les 6

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Persoonlijke verzorging

                      W2

Les 6

Leerdoelen

• Aan het einde van de les weet je hoe het spijsverteringstelsel in elkaar zit

Programma

• Terugblik vorige les
• Theorie les Spijsverteringsstelsel
• Zelfstandig werken

Wat sluit de luchtpijp af tijdens het slikken. Dat voorkomt dat er voedsel in de luchtpijp komt?

1. Strotklepje
2. Huig
3. Longklepje

Waar in de luchtwegen wordt de ingeademde zuurstof aan het bloed overgedragen?

1. In de luchtpijp
2. In de bronchiën
3. In de longblaasjes

Theorie les 

Pak je aantekeningen/notities erbij

Het spijsverteringsstelsel heeft de volgende functies:

- voedsel opnemen (via de mond);

- voedsel fijnmaken (kauwen);

- voedsel vervoeren (door spierbewegingen);

- voedsel afbreken en verteren (door verteringssappen en spierbewegingen);

- voedingsstoffen voor de lichaamscellen afgeven aan het bloed (via de dunne darmwand);

- onverteerbare voedselbestanddelen afvoeren (via de anus).

Deze organen spelen allemaal een rol bij onze spijsvertering

Mond

Tanden en kiezen zorgen ervoor dat het voedsel wordt vermalen en de tong roert het door elkaar. 

In de mond wordt speeksel aan de voedselmassa toegevoegd.

speeksel: bevat slijm als smeermiddel en enzymen, waaronder amylase.


Amylase: breekt zetmeel af tot een enkelvoudig suiker, glucose genaamd. 

Maag

via de slokdarm komt voedsel in de maag. 
De buitenkant van de maag is een sterke spier die samentrekt en daardoor het eten fijnmaalt. 

De maagsappen die vrijkomen uit de maagwand breken het voedsel verder af. 

Een groot deel van de bacteriën die met het voedsel meekomen, gaan dood door het zuur van het maagsap. In dit zure maagsap zitten ook enzymen, waarmee bijvoorbeeld een begin wordt gemaakt met het afbreken van eiwitten. 

Het voedsel blijft ongeveer 2 uur in je mag voordat het verder gaat.

De maag heeft drie functies:

- het verder kneden en fijnmaken van voedsel dat via de slokdarm uit de mond komt;

- het afbreken van eiwitten en vetten;

- het doden van bacteriën.

Lever

Komt het voedsel NIET door heen, maar je lever helpt wel mee bij je spijsvertering.

De lever is een soort chemische fabriek met een groot aantal functies: 

- De lever is een opslaplaats voor energie. 

- De lever vormt gal. 

- De lever zet de eiwitten uit de voeding om in andere eiwitten en bloedeiwitten. 

- De lever kan giftige stoffen onschadelijk maken. Bij de stofwisseling ontstaan afvalproducten die voor het lichaam schadelijk kunnen zijn. Alcohol, drugs of lichaamsvreemde stoffen uit medicijnen worden in de lever omgezet in meer veilige stoffen. 

- De lever heeft een opslagfunctie voor allerlei stoffen, zoals suiker (glycogeen), vetten, aminozuren, vitaminen (A, D, E, K, B12) en metalen die met de voeding binnenkomen (ijzer, koper).

Galblaas

Komt het voedsel NIET door heen, maar je galblaas helpt wel mee bij je spijsvertering.

Functie:

In de galblaas wordt het gal dat gemaakt wordt door de lever tijdelijk opgeslagen. Bij vet eten gaat de gal vanuit de galblaas naar de dunne darm. Daar helpt het de spijsverteringsenzymen die het vet moeten verteren.

Alvleesklier

Komt het voedsel NIET door heen, maar je alvleesklier helpt wel mee bij je spijsvertering.

Functie:

- De alvleesklier maakt alvleeskliersap. In dit sap zitten spijsverteringsenzymen die de dunne darm helpt suikers, eiwitten en vetten uit het voedsel te halen.
- De alvleesklier maakt ook de hormonen insuline en glucagon. Deze hormonen houden de bloedsuikerspiegel in evenwicht. 

Dunne darm

In de dunne darm vindt het belangrijkste deel van de spijsvertering plaats. Hier worden spijsverteringssappen en enzymen uit de alvleesklier en galblaas aan het voedsel toegevoegd. 

De enzymen breken het voedsel af naar kleinere deeltjes: voedingsstoffen. Deze voedingsstoffen komen via de darmwand in het bloed terecht. 

De dunne darm bestaat achtereenvolgens uit

1 de twaalfvingerige darm
2 de nuchtere darm
3 de kronkeldarm.

Dikke darm

Voedsel dat niet verteerd kan worden gaat naar de dikke darm om poep te worden. Het is eerst nog een waterdunne brij. 

Functie:

In de dikke darm worden vocht en zouten uit de brij gehaald. Zo ontstaat er dikke poep. 

Poep doet er gemiddeld 12 tot 24 uur over om door de dikke darm en endeldarm te gaan. Als dit te snel gaat, is er te weinig vocht uit de poep gehaald en krijgt u diarree.
Gaat het te langzaam? Dan is er juist teveel vocht uit de poep gehaald en kun je last krijgen van verstopping (obstipatie).

Poep zegt veel over je gezondheid.

Kijk daarom altijd achterom na een toiletbezoek

Zelfstandig werken

Maken thieme meulenhoff boek persoonlijke verzorging.

Thema 3.9 opdrachten: 1AB, 2ABD,3A

Klaar? maak de volgende kruiswoordpuzzel:
https://crosswordlabs.com/view/spijsvertering-87