7.1 Sterren, zon en maan

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

7.1 Sterren, zon en maan

Leerdoelen

7.1.1 Je kunt beschrijven hoe de sterren (vanaf de aarde) langs de hemel lijken te bewegen.

7.1.2 Je kunt toelichten wat met zon, aarde en maan bedoeld wordt.

7.1.3 Je kunt toelichten wat bedoeld wordt met ‘aardas’ en ‘noordelijke hemelpool’.

7.1.4 Je kunt de bewegingen beschrijven die de aarde maakt.

7.1.5 Je kunt uitleggen wat de oorzaak is van de seizoenen en de verschillen in daglengte.

7.1.6 Je kunt uitleggen hoe de schijngestalten van de maan eruitzien en hoe ze ontstaan.

Lezen

lees de paragraaf en maak opgave 1 en 2

De zon

• Geen planeet, maar een ster 
• Alle planeten draaien om de zon
• 150 miljoen kilometer van de aarde
• Licht en warmte
• 5500 graden aan de buitenkant 
• 15 miljoen graden aan de binnenkant
• De zon is op de helft van haar leven. Ze zal nog 5 miljard jaar schijnen

Waarom hebben we seizoenen?

Seizoenen

zomer en winter

Maken

opgave 7 en 8

Wat zijn sterren eigenlijk?

Sterrenbeelden

Sterrenbeelden:

Een groepje sterren met een bepaalde vorm

Sterrenbeelden

- Is iets waar astronomen (wetenschappelijk)
zich mee bezig houden.
- Sterren die samen een beeld vormen.
-  Hier zijn er 88 van 
- Heeft te maken met ons zonnestelsel en het
heelal, niet (perse) met horoscopen

Hier vind je de lijst met alle 88 sterrenbeelden:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_sterrenbeelden

Hoe zijn sterrenbeelden ontstaan?

bekijk

https://schooltv.nl/video/sterrenbeelden-dieren-tussen-de-sterren/#q=sterren

Oefening

-In het midden staat de zon met een lamp

tussen de sterrenbeelden en de zon staat de aarde

-De omloop van de aarde start voor Maagd en gaat tegen de klok in.

- De aarde draait tegen de klok om zijn eigen as.

-Nu opgave 5 maken... 

Dierenriem en aarde

Oefening

Verdeel in een cirkel over de klas, ga bij jou sterrenbeeld staan.

-Tweeling bij het bord

-Steenbok achterin in de klas.

Vanuit positie voor het bord gezien:

-Maagd staat rechts (middelste rij)

-Ram staat links (middelste rij)

- Rest er tussen

De maan

• De maan is na de zon het meest opvallende hemellichaam
• Draait om de aarde

• Net zoals een satelliet

• De maan veroorzaakt eb en vloed 

De maan

De maan geeft zelf geen licht. Je kunt de maan zien doordat die het licht van de zon terugkaatst. Wanneer de verlichte kant van de maan naar je toegekeerd is, zie je een volle maan. Maar als de donkere kant van de maan naar je toegekeerd is, zie je niets.

De maan cyclus

De maan cyclus duurt 29 dagen (hier zijn 16 te zien):

• nieuwe maan
  
• eerste kwartier
  
• volle maan
• laatste kwartier
  
• nieuwe maan

Nieuwe maan

Eerste kwartier

Laatste kwartier

Volle maan

Schijngestalten maan

Verduisteringen

Wellicht dat je je afvraagt hoe we ooit een volle maan zien. Het lijkt in de bovenstaande afbeelding immers dat bij volle maan het licht van de zon geblokkeerd zal worden door de aarde en de maan dus helemaal niet zou bereiken.

Dit is echter meestal niet het geval, omdat de baan van de maan onder een hoek staat (zie de onderstaande afbeelding). Zo zie je dat bij volle maan het zonlicht toch de maan kan bereiken.

Af en toe staat de maan echter wel precies achter de aarde of tussen de zon en de aarde. Als de maan zich precies tussen de zon en de 

aarde bevindt, dan vindt

een zogenaamde zons-

verduistering plaats. 

Het licht van de zon 

wordt hier geblokkeerd 

door de maan. 

De maan kan ook door de schaduw van de aarde trekken. In dat geval spreken we van een maansverduistering.

Aan het werk

Maak de resterende opgaven van paragraaf 7.1