia01.jpg

Hoe heet het bedrijf waar de Laconia van is?

1. Collins Line
2. Cunard Line
3. Hamburg America Line
4. White Star Line

De Laconia maakte de eerste cruisereis (1922/1923)

Cunard Steamship Company Ltd. (1922). Around the World Cruise [Kaart]. Manuscriptsandmore.liverpool.ac.uk. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://manuscriptsandmore.liverpool.ac.uk/wp-content/uploads/2022/11/D42-PR4-18-1-12-1-map.jpg 

Kajuit RMS Laconia (1927)

Cunard Steamship Company Ltd. (1927). The interior of the four berth cabin C72 on board RMS Laconia [Foto]. Historic England. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://historicengland.org.uk/images-books/photos/item/BL29279/004 

1939

Het schip wordt omgebouwd tot Brits troepenschip

Australian Imperial Force. (1942, 17 maart). View from HM Transport Laconia, en route to Australia with returning units of the A.I.F., at Aden, showing the aircraft carrier HMS Hermes in the background [Foto]. Awm.gov.au. Geraadpleegd op 16 juli 2024 van, https://www.awm.gov.au/collection/C11616 

In welk jaar werd de Laconia omgebouwd tot troepenschip?

Acht 6'' (+/- 15 cm) kanonnen

Australian Imperial Force. (1942, 22 maart). Crew of the HMT Laconia during a gun-drill manning a 6 inch/45 calibre BL Mark XII gun [Foto]. Awm.gov.au. Geraadpleegd op 16 juli 2024 van, https://www.awm.gov.au/collection/C11676 

Australian Imperial Force. (1942, 23 maart). Sergeant W. Williams and ships wireless officer getting news for military history and information section’s daily bulletin [Foto]. Awm.gov.au. Geraadpleegd op 16 juli 2024 van, https://www.awm.gov.au/collection/C9123 

Details laatste reis (1942)

2732 mensen aan boord waaronder:

• 463 officieren
• 87 burgers (inclusief vrouwen en kinderen)
• 286 Britse soldaten
• 103 Poolse soldaten
• 1793 Italiaanse krijgsgevangenen

Cunard Steamship Company Ltd. (1921a). Cunard R.M.S. Laconia [Foto]. Wernerhartenstein.tripod.com. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://wernerhartenstein.tripod.com/Laconia01.jpg

De Laconia was een Brits schip. Wat was de meest voorkomende nationaliteit op de laatste reis? (1942)

1. Brits
2. Italiaans
3. Pools
4. Spaans

Bretton Ferguson. (2016, 7 juni). The sinking of the Laconia part 1 [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 16 juli 2024, van https://www.youtube.com/watch?v=7esQ9S46EJY 

Hoe werden de Italiaanse krijgsgevangenen door de Pools wachters behandeld?

Laconia was extra opvallend

Cunard Steamship Company Ltd. (1921a). Cunard R.M.S. Laconia [Foto]. Wernerhartenstein.tripod.com. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://wernerhartenstein.tripod.com/Laconia01.jpg

Waarom was de Laconia makkelijk te volgen?

1. Door de luidruchtige moteren
2. Door de radiosignalen
3. Door verlichting aan boord
4. Door zwarte rook

Bretton Ferguson. (2016, 7 juni). The sinking of the Laconia part 1 [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 16 juli 2024, van https://www.youtube.com/watch?v=7esQ9S46EJY 

Micropoint Lossless. (2016, 29 maart). U-Boat in color 1 [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 16 juli 2024, van https://www.youtube.com/watch?v=8PoiM70uDsg

U156 (Kriegsmarine)

• Kapitein Werner Hartenstein (g. 1908)
• +/- 50 bemanning
• Nazi-Duitsland
• Onbeperkte duikbootoorlog

Duits Onderzeeërmuseum Cuxhaven-Altenbruch. (z.d.). Commandant Werner Hartenstein [Foto]. Tag24.de. Geraadpleegd op 17 juli van, https://media.tag24.de/720x480/e/9/e9e8467c52844d308a9e.jpg 

Bretton Ferguson. (2016, 7 juni). The sinking of the Laconia part 1 [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 16 juli 2024, van https://www.youtube.com/watch?v=7esQ9S46EJY 

Was de Laconia een legaal doelwit voor de U-boot? Bespreek daarna waarom wel of niet?

Ja

Nee

Geraakt!

• Na 22:00 in de avond op 12 september 1942 geraakt door U156
• Laatste radiobericht: ''SSS SSS 0434 South / 1125 West Laconia torpedoed''
• Locatie op volgende dia

Stower, W. (1916). A German submarine attacking an American merchant ship [Illustratie]. Library of Congress. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://sanctuaries.noaa.gov/media/img/20180525-uboat-attack-illustration-1000.jpg 

www.google.nl

Google. (z.d.). [Locatie van zinken RMS Laconia]. Google Maps. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://www.google.nl/maps/search/-2.524725,+-9.883071?entry=tts&g_ep=EgoyMDI0MDYxMi4wKgBIAVAD 

Gered door de vijand?

Schuhmacher, L. (1942, 15 september). De U-Boten U156 en U-506 met schipbreukelingen van de Laconia [Foto]. Warhistoryonline.com. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://www.warhistoryonline.com/wp-content/uploads/sites/64/2023/01/laconia-incident-30796-768x492.png

Waarom ging de U-boot kijken bij het zinkende schip?

1. Om gevangenen te nemen
2. Om meer slachtoffers te maken
3. Om mensen te redden
4. Om waardevolle spullen te roven

Radiobericht Hartenstein (vertaald)

''Als enig schip de bemanning van het getorpedeerde schip "Laconia" assisteert, dan zal ik niet aanvallen op voorwaarde dat ik niet word aangevallen door zee- of luchtstrijdkrachten. Ik heb 193 man opgepikt. 4, 53 zuid, 11, 26 west. --Duitse duikboot.

Engelke, H.W. (z.d.). Funkobergerfreiter Brüggemann on duty on board of U-129 [Foto]. Uboat.net. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://uboat.net/media/men/crew/radio_6.jpg 

Een B-24 Liberator bomber vloog boven het gebied en dacht dat de situatie een valstrik was.

Op het eiland was 1 b24 Liberator Bomber achtergebleven

De Haan, J.A.H. (1944). Amerikaanse Consolidated B-24 Liberator [Foto]. Beeldbankwo2.nl. Geraadpleegd op 17 juli van, https://beeldbankwo2.nl/nl/beelden/detail/e8a33d96-025a-11e7-904b-d89d6717b464/media/8787c826-06eb-0034-67ca-364c7af5beaa?mode=detail&view=horizontal&q=b24&rows=1&page=121  

Bretton Ferguson. (2016b, 8 juni). The Sinking of the Laconia part 2 [Video]. YouTube. Geraadpleegd op 16 juli 2024, van https://www.youtube.com/watch?v=ijoHGhSDSls 

Op welke manieren probeerde de kapitein van de U-boot duidelijk te maken dat hij ongevaarlijk was? Noem er twee.

Lukte het de B-24 om de U-boot te zinken? Wat dacht de bemanning van het vliegtuig?

1. De U-boot zonk en de bemanning dacht dat de U-boot was gezonken
2. De U-boot zonk en de bemanning dacht dat de U-boot niet was gezonken
3. De U-boot zonk niet en de bemanning dacht dat de U-boot was gezonken
4. De U-boot zonk niet en de bemanning dacht dat de U-boot niet was gezonken

Hoeveel opvarenden van de Laconia zijn uiteindelijk mede dankzij Hartenstein gered?

02732

2732 Zielen

976-1083 opvarenden gered (ongeveer 37%)

1658-1757 doden

Het verhaal van een overlevende

• Pietro Lombari (born in 1923)
• Italiaanse krijgsgevangene
• Hij kreeg twee plakken brood en een kop thee per dag.
• Opgepikt door de U-boot it het water.

British Army. (1942). Inteneringskaart Pietro Lombari [Inteneringskaart]. Arcangelolombari.wordpress.com. Geraadpleegd op 17 juli 2024 van, https://arcangelolombari.wordpress.com/wp-content/uploads/2012/11/peterid.jpg 

Noem twee dingen die je hebt geleerd over het Laconia incident?

Doelen van deze les

Aan het einde van de les…

1. Begrijpen leerlingen wat de verschillen waren tussen een legaal oorlogsdoelwit en een illegaal oorlogsdoelwit in de Tweede Wereldoorlog.
   
2. Begrijpen leerlingen de waarde van het Rode Kruis embleem en de regels die daaraan verbonden zijn.
   
3. Begrijpen leerlingen op welke manier krijgsgevangen in oorlogstijd behandeld moeten worden volgens het oorlogsrecht.
   
4. Kunnen leerlingen evalueren welke partijen verantwoordelijk waren voor de uitkomst van het Laconia Incident.
   

Laconia incident 12 september 1942

Cunard Steamship Company Ltd. (1921b). The new Cunarder ‘’Laconia’’ – 20,000 tons [Ansichtkaart]. Warhistoryonline.com. Geraadpleegd op 17 juli van, https://www.warhistoryonline.com/wp-content/uploads/sites/64/2023/01/1685px-the-new-cunarder-laconia-32995-741x475.jpg