Paragraaf 9.3 - Gezonde lucht

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

9.3 Gezonde lucht

• Je kunt drie schadelijke stoffen in sigaretten opnoemen en hun werking uitleggen. 
• Je kunt uitleggen welke ziekten je kunt krijgen door te roken en wat de symptomen van die ziekten zijn.
• Je kunt uitleggen hoe een allergie ontstaat en voorbeelden van allergieën van de luchtwegen geven.

9.3 Gezonde lucht

Welke schadelijke stoffen zitten in sigaretten?

• Nicotine
  - verslavend
  
• Koolstofmonoxide
   - neemt plaats in van zuurstof
  - minder zuurstof in het bloed
  - cellen krijgen minder zuurstof
  
• Teer > bruin/zwarte laag op de slijmvliezen en wand van longblaasjes
  - minder zuurstof naar het bloed
  - kans op ziekten neemt toe > longkanker, longemfyseem, chronische bronchitis

Feit of Fabel

Vape is even schadelijk als een normale sigaret

Vape

verdampte vloeistof met nicotine

• Schadelijke stoffen: Metalen, stikstofverbindingen en nicotine
  

• Vape kan leiden tot schade aan de luchtwegen, hartkloppingen en een verhoogde kans op kanker.
  

Vapen

- Een E-sigaret bevat nicotine (verslavend)

- Ook bij een E-sigaret komen kankerverwekkende stoffen vrij

- Volgend jaar zijn de smaakjes verboden

Waterpijp

Bij een waterpijp komt heel veel koolstofmonoxide vrij, dit kan leiden tot koolstofmonoxide vergiftiging.

9.3 Gezonde lucht

• Wat? Maken 9.3 – Opdracht 1 t/m 7
• Hoe? Blz. 159 t/m 161
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 7 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

Opdracht

1. Maak groepjes van 4/5 personen
2. Elk groepje krijgt een onderwerp

(tabak, vape, snoep/frisdrank, drugs, drank)

3. Zoek in 20 minuten op wat het effect is van het onderwerp op de bloedvaten

4. We gaan klassikaal elk groepje langs en die vertellen wat ze gevonden hebben

9.3 Gezonde lucht

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen welke ziekten je kunt krijgen door te roken en wat de symptomen van die ziekten zijn
• Je kunt uitleggen hoe een allergie ontstaat en voorbeelden van allergiën van de luchtwegen geven

9.3 Gezonde lucht

Welke ziekten kun je krijgen door te roken?

• Longkanker > tumoren in de longen
• Chronische bronchitis > ontstoken slijmvliezen
  - slijmvliezen maken te veel slijm
  - slijmvlies is dikker
  > minder lucht door de luchtwegen

• Longemfyseem
  - longblaasjes gaan stuk > minder zuurstof naar het bloed
• Longemfyseem en chronische bronchitis samen is COPD

9.3 Gezonde lucht

COPD

9.3 Gezonde lucht

Wat zijn de gevolgen van overgevoelige luchtwegen?

• Allergie > extreme reactie van je lichaam op lichaams-
  vreemde stoffen waar de meeste mensen normaal op reageren
  - bijv. huisstofmijt, haren van huisdieren of stuifmeel
  - veroorzaken een afweerreactie > niezen, hoesten, benauwd, uitslag
• Voorbeelden:
  - Astma
  - Hooikoorts

9.3 Gezonde lucht

Astma

• Astma
  - luchtwegen zijn nauwer
  - kortademigheid
  - piepende ademhaling
  - medicijnen inhaleren, hierdoor worden luchtwegen wijder

9.3 Gezonde lucht

Hooikoorts

• Hooikoorts > allergie voor stuifmeelkorrels
  - stuifmeelkorrels dringen slijmvliezen in luchtwegen binnen
  - veroorzaken een allergische reactie > stukgaan van slijmcellen
  - antistoffen prikkelen bepaalde cellen; deze geven dan histamine af
  - histamine veroorzaakt allergische reacties zoals jeuk, rode ogen en benauwdheid

9.3 Gezonde lucht

• Wat? Maken 9.3 – Opdracht 8 t/m 16
• Hoe? Blz. 162 t/m 166
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 8 t/m 16 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)